Analiz ve tahminler başdanışmanımız Erdem Erdoğan (Santiago) kışın gidişatını yorumluyor…
———————
(Görsel için Drummer’a çok teşekkürler)
Bugün 13 Ocak 2014.
1 Aralık’ta yayınladığımız mevsimlik tahminimizde vurguladığımız gibi, ülke olarak ortalamada normalden soğuk ve kurak, sisli-puslu, çoğu zaman durağan hava şartlarıyla geçen sıkıcı bir kışın ilk yarısını neredeyse tamamladık.
* 9 günlük tatilin ilk yarısında… yani Bayram’ın ikinci günü olan 16 Ekim Çarşamba’ya kadar… ülkemizde hemen hiç yağış beklenmiyor… belki Orta ve Doğu Karadeniz Kıyıları’nda az bir şey yağabilir… ama sözünü etmeye değecek kadar değil… sıcaklıklar sonbahar normallerinde… doğu bölgelerde belki biraz altında olacak… denize uzak yerlerde geceler soğuk, yer yer sisli olabilir… deniz suyu sıcaklıkları… Ege ve Akdeniz’de halen 20 derece ve üzerinde… hava sıcaklıkları da denize girmeye müsait…
* Tatilin ikinci yarısı havanın bozma ihtimali yüksek… özellikle batıda, ayrıca güney kıyılarda şiddetli yağmur riski… Tam olarak hangi gün bozar, nereye ne kadar yağar şu an için halen belirsiz… güncellemeler için burayı, feysbuk ve tıvitır hesaplarını takip edebilirsiniz…
Herkesin bayramını şimdiden kutluyor; mutlu ve sağlıklı nice bayramlar diliyorum.
Daha ayrıntılı bakarsak, bu yazı Karadeniz’e ve Akdeniz’e kıyısı olan bazı bölgeler normalin hafif üzerinde sıcaklıklarla geçirirken, İç Anadolu’nun doğusu ve Doğu Anadolu ise normalin hafif altında geçirdi. Bu durumu Türkiye seçim sonucu haritalarına benzerlik gösteren aşağıdaki haritada açıkça görebilirsiniz. Kıyı illeri ılıkçı parti alırken iç bölgeleri soğukçu parti almış 🙂Aşağıda güneşten gelen ve dünyadan geri uzaya yollanan enerjinin hangi yolları izlediği gösteriliyor. Atmosferdeki havanın ve yeryüzündeki suların ısınması çoğunlukla, yere kadar ulaşan ve oradan geri yansıyan güneş ışınlarının marifetiyle oluyor. Bu yüzden alçak yerlerdeki sular ve hava -genelde- yükseklerden sıcaktır.
Güneş ışınlarının nerede ne kadar emildiğini, nereden ne kadar yansıdığını; ve dünyanın ışınım yoluyla soğuyarak ısıl dengesini nasıl koruduğunu gösteren şema.
Peki ne kadar sıcaktır? Örneğin, yazın sonundaki günlerden birinde İstanbul’da deniz suyu sıcaklığı 24 derece, denizden yaklaşık 1500 metre yüksekteki havanın sıcaklığı da 15 derece olsun. Aşağısı ile yukarısı arasındaki 24 – 15 = 9 derecelik bu fark makul bir farktır, atmosfer düşey (dikey) yönde dengeli/duraylıdır, havada yukarı doğru hareketler ya hiç olmayacak ya çok az olacaktır, gökyüzü de buna bağlı olarak az bulutlu veya açık olacaktır.
Bu uzun yazı, Eren Kısmet’in (Kiamme) 10 Şubat’ta, Erdem Erdoğan’ın (Santiago) bugün Atış Serbest‘te yayımladıkları çalışmaların birleştirilmesi ve benim ufak katkılarımla ortaya çıktı. İyi okumalar. – Havadelisi
————————–
1. İstanbul’un hakiki soğukları: Tarihsel bir çalışma
Eren Kısmet
Bana göre İstanbul’da orta ve üstü kuvvette bir kış sistemi yaşadığımızı söyleyebilmek için nüfusun yoğun olarak yaşadığı güney sahillerinde ortalama günlük sıcaklığın 0 derece ve altında olması gerekir. Öbür türlü, yerdeki kar örtüsünün gündüz saatlerini erimeden geçirmesi çok düşük ihtimaldir. Ben de KNMI arşivlerini kullanarak 1929′dan beri İstanbul’da 1 Aralık-31 Mart arası dönemde ortalama sıcaklığın 0 derecenin altında olduğu günleri bir grafik ile gösterdim. Grafiğe tıklayarak büyüttüğünüzde daha net görebilirsiniz.
Grafiği yorumlamadan önce 1-31 Aralık arası günlerin yanda görülen tarihten 1 yıl öncesine ait olduğunu söyleyeyim. Yani 2010 yılına ait olarak gördüğünüz tarih aralığı 1 Aralık 2009-31 Mart 2010′u kapsamaktadır.
Bir Mehmet Göktuğ yazısıdır. Mehmet 17 yaşında, ama havadelisi.com‘un en bilgili takipçilerinden ve katkıda bulunanlarından birisi.
———————————
Ankara Esenboğa Havalimanı’nın 2013 yılı Şubat ayına ait günlük en yüksek sıcaklık grafiği.
MGM verilerine göre Ankara’nın (yani Keçiören’in) Şubat ayı uzun yıllar en yüksek sıcaklık ortalaması (normali) 6,7 derece. Yukarıda görülen grafikteki değerler ise Esenboğa Havalimanı’na ait, oranın normali Keçiören’inkinden de düşük olacağına göre, Ankara’nın feci ılık bir şubat geçirdiğini söylemek yanlış olmaz. Şubat’ın yarısında (14 gün) maksimum sıcaklık 10 dereceyi, tam 20 gününde ise normali olan 6,7 dereceyi aşmış!
Bir milyon şahit de bulsanız, karın yağmadığı, sıcaklığın bir kez olsun sıfır derecenin altına düşmediği bir şubatı kar delilerine ‘kış ayı’ diye yutturamazsınız. Oğuz Aydın arkadaşımız kendi istasyonunda ölçtüğü değerlerin grafiğini ılık hava sevenler için tablo haline getirmiş, dileyenler duvarına asabilir.
(Grafiği tıklayıp büyütebilirsiniz)
Bu verilere göre İstanbul Bayrampaşa’da 2013 Şubat ayında, günlük en yüksek ve en düşük sıcaklıkların aylık ortalamaları sırasıyla 12.1 ve 5.5 derece olmuş. Bu değerler uzun yıllar ortalamalarının (yine sırasıyla) yaklaşık 2.5 ve 1.5 derece üzerinde. Toplamda metrekareye 57.3 mm yağış düşmüş, bu da normalin yaklaşık dörtte üçü.
Oğuz Aydın‘a çok teşekkür ederiz.
Ayın 20, 21, 22 hatta 23’ünde, İstanbul gibi kıyıdaki şehirlere yoğun kar yağdıracak bir soğuk hava dalgasının gelme ihtimali yok denecek kadar az. Hatta bırakın yoğun karı, ayın 20-21’i gibi, kuvvetli güneyli rüzgarlarla birlikte, hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin 5-8 derece üzerinde seyretmesi ihtimali yüksek. Yani bu yılın kış mevsiminin 22 Ocak civarı, tarihsel eğilimlerle/istatistiklerle uyumsuz olacak gibi gözüküyor…
(Aşağıda Twitter mesajına yer verdiğim Hüseyin Öztel, SkyTürk meteoroloji editörüdür, Fox TV ile bir bağlantısı yoktur.)
Hava tahmini, günümüzde sayısal hava tahmin modelleriyle yapılıyor. Modellerin ezici çoğunluğunda ayın 20-22’sinde kar fırtınası ihtimali yok, 2 gün önce de neredeyse hiç yoktu. Bu bilgi ışığında, “kar fırtınası geliyor!” diye ortalığı ayağa kaldıranlarda başka niyetler aramak kaçınılmaz hale geliyor.
Şunu asla unutmayın ki, havanın nasıl olacağını önceden ve doğru olarak öğrenmeniz ana akım medyanın umurunda bile değildir. Onların tek derdi, yaptıkları asparagas haberi iki saniye daha fazla izlemeniz ya da iki defa daha tıklamanızdır. Çünkü ancak bu şekilde reklam geliri elde edebilirler. Hava tahminlerini kasıtlı bir şekilde manipüle etmelerinin, hatta bazen hiç yoktan uydurup piyasaya sürmelerinin sebebi budur.
Avrupa’nın doğusunda Aralık ayının büyük bölümünde etkili olan Sibirya Yüksek Basıncı, bu hafta çıktığı yere geri itiliyor.
Bu cinayeti işleyen Atlantik siklonları, Avrupa’nın birçok yeriyle birlikte bizim de ısınmamıza yol açacak. Isınma özellikle kıyı bölgelerde “kış bitti mi?” sorusunu sorduracak kadar abartılı olabilir. Örneğin Doğu Marmara’da Çarşamba ve Perşembe günleri 20 derece civarında sıcaklıklar muhtemeldir. Aşağıda İstanbul diyagramı var (nasıl okuyacağınızı şuradan öğrenebilirsiniz).
Karın alçaklara da yağabildiği, ülkemizin önemli bir kısmında yağışın en bol, sıcaklıkların en inişli çıkışlı ve yıldan yıla da farklı olduğu, tüm bunlardan dolayı hava delilerince heyecanla beklenen mübarek kış aylarına girmek üzereyiz. Cumartesi günü 1 Aralık. Kutlu olsun.
Bugün batıda yer yer başlayan lodos, sertleşecek. Ardından yağmur var. Model çıktılarından anlaşılan o ki, kış, lodosuyla yağmuruyla şanına yakışır bir başlangıca imza atacak; hatta sıcaklık iç bölgelerde ve yüksek yerlerde kara yetecek kadar düşebilir gibi de gözüküyor gelecek hafta, gerçi henüz kesin bir şey yok…
Bilenler için artık sıkıcı olabilir ama blog takipçileri her geçen gün artıyor, bu yüzden, kısa-orta vadeli amatör tahminciliğin temel taşlarından olan yukarıdaki şeklin bir kez daha üzerinden geçelim. Buraya tıklayarak, çıkan haritada bulunduğunuz yeri seçip, kendi tahmininizi yapabilirsiniz. Yukarıdaki diyagram İstanbul için. Okumaya devam ederseniz bu yazıda da ayrıntıları basitçe anlatıyorum…
Hava Delisinin Not Defteri 