Türk yağışlı hava kütleleri tarihinin şu güne kadarki muhtemelen en kapsamlı, en ayrıntılı tahmin ve şimdigörüsü (nowcasting) tüm belge ve görselleriyle bu yazıda. Cümle hava delisine teşekkürlerimi sunuyorum.
—–
Ne de severdim o anonsu! Yurdumuz bu akşamdan itibaren Karadeniz üzerinden gelen soğuk ve yağışlı hava kütlesinin… diye başlardı. Kuzeyli rüzgarların mutlak hakim olduğu 1992 kışında çok işitmişimdir. Belki size garip gelecek ama, Karadeniz’den gelenlere kıyasla, Balkanlar ya da Orta Akdeniz üzerinden gelen sistemlere ben öyle çok da bayılmam. Evet onlar siklonlu miklonlu olurlar, fırtınayla gelirler, çok daha fazla yağış bırakırlar, birçok yeri tepeleme karla doldururlar… fakat dışarda her yer buz kesmişken ve gökyüzünde yıldızlar sayılıyorken Karadeniz’den gizlice gelip on beş dakikada her tarafı bembeyaz yapan bir kar sağanağının keyfi bence hiçbir şeye değişilmez. Hele eskiden radar filan da yokken Karadeniz sistemlerinden alınan zevk bambaşkaydı. Acaba bir sonraki sağanak saat kaçta gelecek diye meraklanırken yüreği pır pır etmemiş adama hava delisi demem. Ama yarım saat içinde işini bitirip giden o muazzam kar sağanağını boş bulunup kaçırdığınız için kahrolduysanız işte o zaman en kral kar manyağı sizsiniz.
Ben bu kadar yağış beklemiyordum ama bu sefer DMİ tutturdu, biz bilemedik. Kilyos 64, Sarıyer 54 kg yağış almış. Umarım bundan sonra da güzel tahminler yapıp bu başarılarının tesadüf olmadığını gösterirler. Gerçi İstanbul’un Anadolu yakasında ve oranın doğusunda daha çok yağacak demişlerdi ama… O kadar olur diyelim artık.
Son iki gündeki yağış miktarıyla ilgili Atış Serbest‘te başlayan tartışmaya lütfen bu konu başlığı altında devam edelim.
Güncelleme: 2010 Ağustos ayı, GHCN (Küresel Tarihsel Klimatoloji Ağı) verilerine göre, 27.7 derece ile ortalama sıcaklık bakımından İstanbul’da son 170 yılın en sıcak ayı olarak kayıtlara geçti. Daha önceki rekor 26.6 ile 2002 Temmuz’una ait. Bugünkü bina yoğunluğunun etkisini, GHCN’nin temel aldığı istasyonların 1930’dan önce Kandilli ve Beyoğlu’nda bulunmasını göz önüne alsak dahi, bu değer son derece ekstrem bir değer. Daha birçok merkezde de rekor kırılmış olabilir, fakat kontrol etmedim.
———————–
Aşağıdaki grafik Enka’nın İstinye sırtlarındaki istasyonundan:
Ağustos ayında ölçülen en düşük sıcaklık, Eylül’ün ilk günü ölçülen en yüksek sıcaklığın altına inememiş. Bu istasyon İstinye sırtlarında, Maslak’a yakın bir yerde, İstanbul’un devamlı kuzey rüzgarı alan, en serin yamaçlarından birinde kurulu.
İstanbul bugün bunaltıcılıkta Akdeniz kıyılarıyla yarışıyor. Eminönü’nde sıcaklık 34 derece, nem %57 olmuş saat 16 itibarıyla. Hissedilen sıcaklık 45 derece. Kilyos 32, nem yüzde 74, hissedilen yine 45…
İstanbullulara sabır diliyorum. Sıcağın ve nemin ucu bucağı görünmüyor.
Güncelleme – Saat 17.00: Yazının son bölümüne Deniz Bozkurt‘un şekillerle desteklediği yorumları eklendi.
İstanbul’un kuzeyindeki kütlenin ortası oyulmuş ve kütle dönmeye başlamış!
DMİ ciddi bir uyarı verdi. İstanbul’a 100 kg’ın üzerinde, muhtemelen 150 kg civarında yağış düşecekmiş.
Şaka şaka 🙂 Sadece medyanın abartmalarından biri daha. Videoyu buradan izleyebilirsiniz.
Tornado‘nun bizim dilimizdeki karşılığı, hortum. Hortumlar, illa ki, bir gökgürültülü sağanak bulutunun altında oluşurlar. Bu görüntülerde ise öyle bir bulut yok, hatta gözlerim beni yanıltmıyorsa, hava açık. Görüntülerin hangi güne ait olduğu önemli bu bakımdan, eğer düne (11 Haziran Cuma) ait ise büyük olasılıkla yanılmıyorum.
Peki bu, hortum değilse nedir?
Hacı hacıyı Mekke’de, hoca hocayı tekkede, aşırı hadiseler hava delisini iki dakkada bulur, diye bir atasözümüz yoksa da, ben şimdi uyduruyorum. Geçtiğimiz hafta sonu iki günlüğüne İstanbul’a geldim. Kafa dinlemek istediğim zamanlarda modelleri çok ayrıntılı incelememeye çalışıyorum, bu sefer de öyle yaptım. Başlarım dedim havasından da, nasıl olacaksa olacak, ilgilenmiyorum, tatildeyim. Sadece göz ucuyla baktım: Pazar gecesi için epey bir yağmur gözüküyordu. Umursamadım.
Yukarıdaki sıcaklık grafiği Enka’nın İstanbul-Balmumcu otomatik istasyonundan geliyor. Dün gece sıcaklık 26 derecenin altına inmemiş! DMİ’nin bu mevkide bir istasyonu yok, ama elimde Göztepe’ye ait veriler var, ve 1930’dan bu yana 2006’nın sonuna kadar Mayıs ve Haziran aylarında ölçülen en yüksek gece sıcaklıkları sırasıyla 21 ve 23.4 derece. 2007’den 2009’a kadar bu rekorun kırılmadığını varsayarsak, Balmumcu’nun belki şehir ısı adasının da yardımıyla ciddi bir rekor kırdığını söyleyebiliriz.
Dün gece ve sabaha karşı ölçülen en düşük sıcaklıklardan, -benim elimdeki verilere göre- Haziran ayı gece sıcaklığı rekoru olarak tarihe geçen bazıları: İnebolu 24.8 (eski rekor: 21.5), Eminönü 24.4 (eskiden burada istasyon yoktu, büyük olasılıkla rekordur), Cide 24.0 (eski rekor: 22.1), Yalova 24.0 (eski rekor: 22.4)…
Hava Delisinin Not Defteri 
