Kategori arşivi: Türkiye'yi etkileyen geniş ölçekli atmosferik bağlantılar

Kış, Yatıya Geliyor: Önce Lodos, Sonra Kar ve Uzun Süreli Soğuklar…


Yılbaşı civarındaki kar ve soğuktan sonra Türkiye genelinde yumuşayan havalar, bu pazar günü Trakya’da başlayacak ve zamanla ülkenin büyük bölümüne yayılacak kar yağışları ile birlikte tekrar sertleşiyor. Sıcaklıklar, batıda önümüzdeki haftanın tamamında, gelecek haftanın ortasından sonra ise en doğumuz hariç tüm ülkede mevsim normallerinin altında seyredecek. Soğukların daha da uzama olasılığı mevcut.

Rnaa1442

Cuma günü batıda, lodosla birlikte sıcaklıklar tekrar artmaya başlayacak. Cumartesi Trakya’nın sınır bölgesinde yağmur şiddetli olacak. Lodosla birlikte, Pazar öğle saatlerinde Marmara’nın doğusu 15 dereceyi görüp hatta aşabilecekken; Marmara’nın batısında ve Trakya’da çoktan kuzeye dönmüş olacak rüzgar, Balkanlar’ın soğuk havasını güneyden gelen bir alçak basıncın üzerine salıp kar fırtınasına sebep olacak. Trakya ve Çanakkale’de yoğun kar ve fırtına pazar sabahından itibaren ortalığı haşat eder (bu kadar ayrıntıyı 72 saat öncesinden yazmak bile bir tahminci açısından risk oluşturur ama mahalle baskısına dayanamadım).

Yazının devamını göreyim->

Reklam

Serin Hava ve Yağış Yolda


Bir Santiago raporudur.

26 Haziran’da, mevsime göre oldukça etkili sayılabilecek bir soğuk hava dalgası belirdi. Son birkaç gündür bir görünüp bir kaybolan sistem, artık yavaş yavaş nerelerde etkili olacağının sinyallerini de vermeye başladı. Enteresan şeyler olabilir, takip etmekte fayda var.

Gerisine de bakayım->

Negatif Arktik Salınım (AO) Durumunda Engelleme Mekanizması


Bu -oldukça teknik- makale Mehmet Can Tanyeri tarafından hazırlanmıştır. Makaleyi okumadan önce, -eğer pek bilmiyorsanız- Kuzey Atlantik Salınımı (NAO) ve Arktik Salınım (AO) hakkında kısa bilgi edinmek için şu yazıyı okumanız faydalı olacaktır. – Havadelisi

Genel olarak meteoroloji camiası, özellikle amatör çevreler, Türkiye’yi hemen hemen aynı doğrultuda etkileyen Kuzey Atlantik Salınımı’nın (NAO) ve Arktik Salınım’ın (AO) değerleri birbirine zıt eğilimler gösterince duraksıyor, yorum yapmaktan özellikle kaçınıyorlar. Bazı olasılıkları göz önüne alırsak, durum çok da belirsiz olmayabilir. Odaklanmamız gereken yer “Kuzey Atlantik” olmalı. Ben bu makalemde, negatif eğilimli AO ile nötre yakın veya pozitif NAO etkileşimini göz önünde bulundurarak, kendi gördüğüm bir olasılıktan, kendi uzun vadeli hava tahmini tekniğimi de yansıtarak, hibrit bir kalıp model (pattern) oluşturmaya çalıştım.

Gerisine de bakayım->

AO ve NAO: Nedir Ne Değildir


AO: Arktik Salınım (Arctic Oscillation): Kuzey yarımkürenin yukarı enlemlerinde, yani kutba yakın bölgelerde hava çok soğuktur. Bu soğuk hava, ağır olduğu için yüzeye çökme eğilimi gösterir. Buna bağlı olarak deniz seviyesinde bir yüksek basınç, onun üzerinde de bir alçak basınç oluşur. Atmosferin üst seviyelerindeki bu alçak basınca, kutbi girdap (polar vortex) denir. Kutbi girdap ne kadar güçlüyse, kutup bölgesindeki soğuk havayı çevresine o denli iyi sararak yukarı çeker ve yüzeyden güney enlemlere kaçmasına engel olur. Kutbi girdabın güçlü, kutup ve İzlanda bölgesindeki basınç değerlerinin düşük olduğu bu duruma pozitif AO denir. Tam tersine, kutbi girdabın güçlenemediği, böylece soğuk havanın yüzeyde kalarak kutup bölgesindeki ve çevresindeki deniz seviyesi basınç değerlerini yükselttiği duruma da negatif AO denir. Yüzeyde kalan bu soğuk hava kolaylıkla güney enlemlere kaçar, böylece özellikle kuzey ve batı Avrupa’da soğuk hava dalgaları görülür.

Okumaya devam et

“Xynthia” ve Ecnebilere Ettikleri


(Bugünkü yazıyı kaleme alan konuk yazar Deniz Bozkurt, İTÜ Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü‘nde, Türkiye’nin iklim değişkenliğinde hava-deniz etkileşimlerinin rolü, küresel ısınma senaryolarının Türkiye için yerelleştirilmesi, gezici alçak basınçların takibi ve daha birçok konuda araştırma yapmaktadır.)

Hafta sonu “Xynthia” Atlantik fırtınasını takip edebilenleriniz görmüştür, Batı Avrupa’da bazı yerler deyim yerindeyse yerle bir oldu. Çoğunluğu Fransa’da olmak üzere en az 62 ölü, şiddetli yağış ve sel, iptal edilen uçak ve tren seferleri…Bu fırtınaya tropik fırtına olmamasına rağmen isim verenler Almanlar. Berlin Özgür Üniversitesi Meteoroloji Enstitüsü tarafından 1954ten beri Orta Avrupa’yi etkileyen her alçak veya yüksek basınç sistemi için isimlendirme yapılıyor. 2010 yılında alçak basınç merkezlerine kız, yüksek basınç merkezlerine ise erkek isimleri veriliyor. Bu nedenle bu fırtınaya tropik olmamasına rağmen bir kız ismi verilmiş. Ad verme sistemi her sene tersine dönüyor, yani 2011 için Orta Avrupa’yı etkileyen alçak basınçlar için erkek, yüksek basınçlar için kız isimleri kullanılacak. Mesela 2009 Ocak ayındaki oldukça güçlü bir alçak basınç merkezi için “Klaus” ismi kullanılmış.

“Xynthia” siklonu Cumartesi günü 980 milibarlık basınç değeriyle Portekiz ve Kuzey İspanya civarından karaya çıkmış:

Gerisine de bakayım->

Atlantik’in Direnişi


Skiciyiz.biz’de bugün çıkan yeni yazımda Mart soğuk ve karlı olacak gibi görünüyor dedim, fakat Atlas Okyanusu pislik çıkarıyor. Batı Avrupa üzerinde kuzey-güney doğrultusunda oluşacak bir yüksek basınç ayın 5’inden itibaren blocking‘e yol açarak uzun süre Türkiye’nin soğuk kalmasını sağlayacaktı, fakat fırsatçı bir atlantik siklonu o yüksek basıncın altını oymaya çalışıyor. 180 saat sonrasına ait GFS çıktısı bu savaşı açıkça gösteriyor:

Gerisine de bakayım->

Avrupa Donuyor. Peki Buralar Neden Böyle Ilık?


Biz kışa benzeyen, adam gibi bir kışın ne zaman geleceğini soraduralım, Avrupa’nın özellikle batısı uzun süredir soğuk ve karla mücadele ediyor. Türkiye’de yaşıyorsanız ‘küresel ısınma’ teorisi bu aralar ‘yeni buzul çağı’ iddialarından daha fazla aklınıza yatıyor olabilir, fakat karar vermeden önce bir iki noktayı gözden kaçırmamanızı öneririm.

Aşağıda kuzey yarımkürenin 2009 yılı Aralık ayı sıcaklıkları normalden fark olarak gösteriliyor (maviler soğuk, kırmızılar sıcak – kaynak: NASA).

NorthHemLSTanom_TMO_200912

globallsta_tmo_200912_palette

Dikkatinizi çekmiştir: Avrupa’nın kuzey ve batısı, Kuzey Amerika, Asya’nın batısı çok soğuk bir Aralık geçirmiş. Buna karşılık Alaska, Grönland, Doğu Akdeniz, Karadeniz ve Hazar Denizi çevresi, ve malum, Türkiye, gayet ılıkmış.

Gerisine de bakayım->