2017 Kışı: “Yurdumuz Orta Akdeniz ve Balkanlar Üzerinden Gelen…”

26 Yanıt

Havadelisi.com Mevsimlik Tahminler Departman Müdürü Erdem Erdoğan, siz sayın takipçiler için yazdı. Tüm ekibin katkılarıyla…
———–

Çocukken heyecanla beklediğim hava durumu bültenlerinde başlıktaki cümleyi duyduğumda bilirdim ki hayalini kurduğum kar şehrime yeniden geliyor, pencere başında uykusuz geceler yeniden başlıyor. Eminim birçoğunuz benle aynı şeyleri yaşadınız ve hissettiniz bu kelimeleri duyduğunuzda…

Son birkaç kıştır Avrupa Kıtası’nda çöreklenen yüksek basınç merkezleri sayesinde bu cümleyi pek fazla duyamaz olduk. Günlerce ince ince yağan yağmura, deli gibi esen lodosun bir anda karayele dönmesine ve yağışı kara çevirmesine hasret kaldık. Peki ya bu sene? İşte karşınızda 2017 kışı:

djf2mtemp

Bundan tam iki ay önce yaptığımız ön değerlendirmede; sonbahar gidişatında çok fazla değişim olmazsa, geçtiğimiz birkaç kış gibi Avrupa’da bir yüksek basınç merkezinin hakim olacağını ancak deniz suyu sıcaklıklarına bakıldığında bu yüksek basınç merkezinin biraz daha batıda ve kuzeyde konumlanabileceğini söylemiştik. Bu gidişata istinaden de, geçtiğimiz kışın aksine bu kış Orta Akdeniz kökenli sistemlerin daha fazla görülebileceğini ve gidişatın normalden ılık ancak bol yağmurlu ve karlı geçen 2015 kışına benzediğine değinmiştik. 2015 kışı, aslında kuvvetli pozitif NAO hakimiyetinde geçen bir kış olsa da (kuvvetli pozitif NAO kışları Türkiye’de çoğunlukla soğuk ve kurak geçer), Azor Yüksek Basıncı’nın çok batıda konumlanmasından dolayı kuzeyden inen sistemler çoğunlukla Orta Akdeniz’e dalmış ve ezberleri bozmuştu.

Ön tahmini yayımladıktan sonra geçen 2 ay içerisinde hem basınç yerleşimlerinde hem de deniz suyu sıcaklıklarında birtakım değişiklikler oldu, şimdi kısaca bunlara değinelim.

Deniz Suyu Sıcaklıkları

Aşağıdaki haritada 22 Eylül 2016 ve 17 Kasım 2016 deniz suyu sıcaklıklarının normalden farkını gösteren animasyonu görüyorsunuz. Kuzey Yarımküre’de ilk dikkati çeken değişiklik Eylül ayında Kuzey Pasifik’te normalden 3 derece sıcak olan deniz suyunun, Kasım ayı itibariyle normalden 2 derece daha soğuk hale gelmesi. O bölgede 2 ayda 5 derecelik bir soğuma meydana gelmiş. Atlantik’teki soğuk bölüm de kuzeye çıkarak İzlanda’nın güneyine kadar sokulmuş. İskandinavya ve Rusya’nın kuzeyinde de kayda değer ısınmalar meydana gelmiş.

anigif

Kuzey Pasifik’te soğumanın meydana geldiği bölge, meteorolojide PDO endeksi ile ilişkilendiriliyor. Bu endekse 2015 kış tahminimizde de değinmiştik.  Şu andaki duruma göre PDO endeksi iki ay içinde nötr seviyesinden kuvvetli pozitif faza geçmiş durumda.

pdo

Arşive baktığımızda 1948 yılından bu yana en yüksek pozitif değeri almış 5 Pozitif PDO kışı sırasıyla; 2015, 2003, 1987, 1984 ve 2016 kışları. Yani kuvvetli pozitif PDO, negatif AO/NAO ile birleşince Avrupa’da sert kış ihtimalini artıran bir parametre diyebiliriz. (Kaynak).

Son bir iki kışta pozitif PDO pozitif AO-NAO ile çakışmış olsa da, uzun yıllar ortalamalarına göre genellikle negatif AO-NAO ile ilişkilendiriliyor. Alttaki haritadan korelasyonu görebilirsiniz.

correl_2646

Sonbahar Basınç Yerleşimleri

Aşağıda 1 Eylül – 18 Kasım 2016 arasındaki 500 hPa jeopotansiyel yükseklik anomalisi haritasını görüyorsunuz. Burada İngiltere’den Rusya’nın kuzeyine kadar ciddi bir pozitif sapma, yani yüksek basınç alanları dikkat çekiyor.

son500

Eylül ayındaki tahminimizde gözden geçirdiğimiz, bu yıla benzeyen geçmiş yıllara ait haritalarda yüksek basınç merkezinin Avrupa’da güney enlemlere kadar indiğini görüyorduk. O kışlarda AO ve NAO genellikle pozitifti. Bu sene ise ön tahminimizden sonra Ekim ayıyla beraber durum değişti ve yüksek basınç merkezleri daha kuzey enlemlere doğru tırmanmaya başladı. Dolayısı ile İzlanda kökenli alçak basınçlar güney enlemlere, Rusya üzerinden soğuk hava dalgaları da kıta içerisine dalmaya başladı. Daha Kasım ayı ortalarında İskandinavya, Rusya ve Ukrayna’da ciddi kar yağışları meydana geldi.

Yukarıda bahsettiğimiz deniz suyu sıcaklıkları ve basınç yerleşimlerindeki değişimlerle beraber, dünyada en saygın sayısal kurumlardan biri olan ECMWF de, Kasım ayındaki mevsimlik tahmininde geçtiğimiz birkaç senenin aksine bu sene negatif AO-NAO gösteren çalıştırmalar üretti. ECMWF mevsimlik tahminleri son senelerde genel basınç yerleşimlerinde çok başarılı olduğu için biz de bunu gözardı etmeyip bu seneki tahminimizde dikkate alıyoruz.

gpc-ecmwf-europe-djf-t2m-ensemble-mean-01-11-2016

Yalnız kendileriyle ayrıldığımız bir nokta var, ECMWF’nin ürettiği çıktılar kuvvetli negatif AO ve NAO endekslerini işaret ediyor. Biz ise Atlantik Okyanusundaki su sıcaklıkları dağılımına bakarak Aralık-Ocak-Şubat ayları ortalamasında, özellikle de NAO endeksinde kuvvetli negatif bir seyir beklemiyoruz.

Özet olarak…

  • Deniz suyu sıcaklıkları, sonbaharda gözlemlenen basınç yerleşimleri, Kuzey Kutbu deniz buzunda rekora yakın azalma, Ekim ayı Avrasya kar örtüsündeki rekor pozitif anomali ve ECMWF mevsimlik tahmininin beklentisine göre son birkaç yıldır gözlenen kuvvetli pozitif NAO ve pozitif AO ısrarı bu yıl kırılacak gibi görülüyor. Dolayısıyla Aralık ayı ile beraber ülkemizdeki kuraklığın da yavaş yavaş sona ereceğini tahmin ediyoruz (ve umuyoruz).
  • Avrupa Kıtası’nın 2012 kışından sonra son beş yıl içindeki en sert kışı yaşama ihtimali var. Anafikir olarak 2017 kışının Avrupa’da 2003-2006 arasındaki kışlarla 2015 kışının bir karışımı gibi olabileceğini düşünüyoruz. İnecek sistemlerin rotası İskandinavya-Balkanlar-İtalya/Yunanistan doğrultusunda olabilir. Yüksek Basınç Merkezi bu sene daha kuzeye tırmanabileceğinden blokaj oluşumu ve Sibirya soğuk atağının görülme ihtimali de var. (Sibirya soğukları gelince illa ki Türkiye’yi de etkileyecek diye bir kaide yok, Orta ve Batı Avrupa’ya da gidebilir).
  • Avrupa Kıtası için öngördüğümüz 500 hPa Jeopotansiyel Yükseklik Anomalisi ve  Yer Seviyesi Sıcaklık Anomalisi tahminlerimizden de göreceğiniz üzere, 2017 kışında Orta Akdeniz’in kuzeyden inen soğuk atakları sonucu bol bol siklon üreteceğini, bunun da başta batı bölgelerimiz olmak üzere yurdumuzun çoğu bölgesinde normallerde ve üzerinde yağışlara sebep olacağını düşünüyoruz. Meteorolojik hadiseler bakımından aktif bir kış olacaktır.
  • Kış genelinde ortalama sıcaklıkların yurdun batısında ve kuzeybatısında normallerin biraz altında; Akdeniz, Güneydoğu Anadolu, Doğu Anadolu ve Doğu Karadeniz’de ise lodosla beraber normallerin biraz üzerinde seyredeceğini tahmin ediyoruz.
  • Kar bakımından en şanslı bölgeler Marmara, Batı Karadeniz, İç Ege ve İç Anadolu’nun batısı olacaktır. Orta ve Doğu Karadeniz, geçen sene gelen iki büyük sistemdeki kadar yoğun olmasa da, bu sene de en azından bir defa etkili kar yağışı görecektir diye düşünüyoruz. Ankara’nın çok sevdiği türden bir kış olmasa da, orada da etkili kar yağışı ihtimali var, bununla beraber bazı sistemlerde sıcaklık sınırında kalabilir gibi gözüküyor (2015 kışında olduğu gibi).

    Herkese bol yağışlı, bol karlı ve güzel bir kış diliyoruz.

“2017 Kışı: “Yurdumuz Orta Akdeniz ve Balkanlar Üzerinden Gelen…”” üzerine 26 düşünce

    1. Norther (Ataşehir/İstanbul-160 m)

      Soru güzel ama niyet belki öyle olmasa bile biraz üstten soran bir yaklaşım algısı oluşturuyor insanda. Bizde çok kar istiyoruz ama analizlerinden bedava ve kolayca istifade ettiğimiz kişilere bu şekilde soramıyoruz.
      Yıllardır bu bloğu ve birçok meteorolojik veri merkezini takip ederim , bu gibi tahminlerin isabetli oluş oranını mm ile mi santigrat sapması ile mi, rüzgar şiddeti , hissedilen sıcaklık, kar kalınlıkları yada yağışlı gün sayısı ile mi ölçeceğiz. Çok göreceli kavramlar var karşımızda.
      Belki tek tek sistem bazında değerlendirme istenseydi o daha net bilgi verir ama bunu da daha çok takipçilere sormak gerekir.
      “Ben her kış tahmin yaparım eh işte fena değilim yani , yüz üzerinden 80 90 puan atarsın artık ” falan demez sanırsam üstadlar.
      Bana göre bu sonbahar kuraklığında biraz yanılma dışında( ki yinede epey sistem geldi ama yağışlar buna rağmen çok zayıftı) , genellikle başarılı mevsimsel tahminler yapıyor üstadlar, hele de son iki üç yıldır. Kaldı ki birçok parametre sunarak yaptıkları tahminlerin parametreler değişirse bazı farklılıklar görebileceği de ortada.
      Bu soru vesilesiyle bilimsel katkılarından dolayı tekrar teşekkür ederim her birine.

      Cevapla ↓
    2. Santiago (Florya - IST / 47m) Yazıyı Yazan

      Eskileri okuyup siz kendiniz karar verin isterseniz..

      2016 kışı tahminimiz: https://havadelisi.com/2015/11/22/2015-2016-kisi-biraz-durgun-doguda-karli/
      2015 kışı tahminimiz: https://havadelisi.com/2014/11/28/bu-kis-bol-yagisli-bir-aksiyon-filmi/
      2014 kışı tahminimiz: https://havadelisi.com/2013/12/01/20132014-kisi-sis-pus-soguk-kar-da-var/
      2013 kışı tahminimiz: https://havadelisi.com/2012/11/26/2013-kisi-bir-2012-degil-ama-kar-yine-var/
      2012 kışı öncesi yaptığımız çalışma: https://havadelisi.com/2011/11/25/yuksek-basinc-soguk-kasim-yeni-bir-efsane-gelir-mi/

      Cevapla ↓
      1. carcass (Eskişehir,804m)

        Bulunduğum konum itibari ile sadece başlıklara bakarak bile süper tahminler yapılmış. Eskişehir için 2012 efsane yarısıdır. 2013 çok aksiyonlu olmadı. 2014 kışı genelde sis-pus durgun arada bir kar ve yine sis-pus döngüsünde geçti. 2015 kışı gerçek bir efsane (31 Aralık 2014 sistemi Eskişehir merkezde 50 cm. kar bıraktı-MGM’ye aldanmayın 🙂 ) 2016 kışı doğru düzgün kar olmadı… Varın 2017’yi de siz düşünün Havadelisi.com tahminlerine göre!!!

        Cevapla ↓
  4. Norther (Ataşehir/İstanbul-160 m)

    Şimdi ben buraya neden çıktım, niçin çıktım, nasıl çıktım, bunu izaha gerek yok, gördünüz yürüdüm çıktım ama çıkmamışta olabilirim, çıkmışsam çıkmışımdır, çıkmamışsam çıkmamışımdır, görünen sistem uzakta değildir, buraya çıktıkta sonradan çıkmadıkmı dedik, bunlar bir takım uydurma laflardır 😊
    yok sistem eriyecekmiş , bütün kış kestane pişecekmiş falan ..
    Efenim insan böyle heyecan verici bir mevsimsel tahmin okuyunca ne diyeceğini şaşırıyor yağmuru bilen adam Kemal Sunal abimiz gibi.
    Ellerinize sağlık ve tahminlerde tam isabet diliyorum.
    Bu kışın habercisi 30 Kasım sisteminde kar görebilme umuduyla..

    Cevapla ↓
  10. serdarg (4.Levent-İst/100 mt)

    Hafızalarda taze olmayan kışlar:

    1984: İstanbul’da yerde kar örtüsü olmadan geçirilen, hatırladığım tek kış. Fakat aşırı yağmurluydu
    1987: Yoruma gerek yok.
    2003: Şubat ayı boyunca neredeyse her hafta kar yağmıştı.

    Cevapla ↓
  12. carcass (Eskişehir,804m)

    Santiago hocam yine döktürmüş… Çok bekledik ama fazlasıyla değdi. Elinize emeğinize sağlık, yıllardır tek güvendiğim kış tahmini sizlerin yaptığıdır. Sonbaharda yaşadığımız aşırı kurak aylardan sonra ilaç gibi geldi. En şanslı bölgeler arasında yer alan İç Anadolu’nun batısından selamlar, saygılar…

    Cevapla ↓
  13. TIYIR ( Zonguldak, 69m.)

    Merakla bekliyorduk. Tüm emeği geçenlere teşekkür ediyoruz. Umarım güzel yağışlarla çiftçilerimizin yüzü güler, barajlarımız dolar, yeraltı su kaynaklarımız artar. Tabii ki çocuklarımız için kar, bizler için cefasız bir kış olmasını da diliyorum. Sürprizleri Batı Karadeniz’de merakla bekliyoruz. (Ne kadar çok yağış, o kadar çok hamsi demek 🙂 )

    Cevapla ↓
  18. Commandouz (Bayrampaşa-148 m)

    Elinize sağlık hepinizin. Açıkçası bu kadar cesur bir tahmin beklemiyordum. Genel ve yuvarlak konuşmadan keskin bir tahmin olmuş 🙂

    Cevapla ↓

Yorum yazın...