Bir Erdem Erdoğan (Santiago) analizidir.
———–

Halk Özeti:

• Ani Stratosfer Isınması’nın (Sudden Stratospheric Warming, SSW), Türkiye’ye soğuk hava ve yağış getiren türü gerçekleşecek gibi görünüyor.
• Kışın geri kalanında ve Mart’ta, süremiz daralsa da, birçok bölgede kar ihtimali devam ediyor.
• Bu, kuraklığı en azından bir miktar bertaraf edebilir.
  ——————-

Çok kurak geçen sonbaharın ardından, 2022-2023 kışı da şu ana kadar tarihin en kurak ve sıcaklarından birisi olarak ilerliyor. Karı bırakın yağmur bile yağmıyor. Neyse ki artık işler değişiyor. İnceleyelim.

Her kış görülmese bile zaman zaman gerçekleşen ani stratosfer ısınması (sudden stratospheric warming, SSW) kışın gidişatını bir anda değiştirebilmektedir. Geçmiş senelerdeki yazılarımızda buna sıkça değinmiştik. Ani stratosfer ısınmalarını majör/minör ve split/displacement şeklinde ayırabiliyoruz. Kesin konuşamasak da, geçmiş yıllardaki verileri incelediğimizde ülkemizin yağış ve soğuk hava olarak en çok faydalandığı ani stratosfer ısınmalarının minör ve displacement olanlar (kutupsal girdabın yer değiştirmesi) olduğunu söyleyebiliriz.

Aşağıda 1 Aralık 2022 – 18 Ocak 2023 arasındaki 10 hPa jeopotansiyel yükseklik anomalisi haritası var. Kutupsal girdabın Grönland – Kanada arasına konumlandığını ve normalden kuvvetli olduğunu görebiliyoruz. Bu yüzden dünya genelinde güney enlemlere pek fazla soğuk akışı olmadığını söyleyebiliriz.

Bir Erdem Erdoğan (Santiago) analizidir. Havadelisi ekibinin katkılarıyla…
———

Havadelisi.com geleneksel kış tahminiyle karşınızdayız.
Öncelikle, gecikme için özür dileriz. Kuzey Yarımküre’deki soğuklar Aralık ayının ilk yarısında Batı ve Kuzey Avrupa’yı, şu günlerde ise ABD’yi mesken tuttu. Küresel Isınma koşullarında herkese yetecek kadar soğuk hava maalesef mevcut değil… Bu nedenle Türkiye genel olarak ılık bir Aralık ayı geçirdi. Biz de tahmini biraz geciktirdik. Neyse, geç olsun ama güç olmasın.

HALK ÖZETİ

• Ülkemiz, Ocak ayının başlarından, en geç ortasından itibaren; Aralık ayına nazaran çok daha soğuk hava kütlelerinin etkisi altında kalacak. Kış, geçen sene olduğu gibi, Mart’a sarkacak.
• Önümüzdeki üç ayın, özellikle de şubat ayının, ülkenin büyük kısmında mevsim normallerinin altında sıcaklıklarla geçmesini bekleyebiliriz. Birçok yer 2017’den bu yana en soğuk birkaç kış ayını yaşayabilir.
• Soğuklar çoğunlukla Karadeniz üzerinden geleceği için, özellikle İstanbul, Marmara’nın doğusu ve Karadeniz Bölgesi’nde bol bol yağış görülecek. Bu yağışlar sahillerde zaman zaman yağmur ve sulu kar, bazen de kar şeklinde olacak. En az 1 adet çok soğuk / karlı bir Karadeniz sistemi bu bölgeleri etkileyecek (en çok nereyi, bunu şimdiden bilemeyiz).
• Balkanlar üzerinden sarkacak birkaç soğuk dalga, kar yağışlarının iç bölgelerde de etkili olmasını sağlayacak alçak basınçların oluşumunu tetikleyecek.
• Kuzeyli hava akımları sebebiyle yağışlı sistemlerin rotası da değişecek. Trakya, Ege, Batı Akdeniz gibi en batıda kalan bölgelerde yağışlar epey seyrekleşebilir.
• Soğukların güneye doğru inmesi ile Doğu Akdeniz – Doğu/Güneydoğu Anadolu yağışlı sistem rotası devreye girecek. Bu rota üzerinde bol yağmur, yükseklerinde bol kar muhtemeldir.

Uzun vade departman müdürümüz Erdem Erdoğan‘dan umut veren bir analiz!
——-

ÖZET

• Kuzey Kutup Bölgesi’nde toplanan soğukların aşağı enlemlere (Avrupa’ya ve bize) inmesini sağlayacak ani stratosfer ısınması süreci tamamlanmak üzere. Bu süreç geçmiş yıllarda ülkemizde kar, yağmur ve aksiyonlu havalar sağlayan süreçlere oldukça benzer olarak gelişiyor (1987, 2004, 2006 ve 2012).
• Bu sebeple kışın geri kalanında bol yağışın, aksiyonun ve sahillere bile hatırı sayılır kar yapabilecek soğuk hava kütlelerinin Türkiye’ye doğru gelme şansı arttı.

Uzun vade kısım şefimiz Erdem Erdoğan siz hava delilerini sağ olsun yine analizsiz bırakmadı…
—————-

Pek vaktim olmadığından hızlıca bir değerlendirme yapıyorum, hatam olursa şimdiden affola.

20 gün önce yaptığımız değerlendirmede, pozitif AO-NAO rejimi devam edecek gibi göründüğünden Aralık ayındaki baskın İzlanda siklonlarının yerlerini yüksek basınca bırakabileceğinden bahsetmiştik.

Fazlara ayırdığımız pozitif NAO rejiminin, Ocak ayında aşağıdaki şekilde yer alan faza benzeyebileceğini öngörmüştük.

Aralık ayının son günlerine girmemizle beraber Atlantik’te belirgin bir patern değişimi gerçekleşti ve Azor Yüksek Basıncı’nın etkisiyle ülkemize doğru peşpeşe sistem atakları modellere yansımaya başladı.

Yazının hepsini göreyim->

Mevsimlik ve Uzun Vadeli Tahminler Genel Müdürü’müz Erdem Erdoğan‘ın yazısı…
———-

ÖZET

1- Son verilere ve gidişata göre çok büyük ihtimalle Pozitif NAO seyri devam edecek (ülkemizin özellikle batı bölgeleri için az yağış, geneli için normallerde veya normalin altında sıcaklıklar).

2- Pozitif NAO’yu iki ayrı faza ayırıp değerlendirdiğimizde… Ocak ayı ve kışın geri kalanındaki durumun, kötü [karsız] NAO fazından ziyade güzel [karlı] NAO fazına benzeme olasılığını daha fazla görüyoruz. Yani bu senenin pozitif NAO’sunun, batı bölgelerimizde berbat [karsız] geçen 2007 ve 2014 benzeri değil, 1983 ve 2000 benzeri [kar getirecek] basınç örüntülerini oluşturması daha bir muhtemeldir.

3- Stratosfer verileri de şu an için pozitif AO-NAO rejimini destekliyor. Zaman içinde yukarı seviyelerde de şartların bize kar getirme açısından daha iyi olacağını söyleyebiliriz.

Yazının hepsini göreyim->

Mevsimlik Tahminler Genel Müdürümüz Erdem Erdoğan‘ın, ekibimizin de katkılarıyla hazırladığı geleneksel Havadelisi.com Kış Tahminine hoş geldiniz. Bu seneki görsellerimiz Furkan Şensoy‘dan geldi, kendisine çok teşekkür ediyoruz, gözlerinden öpüyoruz.
————

HAYLAYTS (ÖZET VE MÜHİM KISIMLAR)

• 2020 kışında Türkiye üzerinde son iki seneye nazaran güneyli hava akımları daha az görüleceğinden, ortalama sıcaklıkların son üç senenin en düşüğü olacağını tahmin ediyoruz. Fakat 2017 gibi çok soğuk bir kış da beklemiyoruz: Batı bölgelerde normallere yakın -veya az üzerinde-, Doğu’da normalin altında sıcaklıklar muhtemeldir.
• Orta ve Doğu Akdeniz kökenli alçak basınç sistemleri bu sene pasif kalacağından, kış yağışlarının Trakya’da, ayrıca Ege ve Akdeniz’de (özellikle batısı) mevsim normallerinin altında  olacağını tahmin ediyoruz. Uzun süreli yüksek basınç hakimiyeti sebebiyle iç kesimlerde ayaz, don ve sisle de sıkça karşılaşabiliriz.
• Kuzeyden sarkacak soğukların -Karadeniz etkisi ile- kuzey ve doğu bölgelerde bol yağışa yol açacak olmaları sebebi ile Doğu Karadeniz, Doğu Anadolu -özellikle doğusu- ve Güneydoğu Anadolu’nun doğusunda yağışlar mevsim normalleri ve üzerinde gerçekleşebilir.
• İstanbul’da ve Marmara Bölgesi’nin kuzeyi ve doğusunda bu kış yağışlar [Karadeniz sistemleri ile] ortalamaları yakalasa bile, bir süredir devam eden kuraklığın etkileri bahara ve gelecek yaza sarkabilir.
• Son yıllarda Şubat ayları genellikle mevsim normallerinin üzerinde sıcaklıklarla geçiyor, 2020 kışında ise geçtiğimiz senelerin aksine kışın ikinci yarısının ülkemizde daha aktif ve mevsime uygun olacağını düşünüyoruz.
• Kar açısından en şanslı bölgeler Samsun’un doğu ilçelerinden itibaren Doğu Karadeniz, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu’nun doğusu olarak görülüyor. Ancak İstanbul’a kadar olan tüm Karadeniz sahil şeridinin bu kış yerde örtü yapabilecek en az bir sistem alma ihtimali de az değil. Ankara da bu kışı boş geçmeyecektir: Başkentin 2012 sistemleri gibi çok bol kar bırakacak sistemler görmesi zor olsa da kar severler özellikle son iki seneden sonra memnun olacaklardır. İzmir 😦

Yazının hepsini göreyim->

ANLAŞILIR (HALK DİLİNDE) ÖZET:

• Kuzey Kutup Bölgesi’nde toplanan soğukların aşağı enlemlere (Avrupa’ya ve bize) inmesini sağlayacak bir süreç tamamlandı. Bu yüzden kışın geri kalanında, şimdiye kadar gelenlerden çok daha soğuk -ve dolayısıyla sahillere de kar yapacak- hava kütlelerinin bize doğru da gelme şansı arttı.
• Bununla birlikte, kışın şimdiye kadarki bölümünde ülkemizin batı bölgelerinin genellikle normalden soğuk geçmesine yol açan basınç dağılımı bir miktar değişime uğrayacak. Lodoslu havalar sıklaşacak. Lodosu takiben gelebilecek soğuklar ise, yukarıda değindiğimiz gibi, çok başka olabilir.

TEKNİK AYRINTILAR (Erdem Erdoğan‘ın yazısı)

14 Aralık tarihinde yapmış olduğumuz değerlendirmede 10 hPa verilerini inceleyerek kutupsal girdaptaki (polar vortex) yer değişimini (displacement) ve ani stratosfer ısınmasını Türkiye tarihinde çok güzel hatıralar bırakan 4 tane kışa (1987, 1992, 2006, 2012) benzetmiştik.

Bu ilk değerlendirmemizin üzerinden tam üç hafta geçti, geçen süre boyunca yer değişimi ve ısınma kutupsal girdapta ciddi bir parçalanma yaratmadı. Sibirya üzerinden yayılan ısınma devam ettikçe, süreç biz Türkiye’de oturan kar severler olarak çok da istemediğimiz kutupsal girdap bölünmesine (split) evrildi. Aşağıdaki 10 hPa haritasında biri Kanada’nın doğusunda, birisi Avrupa’da birisi de Kuzey Pasifik’te yer alan bölünmeye ait parçaları görebilirsiniz.

Yazının hepsini göreyim->

10 gün önce açtığımız başlıkta uzun süreli soğuklar ve iç bölgelerdeki kar yağışlarından bahsetmiştik; henüz bu soğuklar süpürülmeden, soğuk çekirdeği Balkanlar’a inecek olan İzlanda kökenli yeni bir soğuk hava dalgası ziyaretimize geliyor. Batı Avrupa’da bir müddet asılı kalacak olan yüksek basınç merkezi sayesinde önümüzdeki bir hafta on gün çoğu bölgemizde yine normalden soğuk ve yağışlı geçecek.

GFS’nin bir hafta önce Orta ve Doğu Karadeniz’e indirdiği bu sistem gün gün batılayarak aşağıdaki haritada görüldüğü şekilde Balkanlar’a iniyor. Bu sert soğuklara tepki olarak ise Kuzey Ege’de oluşan ve çok hızlı hareket eden bir alçak basınç merkezi “Ayvalık-Sakarya” rotasından hızlıca Karadeniz’e çıkıyor.

Okumaya devam et →