Samsun’un havasına dair ilk izlenimlerimle karşınızdayım.
Bugünlerde neredeyse İstanbul kadar sıcak, önce onu söyleyeyim. Özellikle sahildeki yoğun yerleşimli kesim; sıcaktan, nemden ve rüzgarın pek giremediği beton denizi yüzünden nefes alınamaz halde… Elim fotoğraf çekmeye bile gitmedi, o kadar kötü bir görüntü. Atakum Atakum dediler, yan yana üç tane ağaç bırakmamışlar Atakum’da, her yer apartman…
Bir Ozan Mert Göktürk – Erdem Erdoğan ortak yazısıdır.
——————–
Deniz suyu sıcaklıkları, Kuzey Ege ve Karadeniz’in özellikle batısında ‘normal’in üzerinde seyrediyor. Bu ‘anormallik’, 1981-2010 ortalamasına (normaline) göre bile (‘bile’ diyoruz, çünkü 2010 yazı tek başına deniz suyu sıcaklık ortalamalarını yukarı oynatan bir yazdı) +2 derece civarında. Sıcacık suda yüzmesi kimileri için hoş olabilir ama havalara etkisi bakımından nahoş bir durumla karşı karşıyayız… Anlatalım.
Örneğin İstanbulluları perişan eden nem (yani havadaki su buharı), Batı Karadeniz’in bu sıcak sularından buharlaşarak atmosfere karışıyor. Yani o sular ne kadar sıcaksa nemle de o kadar çetin bir mücadeleye girişeceksiniz demek oluyor. Fakat sıkıntı bununla sınırlı değil…
Raporun iskeletini hazırlayan editörümüz Onur Kapucu, Michigan State Üniversitesi’nde Makine Mühendisliği yüksek lisans öğrencisidir. Yazıya ben de eklemeler yaptım – Havadelisi.
———————————–
Uzun süren ayrılıktan sonra Temmuz’da İstanbul Atatürk Havalimanı’na indiğimde beklediğimden çok daha az bunaltıcı bir havayla karşılaşınca oldukça sevinmiştim. Geçen sene aynı tarihlerde İstanbul dahil ülkece kavruluyorduk.
Nispeten serin geçen Temmuz sonrası Ağustos, sıcağıyla birlikte gelmesine benzer şekilde, sıcağıyla kapanacak gibi duruyor.
GFS hava tahmin modelinin önümüzdeki Perşembe günü 850 hPa (yerden 1500 metre yükseklik) için öngördüğü sıcaklık dağılımı. Pembe renklerin ve hayatından bezmiş adamın olduğu yerlere dikkat. Sadece Kuzey Afrika, Ortadoğu ve Türkiye’de varlar.
Pazar günü Basra Alçak Basıncı’nın Güneydoğu Anadolu üzerinden üzerimize taşıyacağı sıcak hava, ilerleyişini sürdürerek hafta içi Marmara’da bile etkili olacak.
GFS’nin aşağıya aldığım İstanbul falından görülebileceği üzere Hans, Çarşamba’dan itibaren Cumartesi’ye kadar İstanbulluların zor günler geçireceğini söylüyor. (Diyagramı nasıl okuyacağınızı buradan öğrenebilirsiniz, gayet basittir.)
Yazmaya yazmaya, esprili başlık üretme sıkıntısı baş göstermiş. Bu kadar oldu.
Sıcaklığın şehirde ne yönde değiştiğini gösteren grafik (kırmızı kesik çizgi)
Biraz önce ATV’den bir ekip geldi, “gökdelenlerin nem oranına etkisini” konuşmak istediler.
Danıştıkları başka bir hoca, “gökdelenler rüzgarı keser, bu yüzden de nem şehre çöker” demiş (bilin bakalım kim?). Onlar da bu fikri sevmişler. Dedim ki “Nem oranını filan karıştırmayın. Olay basit: Binalar ısıyı şehre hapseder, böylece şehir ısı adası oluşur. Ayrıca rüzgarı keserek de doğrudan serinlememize engel olurlar, ısı adasının etkisini arttırırlar.”
Şehir ısı adasının mutlak ve bağıl neme doğrudan etkisi karmaşık bir konu, farklı çalışmalarda farklı bulgulara ulaşılmış.
Tabii ki, binalar ve gökdelenler rüzgarı kesip sıcaklığı arttırdıkları için, nemi daha çok hissediyoruz. Nem oranı artmıyor, ama sıcaklık artıp rüzgar azaldığı için bunaltıcılık artıyor. (Hatırlayın: Hissedilen Sıcaklıklar).
Benle yapılan ve bu akşam (19.00’da) ATV Ana Haber’in içerisinde yayımlanacak röportaj kafanızı karıştırmasın diye bunları da yazayım dedim. Konuşulan şeyler çok net anlaşılmayabiliyor, düzeltmek de mümkün olmuyor, yazmak daha iyi.
Daha fazla Türkçe bilgi isteyenler için,
https://havadelisi.com/2011/02/22/isi-adalari-sehirlesme-vb/
Ülkemizin özellikle güney ve iç bölgelerinde çok sıcak bir yaz mevsimi yaşanıyor. Muğla’nın Milas ilçesinin son 1 haftada kaydettiği günlük en yüksek sıcaklık değerlerini (gölgede-gerçek-ölçülen sıcaklıklar, derece olarak) yazıyorum: 41.0, 43.1, 43.9, 43.9, 45.7, 45.0, 40.0 … Son 2 günde 5.7 derece serinleyip 40 dereceye düşmek? Şaka gibi.
Dün (Çarşamba) ölçülen öteki en yüksek sıcaklıklara bakınca da (aşağıda) değerlerde geçtiğimiz günlere nazaran bir parça düşüş görüyoruz, ama bunu serinleme olarak nitelemek ayıp olacaktır. Ankara 34, İzmir 36, Bodrum ve Adana inadına 40’ar derece olmuş (bunlar hissedilen değil, gerçek, gölgede ölçülen hava sıcaklıkları). Sadece, 30-31 derece sıcaklık ölçülen İstanbul’da poyrazın da yardımıyla epey serinleme/rahatlama olduğunu söyleyebiliriz.
Hem atlattığımız badireyi anımsayıp hem de yakın gelecekte olacaklara bir göz atınca, içinde bulunduğumuz günleri kıymetli saymak gerektiği ortaya çıkıyor. Örneğin evinde klima olmayan İstanbullular son iki gece doya doya uyumuşlardır umarım, ben öyle yaptım. Zira önümüzdeki günler yine birtakım işkencelere sahne olabilme potansiyeline sahip. Aşağıda İstanbul’a ait GFS diyagramı var.
Aşağıda Çarşamba günü ölçülen en yüksek sıcaklıklar var.
Bu değerler önümüzdeki günlerde aşılacak, sıcak geceleri uyutmayacak, gündüzleri dışarı çıkartmayacak. Özellikle Pazar ve Pazartesi günleri, güney ve iç bölgelerde durum çok tehlikeli. Diğer günler ve bölgeler de hiç tehlikesiz değil. Dikkatli olun.
Haftaya Salı gününden başlayarak, kuzeybatıdan itibaren ani bir serinleme var, buna yer yer yağmur da eşlik edebilir. Böylece sıcak, işkence etmeye bir süreliğine ara vermiş olacak.
Bu yazın şimdiye kadarki en acımasız sıcak hava dalgasını bu başlık altında tartışalım, gözlemlerimizi aktaralım. Bağımsız yorumlarınızı buraya tıklayarak, cevaplarınızı, cevap vermek istediğiniz kişinin yorumunun altındaki “Cevapla” düğmesine basarak yazabilirsiniz.
Ölçülen ve hissedilen sıcaklıkları buradan takip edebilirsiniz.
Bu arada, yine hatırlatayım: hissedilen sıcaklık denen şey, güneş ışınları altındaki reklam panosu termometrelerinde yazan değer değildir. Havadaki nem oranının, sıcaklığı ne kadar hissettirdiği hakkında fikir veren, bir bunaltıcılık ölçüsüdür. Hava sıcaklığı, hiçbir koşulda güneş ışınları altında ölçülmez. Çünkü ölçüp bildirdiğimiz, güneş ışınlarının sıcaklığı değil, havanın sıcaklığıdır.
Kurak mevsimi bulunmayan Orta ve Doğu Karadeniz kıyılarında Temmuz yağmurları sıkıntıya yol açacak gibi görünüyor. Aşağıdaki haritada, WRF modelinin dün geceden yarın öğlene kadar tahmin ettiği toplam yağış miktarını görüyorsunuz. Üzerine tıklayıp büyütmeniz mümkün.
Yüksek alansal çözünürlüklü modellerin (WRF, Skiron, NAE vb.) ve radar görüntülerinin yardımıyla Doğu Karadeniz’deki olaylara daha ayrıntılı bakma şansımız da arttı.
İzmir Selçuk’ta saat 16 itibarıyla hava sıcaklığı 40.6 derece, nem oranı ise %35 olmuş. Bu değerler, hissedilen sıcaklığı gölgede 50 derece yapıyor.
Hava Delisinin Not Defteri 