ABD muhabirimiz ve editörümüz Onur Kapucu’nun yazısı.
—————
Yukarıdaki görüntüler, geçtiğimiz kışın en sert soğuk hava dalgasının yaşandığı Ocak ayının ilk haftasına ait (5 Ocak 2014). Güçlü rüzgarlarla gelen aşırı soğuk hava Kuzey Dakota’da hissedilen sıcaklığı -55 dereceye çekmiş, Chicago’da soğuk rekorları kırılmış, MidWest olarak adlandırılan bölgedeki bir çok üniversitenin tarihi bir şekilde tatiline sebep olmuştur.
“Peki nerelere?” sorusunun cevabını analiz ve tahminler başdanışmanımız Erdem Erdoğan veriyor…
—————-
Son derece kurak giden bir kış ilk yarısı sonrası, nihayet son bir haftadır batı bölgeler özlediği yağışlara kavuştu. Sert lodos ve aralıklı yağışlar bu hafta boyunca etkisini sürdürmeye devam edecek.
Cuma-Cumartesi günlerinden itibaren ise Orta Akdeniz üzerinden gelecek olan İzlanda kökenli alçak basınç sistemlerinin etkisine gireceğiz.
Atlantik Okyanusu’nun bol nemli ve mevsime göre ılık alçak basınçları Akdeniz’i boylu boyunca kat edecek, Ege üzerinde iyice derinleşerek batı bölgelerimizden itibaren ülkemizi uzunca bir süre etkisi altına alacak.
Mesela, haber bu: http://www.hurriyet.com.tr/gundem/25608601.asp
Peki olay nasıl gelişiyor?
* Bir ‘muhabir’, Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün internet sitesine girip uzun vadeli tahminlere göz atıyor.
* Tahminlerde Pazar günü için kar gözüküyor.
Havadelisi.com 2014 Kış Ligi sona ermiştir.
12. hafta: Tahminler, Sonuçlar: Kısa Vade, Orta Vade, Uzun Vade
11. hafta: Tahminler, Sonuçlar: Kısa Vade, Orta Vade, Uzun Vade
10. hafta: Tahminler, Sonuçlar: Kısa Vade, Orta Vade, Uzun Vade
9. hafta: Tahminler, Sonuçlar: Kısa Vade, Orta Vade, Uzun Vade
8. hafta: Tahminler, Sonuçlar: Kısa Vade, Orta Vade, Uzun Vade
7. hafta: Tahminler, Sonuçlar: Kısa Vade, Orta Vade, Uzun Vade
6. hafta: Tahminler, Sonuçlar: Kısa Vade, Orta Vade, Uzun Vade
5. hafta: Tahminler, Sonuçlar: Kısa Vade, Orta Vade, Uzun Vade
4. hafta: Tahminler, Sonuçlar: Kısa Vade, Orta Vade, Uzun Vade
3. hafta: Tahminler, Sonuçlar: Kısa Vade, Orta Vade, Uzun Vade
2. hafta: Tahminler, Sonuçlar: Kısa Vade, Orta Vade, Uzun Vade
1. hafta: Tahminler, Sonuçlar: Kısa Vade, Orta Vade, Uzun Vade
*******
Katılımcıların bu başlıktaki yorumları takip etmeleri gerekiyor. (Bu başlığın linki blog üst menüsünde de bağımsız bir sekme olarak mevcut).
* Değerlendirmenin kolay ve adil olması bakımından, ligde mücadele edecek hava delilerinin hepsinin, tahminlerini tek bir istasyon için yapmasına, bu istasyonun da İstanbul Atatürk Havalimanı olmasına -blog yönetim kurulu olarak- karar verdik. Tahminlerini başka istasyonlar için yapmak isteyen arkadaşlardan af diliyor ve kendilerinden anlayış bekliyoruz. (Farklı istasyon seçimlerinin çıkaracağı sorunlar, yazının ileriki bölümünde ayrıntısıyla anlatacağımız puanlama sisteminin okunmasıyla daha iyi anlaşılacaktır.)
Bu kurak ve karsız havalarda biraz neşelenmek için bir yarışma düzenlemeye karar verdik. Bütün hava delilerinin ve normal hava meraklılarının katılımını bekliyoruz…
Yapacağınız gayet basit. İstanbul Atatürk Havalimanı istasyonu için, aşağıdakileri tahmin edeceksiniz:
Atmosferde ısrar (persistence) denen bir nane gerçekten de var. Kuzey Atlantik Okyanusu kaynaklı, adına siklon denen yağışlı hava sistemlerinin izlediği yolun uzun süredir pek az değişmesi de bir ısrar. Ve artık kabak tadı veren bir ısrar. Yağan yağmurlar ne çiftçilerin, ne barajların derdine derman oluyor; hava delileri, kış sporu tutkunları “kar kar” diye inliyor.
Haritadaki otoban işaretlerini takip eden siklonlar, hem bize çok az uğrayarak kuraklığın birçok yerde devam etmesine yol açıyorlar, hem de kuzey enlemlerde toplanıp güneye inmeye çalışan her türlü soğuk hava kütlesini geri püskürtüyorlar. Sibirya Yüksek Basıncı’nda, Kuzey Kutbu’ndan sarkmaya çalışan soğuklarda takat kalmıyor. Aşağıdaki haritada da, önümüzdeki hafta ortasında beklenen (1500 metredeki) sıcaklıkların Doğu Avrupa’da normalin 6 ila 10 derece üzerinde olduğunu görüyorsunuz.
Bu görüntünün kar yüzünden oluştuğu sanılıyor. Siz hiç hakemin kafasından seken kar gördünüz mü?
Güntekin Onay da anlatıyor “ben çok şahit oldum karla kaplı zeminde maçın tamamlandığına” filan diyor… Güntekin’ciğim, pozisyonu bir kez daha oynatırsan göreceksin ki bu kar değil…
Peki ne?
Bugün yazmıştım, tekrarlayayım.
Aşırı soğumuş ama donmamış suyun, düşmekte olan kar tanelerinin üzerinde donmasıyla oluşan “kuzudişi” yağışıdır bu. Graupel, kar peleti, hafif dolu da denir. İstanbul’da, denizin henüz tam soğuyamadığı ve bol su buharı ürettiği sonbahar sonu / kış başındaki sağanakların karakter oyuncusudur. Başroldeki gökgürültülü kar yağışına eşlik eder, bazen ondan böyle rol çalar.
Kara, buzdan bir kılıf yaptığınızı düşünün, hah, kuzudişi işte öyle bir şey.
ATV’ye verdiğim röportaj:
Avrupa’da bir hayalet dolaşıyor: Kollarını kuzeye ve doğuya uzatıp, yorulunca kıtanın ortalık yerine bağdaş kuran Azor Yüksek Basıncı‘nın hayaleti bu…
Bir süredir orada öylece oturan ve yerini hiç de yadırgamış görünmeyen bu yüksek basınç, bizi -ahlaksız- batı rüzgarlarından korumakla kalmıyor; ülkemize bu ayın üçüncü ve şimdiye kadarki en kuvvetli soğuk hava dalgasını da indirmek üzere…
Ciddiyet içeren bilgi: Bizim bulunduğumuz Kuzey Yarımküre’de yüksek basınçlar, çevrelerinde bulunan havayı saat yönünde çevirirler, dolayısıyla bu hayaletin sağında (doğusunda, bizim tarafta) soğuk kuzey rüzgarları esmek durumunda…
Neyse, ciddileşip de şu güzel ortamı bozmayalım.
Bir Ozan Mert Göktürk – Alkım Yılmaz – Erdem Erdoğan ortak raporudur.
*****************
Hap bilgi: Soğuktan bıktırabilecek, ülkenin özellikle kuzeyinde ve doğusunda karlı, buzlu, ayazlı en az 1 hafta – 10 günlük bir periyoda giriyoruz. Seyahat planlarınızı, yakıta ayırdığınız bütçeyi gözden geçirin.
*****************
Biliyorsunuz Havadelisi.com ekibi olarak abartmayı, spekülasyonu, tahminimiz tutunca böbürlenmeyi hiç sevmeyiz. Bunların babalarını da sevmezdik.
Fakat vaziyet şu: Kış tahminimizde işaret ettiğimiz, bizi soğuk, Batı ve Kuzey Avrupa’yı ılık tarafta bırakan basınç dağılımı, kış başlar başlamaz oluşuverdi. Yani öyle gözüküyor ki, önümüzdeki en az 10 günün büyük kısmını soğuklarla baş başa geçireceğiz.
Mesela bu yukarıdaki, haftaya Perşembe günü için GFS ve GEM adlı hava tahmin modellerinin tüm senaryolarının ortalaması (sol üst köşede de daha ufak olarak bizim mevsimlik tahmin var). Sarıdan kırmızıya doğru giden renkler normalden sıcak yerleri, maviden mora gidenler ise normalden soğuk yerleri gösteriyor. Türkiye kısmen morarmış. Yer seviyesinden 1500 metre yukarıdaki sıcaklıklar (mevsim normaline göre) ülkenin batı ve ortasında en az 8 derece, bazı yerlerde 10-12 derece daha soğuk olarak tahmin edilmiş. Diğer modeller de benzer senaryolar sunuyor.
Kışın nasıl olacağıyla ilgili son sözü, her zaman olduğu gibi, Havadelisi.com Mevsimlik Analiz Departman Müdürü Erdem Erdoğan (Santiago) söylüyor… Bana sadece ufak ekleme ve yorumlar yapmak kaldı. Unutmayın: Mevsimlik tahmin, sizin evin oraya ne kadar kar yağacağını söylemez. Sadece kışın genel karakteri hakkında bilgi verir. Çok soğuk ve az karlı kışlar olduğu gibi, inişli çıkışlı sıcaklıklarla (normal) giden ama bol karlı kışlar da vardır. Öte yandan, tabii ki normalden soğuk kışlarda kar yağma olasılığı daha yüksektir. – Havadelisi
—————————————-
Öncelikle, “özet geç” diyenler için hap bilgi ve tahminden satır başları:
1- Bu kışın ortalama sıcaklıklarını (yani Aralık-Ocak-Şubat ortalamasını), tüm ülkede mevsim normallerinin altında bekliyoruz…
2- Yağışların yurdun kuzey ve doğusunda mevsim normallerinde, kuzeydoğusunda normallerin üzerinde, geri kalan bölgelerde normallerin biraz altında olmasını öngörüyoruz… Trakya’da ve Ege’de normalin epey altına düşen yerler de olabilir…
3- Kar yağışı bakımından en şanslı yer…
Hava Delisinin Not Defteri 