Yeni başlık açılana kadar (ne zaman açılır bilinmez, işlerim yoğun) yorumlarınız için lütfen Atış Serbest bölümümüzü kullanınız (üst menüden ulaşılıyor). – Ozan
1 Mart güncellemesi: Sistemin kar şampiyonlarından biri olan Ankara’da iki gün boyunca karın nasıl biriktiğini aşağıdaki videodan izleyin. Onur’un harika bir çalışması, teşekkür ederiz kendisine.
Hoca yeni başlık aç! lobisi devreye girmeden hamlemi yapıp, sevgili hava delilerinin değerli yorumlarıyla süsleyebilecekleri yazıyı daha Cumartesi akşamından yazmaya karar verdim. Önümüzdeki hafta yoğun olacağım, WRF’nin derinliklerinde geziniyorum, bu hava tahmin modelini ülkemize özel isabetli tahminler üretir hale getirebilmeyi umuyoruz… Birkaç hafta içinde ilk sonuçları almış oluruz. “Battı” denen Yunanistan’da üretilen SKIRON‘un İstanbul’daki DEK yağışlarını nasıl nokta atışla tahmin ettiğini sık sık gözlüyoruz; şahsen bir yandan hayranlık duyuyor, bir yandan da bu ülkenin bilim insanlarından birisi olarak utanıyorum, hiç değilse başka bir model üzerinde biraz kendimiz uğraşıp bir alternatif üretebilmeliyiz.
GFS'nin önümüzdeki hafta için bir haftalık toplam yağış tahmini
Adana-Mersin arasındaki otoyoldan Toroslar, 5 Şubat 2012
Şu an bulunduğum odanın penceresini açtığımda, hatta biraz dikkat kesilince açmaya dahi gerek olmadan kesintisiz bir foşşş sesi işitiyorum. Ülkemizin bu köşesinin ücralığı ve dolayısıyla sessizliği (İçel’in Erdemli ve Limonlu beldeleri arasındaki kıyı şeridindeyim), işittiğim sesin buranın atmosferine kolayca hakim olmasına neden oluyor. Denizin beş on metre ilerde olduğunu bilmesem, binanın yanında bir şelalenin çağladığını düşünebilirdim, o derece. İniş çıkışlar seçilebilse de, dalgaların çıkardığı gürültülerin içiçe geçmiş halinin gayet tekdüze olduğu söylenebilir. Bugün birlikte çalışmaya başladığımız ülkemizin sayılı oşinograflarından Emin Özsoy hocam, denizin bu gürültüsüne beyaz gürültü (white noise) dendiğini söyledi. Benle birlikte siz de öğrenmiş oldunuz.
Demem o ki, ey siz memleketin kuzeyinde ve orta platosunda oturan hava delileri, sizin beyaz örtünüz varsa, benim de beyaz gürültüm var! Kulağınıza zavallı bir avuntu gibi gelebilir… Ama hem geçtiğimiz hafta İstanbul’da kara doymuş olmam, hem de Akdeniz’in insanı hemen sarıveren havası aklımı sizin oralarda bırakmıyor. Önümüzdeki günlerde ve haftalarda işlerim epey yoğun olacağından bloga sık sık katkıda bulunamayabilirim, ama siz devam edin lütfen. Yaklaşan soğuk ve yağışlı hava dalgasıyla ilgili yazıyı Santiago yazdı, bu paragraftan sonraki kısım ona ait. Çok teşekkür ediyoruz. Ayrıca sağ olsun, benim yeni mekanımda görülebilecek olan şiddetli yağışlardan bahsetmeyi de ihmal etmemiş, kendisini hocam kaç kg yağar? acele cevap! diye sıkıştırmak büyük bir zevk olacak 🙂 Herkese iyi haftalar.
————————————————————————
Geçtiğimiz hafta başta İstanbul olmak üzere birçok şehirde son yılların en ağır kış şartlarını yaşatan Sibirya Soğukları, üç dört günlük aradan sonra tekrar sahne alıyor.
Şu saatlerde merkezi Yunanistan üzerinde yer alan 990 milibarlık derin bir alçak basınç merkezi, Salı gününden itibaren Muğla-Antalya-Diyarbakır-Van rotasında bir yay çizerek Pazar gününe kadar ülkemizi etkileyecek.
GFS modelinin yer seviyesi basıncı (beyaz kalın çizgiler) animasyonu
Özet ve Uyarı: İstanbul’da Pazar akşam saatlerinde tekrar başlayan kar yağışı; Pazartesi, Salı ve Çarşamba günleri aralıklarla ve zaman zaman kuvvetli olmak üzere devam edecek. DİKKAT: Önümüzdeki günlerde şahit olacağınız türden kar yağışları, aynı anda geniş alanlarda görülmeyebilir, mesela hem Avcılar’da hem Kadıköy’de kuvvetli kar yağmayabilir; öte yandan bu tür kar yağışları dar alanları uzunca bir süre yoğun biçimde etkileyerek birçok aksaklığa yol açabilir, bu bakımdan yaz yağmurlarına az çok benzerlik gösterir. Bu yağışa “deniz etkisiyle gerçekleşen kar sağanakları / yağışları” denir. Bostancı’dan günlük güneşlik ya da sadece hafif kar yağışlı bir havada yola çıkıp, Boğaziçi Köprüsü’nün üzerinde yoğun bir kar yağışıyla ve bu yüzden sıkışmış trafikle karşılaşabilirsiniz. Ama bunu sadece örnek olsun diye söyledim, bu tür yağışların saat kaçta hangi semti etkileyeceği sadece radar görüntüleri takip edilerek bilinebilir. Tabii ki yüksekteki ve kuzeydeki semtlerde kar yağışının günlük hayatı aksatma şansı daha fazla olacaktır. Bu yüzden Pazartesi, Salı ve Çarşamba günleri tedbiri elden bırakmayınız, “kar kar diyorlardı, bu kadarcıkmış işte” demeyiniz. Yarım saat seyahat ederek gideceğiniz İstanbul’un başka bir semtinde ummadığınız hava olaylarıyla karşılaşabilir, ya da kar tam bitti sanırken en yoğun haline maruz kalabilirsiniz.
Yani, örneğin NTV’nin internet sitesinde gördüğümüz “İstanbul’da yoğun bir kar yağışı beklenmiyor” açıklaması, önümüzdeki üç gün yaşanacak olan hava olaylarının tarifi ve doğru haber verilmesi bakımından yanlıştır. Bu haberi okuyanlar, İstanbul’da görülecek kar yağışlarının şehrin hiçbir yerinde günlük hayatı aksatmayacağını düşünüp tedbirsiz davranabilirler. Ağırlığı olan medya kuruluşlarının halkı daha doğru bilgilendirmeleri gerekir.
Kar yağışlarının önümüzdeki günlerde başka nerelerde görüleceğini şu adresten öğrenebilirsiniz.
Ankara’da ya da Gaziantep’te oturuyorsanız, “ne zaman yumuşamıştı ki zaten” diye sormanız normal, çünkü buralarda kar pek ara vermeden yağıyor… Fakat geçen haftaki aşırı soğuklardan sonra birçok yerde görülen ılınmayı es geçmemek lazım. Hatta bu ılınma bazı yerlerde bir gün içerisinde gayet şiddetli biçimde meydana gelmişti, örneğin Afyon’daki 24 saatlik sıcaklık artışı 26 dereceyi bulmuştu. Kışı ve soğuğu kapınızın önündeki duruma göre değil ülke genelinde hakim olan şartlara göre değerlendirirseniz… işte belki muhabbetlerde biraz havanız filan olur yoksa şart da değil yani 🙂
Perşembe’den itibaren Trakya’dan başlayarak, Cuma günü de İstanbul’da kar ve rüzgar olarak kendini göstermek üzere, hakiki kış havasına tekrar merhaba diyeceğiz. Hafta sonu çoğu yerde hafif yağış ama bol buzlanma olacak. Güncellemeleri bu başlığın yorumlarında yapacağız… Takipte kalın.
GFS'nin Cumartesi öğle saatlerinde görüleceğini tahmin ettiği yer yüzeyi sıcaklığı haritası. Sıfır derece izotermini kalın mavi çizgiyle belirttim.
Önümüzdeki hafta ise ne olacağı henüz net değil. Görünen o ki soğuklar bir süre daha devam edecek… Fakat bu soğukların derecesini, yerini sağlama almış gözüken Sibirya yüksek basıncının gireceği şekil ve dolayısıyla kuzeydeki Sibirya soğuğunun ne yöne ve ne kadar yayılacağı belirleyecek. Model çıktılarına ve bu mevsimdeki klimatolojik eğilimlere göre önümüzdeki hafta için (30 Ocak Pazartesi ve sonrası) var olan üç senaryoyu ve ihtimallerini aşağıya yazıyorum.
Aslına bakarsanız, iç bölgelerde oturanlar bile böyle sağlam bir soğuk hava dalgasına hasret kalmıştı. Çok üşümeyi kimse sevmez ve yeterince ısınma imkanı olmayanlara kolaylık dilerim; ama karın keyfini, birkaç saat sonra yağmura çevirmeyeceğinden emin olarak çıkartmak çok güzeldir. Balkona çıktığınızda eriyen kardan gelen şıp şıp sesini duymak sinir bozar, kaldırımda ezilip dümdüz olmuş ve hafif buzlaşmış kardan yansıyan ışığı görmek ise garip bir mutluluk verir.
Perşembe akşamı itibariyle tüm hava tahmin modelleri; Avrupalı’nın ECMWF’si, Amerikalı’nın GFS’si, İngiliz’in UKMO’su filan, Hasret adını uygun gördüğümüz soğuk hava dalgasının (isim babası Onur arkadaşımızdır), iç bölgelere Cumartesi akşamından itibaren ağır kış koşulları getireceğini söylüyor: Yani bazı yerlere az, kimi yerlere de yoğun olmak üzere kar yağacak; ama denize uzak hemen her yerde dondurucu soğuk hüküm sürecek. İstanbul’da ve Karadeniz kıyısındaki diğer birçok şehirde de Pazar ve Pazartesi gününden itibaren mevsimin ilk doğru dürüst karı görülecek. Karın nereye ne kadar yağacağını şimdiden net olarak söyleyemeyiz; onun için bu başlık altında tahminleri güncelleyip olası senaryoları tartışacağız, soğuk hava dalgası ulaştığında ise raporları vereceğiz.
Durum ciddi olduğu için lafı uzatmadan söyleyelim: Bugün (Perşembe) Ege ve Akdeniz kıyılarında hafif hafif başlayacak olan gökgürültülü yağmurlar, yarın (Cuma) Ege kıyılarında, yarın akşamdan itibaren ise Güney Ege ve Akdeniz kıyılarında çok ciddi bir şiddete ulaşacak. Yağmura, güney yönlü fırtına şeklinde rüzgar da eşlik edecek. Bu bölgelerimizde oturanlar şiddetli yağmurun ve fırtınanın ne anlama geldiğini, iki hadisenin de meteorolojik rekor kırmalarına gerek kalmadan günlük hayatı felç edip büyük zararlara yol açabildiğini biliyorlar. Çok dikkatli olunmasında fayda var. Şiddetli yağmur, Cumartesi günü özellikle Antalya Körfezi çevresindeki yerleşimlerde devam edecek. Sağ sütunun üst kısmında ve yukarıdaki ana menüde bağlantısını verdiğimiz risk haritasından da uyarıları takip edebilirsiniz.
Biliyorsunuz, “yeni yıla nasıl girerseniz o yıl öyle gider” diye garip bir inanış var. Bendeniz başta olmak üzere İstanbul’u ve öteki sahil şehirlerini mesken tutmuş hava delileri, yeni yıla kafamızda “yahu neden hala doğru dürüst kar göremedik, bu kış da mı böyle kıytırık soğuklarla yetinicez, lanet olsun küresel ısınmasına da”… şeklinde düşüncelerle gireceğiz. Ve şayet tılsım gerçekse, bütün yıl bunları düşünmekten helak olacağız. O yüzden yılbaşı muhabbeti esnasında mümkün mertebe bu meseleleri aklımıza getirmeyelim derim. Dikkat ederseniz, yeni yıla girerken kar mevzusunu arkadaşlarla tartışıyor olacağımızdan filan zaten hiç bahsetmiyorum. Çünkü biliyorsunuz, hava ve kar konuları uzadığında illa ki her ortamda numunelik de olsa bulunan o ruhsuz herif sesini yükseltir ve “ya yeter arkadaşım senin karından da sisteminden de be, şurda iki çift laf ediyoruz, çok meraklıysan çık Uludağ’a her taraf kar, kanka bassana şuna ‘viktoryas sekret’ başlamış mı” diyerek lafı ağzımıza tıkar. Hava delileri bu tiplerden her zaman çekinmişlerdir. Bu uğursuz tip, çocukluğumuzda pencereyi ve perdeleri kapattırıp terlik fırlatarak bizi yatağa kovalayan anne figürünün cinsiyet değiştirmiş hayaletidir.
Yağışlı havalar şurda sizle iki geyik dahi yapmama fırsat vermiyor not defterimin pek muhterem takipçileri… Bugün biraz kesilir gibi yapan yağmurlar, akşamleyin, Yunanları döktüğümüz deniz üzerinden bir kez daha taarruza geçiyor. Cuma gününden itibaren Balkanlar’dan gelerek olaya iştirak edecek olan soğuk hava, yağmurları soğutup iç bölgelerde yavaş yavaş kara çevirecek ve bize Aralık ayında olduğumuzu nihayet hatırlatacak. Kıyılarda henüz kayda değer bir kar gözükmüyor… Eh, işin normali de bu, biz Akdeniz iklim kuşağında bir memleketiz, öyle her Aralık ayında İstanbul’un karlara gömülmesini bekliyorduysanız iklim bilgilerinizi biraz gözden geçiriverin. Çok aşeriyorsanız da binin bir otobüse veya arabanıza, Ankara’ya doğru gidin, süper kar yağacak yolda… Ben öğrenciliğimde yapıyordum, manyak diyorlardı ama umursamıyordum. Şimdi evlendim, karım salmaz. Daha yakın ve güvenli bir yere giderseniz, akşama dönmek üzere gelebilirim 🙂
‘Peşi sıra’yı kardan bahis açan bir cümle içinde kullanmayı isterdi şu deli gönül, ama şimdilik bu kısmetimizde yok.
GFS modelinin haftaya Çarşamba'ya kadar olan toplam yağış tahmini
Alçak basınçların Doğu Akdeniz’e geri dönüşleri ile birlikte Türkiye’nin batısında yağmurlar da tekrar başlıyor. Her gün güncellemeye çalışacağım risk haritasından, en fazla etkilenecek yerleri duyuracağız. Bu başlık altında, haftaya Çarşamba’ya kadar tahmin ve şimdigörü (anlık tahmin) yapalım, Çarşamba’dan itibaren soğuk havalar biraz daha yaklaşıyor gibi gözüküyor, o gün yaklaşınca kardan da bahsedeceğimiz bir başlık açarız.
Yeni yorumlarınızı buraya tıklayarak yapabilirsiniz, cevaplarınız için lütfen cevabı vermek istediğiniz yorumun altındaki ‘Cevapla’ düğmesine tıklayın. Teşekkürler. Uzak tahminleri (22 Aralık Perşembe dahil olmak üzere ondan sonrası) bu başlık altına yazmanız halinde yorumunuzun yayımlanmayacağını peşinen kabul etmiş sayılıyorsunuz. Bu satırları okumadan yorum yazmaya girişiyorsanız sizi sevmiyorum. Saygılarımla, pek değerli hava delileri.
Hava Delisinin Not Defteri 