Takipçimiz sevgili Elif Simge F.’nin zamanında Enverizyon Paşa lakabını uygun gördüğü ve son günlerde blog müdavimlerimizin birçoğunun dikkat çektiği meşhur hadiseyi ayrı bir başlıkta ele alalım, devir yine onun devri çünkü…
Şu sıralar İstanbul da dahil olmak üzere ülkemizin hemen her yerinde yüksek basınç etkisiyle yaşanan bu hadisenin ismi, İngilizce’deki inversion‘dan (tersine dönme, alt üst olma) geliyor… Günler kısa ve rüzgar da az olduğundan, zeminde soğuyup ağırlaşan hava yer çekiminin etkisiyle çöküp olduğu yerde kalıyor; dolayısıyla vadi, ova gibi -denizin hemen kenarında olmayan- alçak yerler yakındaki yüksek yerlere nazaran çok daha soğuk oluyor (normalde, biliyorsunuz, yüksek yerler daha soğuktur)…
Yukarıdaki iki görselde, bugün saat 18:50 sularında 1320 metre rakımdaki Kartepe Kayak Merkezi’nde sıcaklık +9 derece iken, Kartepe’nin eteğindeki 70 metre rakımlı Cengiz Topel Havaalanı istasyonunun sıfır dereceyle donduğu görülüyor (ölçümler doğru, hemen yakındaki Sapanca [5 derece olarak gözüken] ve Kartepe İlçe istasyonu da soğuk hususunda bazen Cengiz Topel’e yaklaşıyor)… Kartepe’nin kuzey tarafı yüksek basınçlı havalarda bu tip ilginç sıcaklık dağılımlarına sahne oluyor, yamaçtaki soğuk (ve ağır) havanın bir nevi çığ gibi aşağı yuvarlandığını söyleyebiliriz (aşağıdaki görsel eski bir hadiseden)…
Özellikle Cengiz Topel’i blogda öteden beri takip ediyoruz (1, 2, 3, 4, 5, 6), sıcaklık terselmesi ortadan kalkıp atmosfer normal (yukarı doğru soğuyan) sıcaklık dağılımına geri döndüğünde bu istasyonda kısa sürede devasa sıcaklık artışları oluyor.
İstanbul il sınırları içerisinde çok kısa mesafelerde yaşanan sıcaklık terselmelerini de blog müdavimlerimizden Selim S.’den dinleyelim:
İstanbul’da son dört gecedir, müthiş (İstanbul’a göre) enverziyon hadiseleri ile karşı karşıya kalıyoruz. Güney kıyılarda bilhassa yerleşimin çok, yoğun betonun zirvede olduğu semtlerde geceleri sıcaklık 4-6 derece arasında gezinirken açık alanlarda ve vadi tabanlarında -1 ila -3 dereceleri görüyoruz. Dün geceyi İstanbul’un tamamına yakını, 850 hPa (1500 metre) sıcaklığının altında geçirdi.
Biraz kendi yaşadığım olayı sizlerle paylaşayım: Akşam saat 22 civarı, Bahçeşehir-Hoşdere-Hadımköy yolundaydım, sıcaklık 6-7 derece civarıydı. Yükseklik o bölgede 100-140 metre arası… Hemen yoldan Boğazköy’e (Bahçeşehir 2. Kısım) döndüm. Bu bölge bir vadi yamacına kurulu. Tabana indiğimde sıcaklık tam 2 dereceye indi. Yükseklik de yaklaşık bu bölgede 40 m. Yukarıdaki yoldan aşağısı ancak 800-900 m tutar tutmaz. Bağırsan duyulacak bir mesafede yaklaşık 5 derece fark, bu yağışsız günlerde beni mutlu etmeye yetti. Ama maalesef, İstanbul’da ender kalan mikro klima alanlarından olan bu bölgeyi hızla yok ediyorlar. Eskiden şehirden çıkıp buralara geldiğimde havanın kokusu bile bambaşkaydı. Şimdi yavaş yavaş o koku kaybolurken vadiyi çevreleyen sırtlara TOKİ amansızca 30-40 katlı gökdelenleri dikiyor. Bu canım bölge de en fazla 2-3 yıl içinde toprağın görülmeyeceği bir beton cehennemine dönecek, o kesin. Eski halini görmediyseniz, artık son demlerini kaçırmayın derim. Ben bu bölgeyi 2010 Ocak sisteminde keşfettim. İstanbul’daki küçücük bir dairenin fiyatından bile ucuz müstakil evlerin olduğu bir bölgeydi. Ev alma bahanesiyle ulaşımın bile zor bela yapıldığı o gün oraya gittiğimde, İstanbul’da kar seviyorsan işte burada yaşamalı dedim. Şehirde sıcaklık o gün 0-1 aralığında iken orada gündüzün ortasında bile -3, -4 civarıydı. Kar şehir içinde 4-5 cm iken orada rahat 20 cm vardı. O gün bu gündür, hemen her sistem veya sistemcik söz konusu olduğunda bu taraflara gelmeye çalışıyorum. Geçtiğimiz şubat ayında yaşadığımız sistemde de bahsettiğim bölgede kendi ölçümlerimle 60-70 cm arasını görmüştüm ki ben kar durduktan 1 gün sonra ancak oraya gidebilmiştim.
Hava Delisinin Not Defteri 
Ozan Hocam paylaşımlarınızı çok beğeniyorum. Yazılarınız sayesinde hem bilgilerimi tazeleme hem de yeni bilgiler öğrenme fırsatı buluyorum. Emeğinize sağlık. İyi çalışmalar..
Sağ olun, selamlar.
07/12/2015-08/12/2015 Ölçülen en düşük sıcaklık: Erzurum Bölge (Rakım:1850): -11,1, Palandöken Kayak Merkezi (Rakım:2615): -3,6, Erzurum Hava Limanı (Rakım:1758): -15,4
Kayak Merkezi Bölge Müdürlüğüne kuş uçuşu 7,4 Km, Hava limanına:14,5 km. Hava Limanı Erzurum Bölge Kuş Uçuşu Mesafesi ise 7,61 km. Enverziyon görüntüsü ise bu
Çok güzel paylaşım teşekkürler.
Enverziyon Paşa’nın bu Erzurum’a çertirdikleri bir 100 yıl daha geçse bitmeyecek hethalde :((
Bildiğim kadarıyla fizik kanunlarında pek bir değişiklik olmuyor.
7-20 Aralık Karakış başlangıcı… hadi hayırlı başlangıçlar yahu! :)))
bizim buralarda soğuk uyunması derler :-)))
İklim değişikliği ile ilgili yepyeni bulguları ve bir çok veriyi açıklayan en yeni belgesel…vizyona girince (girerse-girebilirse) kaçırmayın derim…
Cengiz Topel bu konuda hep zirvede fakat gerçekten de havaalanı istasyonlarındaki ölçümlerde sanırım benzer bir durum -ağırlıklı olarak- var.İstanbul’da Sabiha Gökçen ve Samandıra Havaalanı çevrelerinde bulunan hemen hemen aynı yükseklikteki semtlere göre belirgin şekilde fazla soğuyor.Samandıra,Sancaktepe,Çekmeköy,Ümraniye,Sultanbeyli zaten nispeten yüksek semtler fakat yine de havaalanındaki istasyonda daha düşük değerler ölçülüyor.Yapılaşmanın yoğun olduğu bir bölgede kalan Atatürk Havaalanı istasyonunda ise şiddetli soğuma gerçekleşemiyor.
İzmir Adnan Menderes Havaalanı istasyonunda da yukarıdaki duruma benzer yakınlıkta sıcaklık hadiselerini geçmişten beri takip ederim.Havaalanı rakımı sadece 125 metre olmasına rağmen özel araçla 15 dakikalık mesafedeki bir semt ile ciddi sıcaklık farkı ortaya çıkabiliyor.İzmir’de ayrıca Çiğli Hava Üssü var ki Adnan Menderes’i bile bazen geride bırakır.Bilmeyenler için Çiğli Hava Üssü sadece 17 metre yükseklikte yer alır.Denize ulaşmanız araçla 5 dakikanızı ya alır ya almaz.Buna rağmen her kış çok acayip gece sıcaklıkları ölçülür.
-5 derecelik ölçümü İzmir şehir merkezi sınırları içinde görmek pek mümkün değildir fakat bu iki istasyonda rastlanabilen bir durumdur. Hatta -6,-8 gibi ekstrem değerlere ulaşacak kadar ileri gitmişlerdir. Bu sebeple şehirlerdeki havaalanı istasyonları özel bir ilgiyle incelenmeyi hak ediyor sanki.
Bonus:Malatya Merkez 998 rakım,dün gece minimum -2,4.Malatya Erhaç Havaalanı 862 rakım,dün gece minimum -8,4.Erhaç havaalanı Malatya’ya 25 km (20 dk.) mesafededir.
Bodrum – Milas Havalimanı, Bodrum merkez sıcaklık farkı müthiş.
https://mertodyakmaz.wordpress.com/?attachment_id=10
Yalnız bahsettiğiniz durum enverziyon değildir diye yorumluyorum. İkisi de deniz seviyesinde. Konum itibari ile havaalanı biraz daha korunaklı tarafta yer almakta. Tek başına sebep budur diyemem, gerçekten de o kadar sıcaklık farkı enteresan olmuş.
Aslında ben de emin değilim. Benim yorumum Bodrum Havaalanında enverziyon olduğu, fakat Bodrum merkezde olmadığı şekilde. Bodrum Havaalanı denize çok yakın olmasına rağmen, Bodrum merkezden çok farklı sıcaklıklar gösteriyo. Kış aylarında havanın açık olduğu gecelerde İstanbul’un Samandrasından farkı yok, 0 ve altında sıcaklıkları sıklıkla görmek mümkün. Deniz kıyısı olmasına rağmen deniz etkisine kapalı gibi bir durumu var.
Denizin hemen kenarındaki istasyonları ayrı tutmak lazım. Özellikle durgun havalarda Bodrum Havaalanı epey karasal özellik gösteriyor. Enverziyon yine olabilir, ama enverziyon bakımından bu iki istasyonu karşılaştırmak doğru olmaz, çünkü karasallık dereceleri farklı. Aynı şekilde Kadıköy Rıhtım’la Ömerli’yi de karşılaştıramayız. Birisi sahilde.
Bodrum Havaalanı da sahilde sayılır, En fazla 1 km mesafede sahile uzaklığı. Ömerli kadar sahilden uzakta olsa konu bile etmezdim zaten.
Akureyri, 1 km durgun havalarda belirleyici olabiliyor. Tabii yerel şartlar da önemli, her yerde aynı şey olmaz.
Dün bisiketle Aydos’a (537m) çıktım. Samandıra’nın orman yanındaki mahallelerinden geçerken ağzımdan buhar çıkıyordu. Yukarı çıktığımda ise bahar havası vardı. Aşağıdaki puslu havadan da enverziyon belli oluyor. Geçtiğimiz günlerde gece uyandığımda sıcaklık haritasına hep bakıyorum. Hiçbir hava olayı yokken takip etmesi keyifli oluyor. 🙂
Ellerin ağrımasın ozan abi.