Soğuktur Ufukta Gözüken


rnaa3602

Hava tahmin modelleri matematiksel modellerdir. Modelin 15 gün sonrası için ne tahmin edeceği, modele verilen ilk durum verilerine (yani, başlangıç koşullarına) hassas biçimde bağlıdır: İstanbul’un şu anki sıcaklığını modele 7 derece olarak verirseniz model 15 gün sonrası için bir senaryo üretir, 7 buçuk derece olarak verirseniz 15 gün sonrası için bambaşka bir senaryo üretebilir.

Başlangıç durumundaki bu küçük farkların ileriki gün ve haftalar için ne derece farklı sonuçlar doğuracağını test etmenin yolu, modeli, başlangıç değerleriyle hafifçe ama farklı şekillerde oynayarak birçok kez çalıştırmaktır. Buna “ensemble forecasting” denir. Model bu yolla, mesela 15 gün sonrası için, genelde, birbirine hiç benzemeyen senaryolar üretecektir. Onun için de belirli bir lokasyon için 15 gün sonrasının senaryolarının ortalaması, oranın uzun yıllar iklim ortalamalarına yaklaşacaktır.

Fakat bazen atmosferin geçireceği evrimin önceden verdiği sinyaller çok güçlüdür. Öyle olduğu zaman, modeli, başlangıç koşullarını değiştirerek de çalıştırsanız belirli bir zaman sonrası için birbirine benzeyen senaryolar elde edersiniz. Resimdeki örnekte olduğu gibi: Sibirya’dan Batı Rusya’ya, oradan Doğu Avrupa’ya ve bize doğru uzanan bir “soğuk anormallik”, GFS ve GEM modellerinin toplam 40 senaryosunun ortalamasında bile kabak gibi gözüküyor. Gelecek hafta başlayacak ve Aralık ayının önemli bir bölümünü kaplayacak normalden soğuk bir dönemin sinyalini alıyoruz.

Bu güçlü uzun vade sinyalinin her zaman gözükmediğini, ama bu görüntü için de “mutlaka gerçekleşir” gibi bir şeyin söylenemeyeceğini biliniz.

Konuyla ilgili bir yazı daha okumak isterseniz: https://havadelisi.com/2010/01/13/modeller-ve-falcilik/

Soğuktur Ufukta Gözüken” üzerine 292 düşünce

          1. ALKIM (Kadıköy/İST, 25m) adlı kullanıcının avatarıALKIM (Kadıköy/İST, 25m)

            Bir matematikçi olarak 3 yıldan beridir (sebebini bilsem de) hiç bir zaman anlayamadığım konu şudur: ensemble veya diyagram olarak takip ettiğimiz 21 farklı senaryo ortalamasının dün 1 hafta sonrası için ortalaması -10 iken, bugün 6 gün sonrası(1 gün daha yaklaştığımız halde)-7’ye düşmesidir. Birader madem başlangıç koşulları bu derece önemli, öyleyse o farklı senaryolar bu başlangıç koşullarındaki değişimi neden yeteri kadar öngöremiyor? Öngöremiyor ise neden var bu senaryolar. Böyle olunca ne orta vadenin, ne uzun vadenin hele ki mevsimlik tahminin anlamı kalıyor. Meteoroloji bilimi hiç gelişemedi. 2006’da da böyleydi. 2010’da da böyleydi. Yıl oldu 2016 hala aynı.

              1. ALKIM (Kadıköy/İST, 25m) adlı kullanıcının avatarıALKIM (Kadıköy/İST, 25m)

                Sorunun cevabı belli. Al GFS’yi, vur GEM’e, hırsını alamazsan UKMO’ya saldır. Hala sinirin geçmediyse ECM’ye dalabilirsin. Şu görüntüde 72 saat güvenilir, 96 saat fikir verebilir, 120 saat öngörü, 144 saat ve ötesi ise hiç seviyesinde.

                1. ALKIM (Kadıköy/İST, 25m) adlı kullanıcının avatarıALKIM (Kadıköy/İST, 25m)

                  Yazılımı geliştiremeden ve yazılımın işlediği verileri arttıramadıktan sonra işlemci hızını arttırsan ne olur arttırmasan ne olur! Evet hava fazlasıyla kaotik ancak yine de geliştirilebilir olduğuna inanıyorum, inanmak istiyorum.

                  1. unK (4.Levent-IST / 102m) adlı kullanıcının avatarıunkcem

                    işlemciler eskisine göre milyarlarca kat daha iyi olduğuna göre keşke 50 çalıştırma yerine 1 milyon çalıştırma yapabilsek, böylece daha iyi bir ensemble(ortalama) alırız.

            1. Sappokinowa (Kadıköy / Yeldeğirmeni 23 m.) adlı kullanıcının avatarıSappokinowa (Kadıköy / Yeldeğirmeni 23 m.)

              Hocam ağzınıza sağlık , benzer şeyleri geçen gün başka bir sitede yazdım….Dediğim de aynen şuydu…Alta direk kopyalıyorum izninizle.

              Benim anlamadığım ve merak ettiğim bir şey var yalnız , ana çalıştırma haliyle çözünürlüğü en yüksek çalıştırma. Fakat diğer senaryoların var olma , ve farklı başlangıç koşullarıyla dürtülmesi ( pertübre ) edilmesinin bir nedeni var. Bu diğer senaryolar 10 – 15 günlük bir zaman dilimi içerisinde ki olası bir senaryonun ne kadar güçlü bir sinyale sahip olduğunun bir araştırması ,ve bir anlamda da ana senaryonun sağlaması tabi kide.
              Yalnız sıkıntı şu benim gördüğüm kadarıyla , dünkü EPS ve GEFS , ana çalıştırmaların aksine gayet umut verici çıkmışlardı…Ama bugün anladığım kadarıyla ikisi de doğulamaya meyilli. Hatta şimdi Kaangr-2 belirtmiş EPS ‘ nin gene fena değil ama daha doğulu olduğunu.
              Peki şu halde ana senaryolar her çalıştırmada senaryo topluluklarını ( yani aslın da başlangıç koşulları değiştirilmiş olduğu halde ana çıktıya göre daha olumlu olan , gözüken ) nasıl yanlarına çekmeye başlıyorlar , doğrusu merak ediyorum. O zaman diğer senaryo ortalamalarının ne anlamı kalıyor ki ?, bu şu demek değil tabi ki , ana çalıştırma her zaman yanına çeker diğer senaryoları. Ama özellikle son zamanlar da buna dikkat ediyorum …Ana çalıştırma bozmaya başladığın da bir şekil de mesela EPS’ de bir kaç çalıştırma sonun da ana senaryonun verdiğine yakın bir ” patternle ” karşımıza çıkıyor.
              Aynen böyle yazmışım dün , bu şekilde düşünenin sadece ben olmadığıma sevindim. Demek ki orta da dikkat çekecek kadar enteresan , hatta biraz can sıkıcı bir durum var. Soru şu…Diğer çalıştırmalar başka olası senaryolarla yola çıktıkları ve örnek veriyorum , mesela 8 gün sonrası için belli bir yerde toplandıkları halde ( demek ki bir fikir birliği ve Ozan Hocanın da deyimiyle güçlü bir sinyal var ) neden mütemadiyen ya da belli aralıklarla ana çıktıya uymaya başlıyorlar?. Ana çıktının çözünürlüğünün yüksek olduğunu biliyoruz , e bu senaryoların da sadece ana çıktıya güvenilmemesi için orada olduklarını biliyoruz. Peki burada ki sıkıntı nereden kaynaklanıyor…Şu nokta da sizce EPS ve GEFS ortalamalarına ne kadar güvenebiliriz , ya da güvenmeli miyiz ?

            2. Cnr Akt adlı kullanıcının avatarıcumulonimbus

              Sorunu doğru anladıysam bir sorum var 🙂 Bir önceki günkü 21 senaryo içinde bir hafta sonraki ortalamayı -7 gösteren senaryo ya da senaryolar varsa o zaman model başlangıç koşullarındaki değişimi pertürbasyonla denk getirebilmiş demek değil midir? Var mıydı? Bu konuda daha çok bilimsel yorum okumayı iple çekiyorum 🙂

  1. Dark Jedi (Bursa/Nilüfer 150m) adlı kullanıcının avatarıDark Jedi (Bursa/Nilüfer 150m)

    Öğle modeli ve akşam modeli birbirine taban tabana zıt iki model, ikisinin arasındaki benzerlik sıfır.
    Güncelleme olmadı sanki ayrı model çizildi gibi. Model güncellemesi arası sadece rötüş olana kadar sinirleri zıplatmaya devam edecek.
    Kar ihtimali de var, yağmur da, güneş de, GFS tam anlamıyla sinir bozucu.

      1. Dark Jedi (Bursa/Nilüfer 150m) adlı kullanıcının avatarıDark Jedi (Bursa/Nilüfer 150m)

        Ciddiye alınacak bir durum yok şimdilik. Görüntü güzel ama teyit etmesi gerek peşpeşe birkaç modelde.
        Olay örgüsü tamamen farklı gelişerek oldu. Geçen sistem iki gün ileri atmadı, apayrı birşey bu.

  2. srkn41- körfez/Kocaeli-40 mt adlı kullanıcının avatarısrkn41

    Her Ecmwf, Gfs, Gem ve Ukmo verilerine baktığımda, Şu Grönland da ki sistem neden gelmez diye düşünüyorum ayrıl da gel! Bu sistem de görüntüden ibaret gibi olmaya başladı her geçen gün etkisini yitirmeye başladı nasıl karamsar olmayalım, şimdi gözler bundan sonra ki gelecek sistemi beklemekten bir çaremiz yok gibi, umarım düzelir bu sistem!

  3. srkn41- körfez/Kocaeli-40 mt adlı kullanıcının avatarısrkn41

    Bir de haberler ve hava durumundan genelde kuzeybatıdan soğuk ve kar yağışlı sistem yurdumuza giriş yapacak haberleri yapılıyor, kuzeybatıdan girer girmez ülkeye dağılıyor, 1 gün Marmara da 5 gün D. Anadolu da kalıyor ya ayar oluyorum 😔

  4. Burak - Tuzla 14m adlı kullanıcının avatarıBurak - 100m Görükle/Bursa

    Ayın 14’ü için ECM, GFS ve GEM ana çıktıları karşılaştırıldığında ECM bayağı sıcak kalmış.


    EPS de diğer modeller kadar olmasa da ECM’den soğuk bir senaryo sunmuş.

    Zaten bir günlük siftah niyetine çayır çimende görsek yeter

  5. Santiago (Florya - IST / 47m) adlı kullanıcının avatarıSantiago (Florya - IST / 47m)

    Bu akşamki çalıştırmalar ya tamam ya devam der. Bence sistemin bozma olasılığı şu an %70 civarında, ama çıkmadık candan umut kesilmeyeceğini 72 saatte müthiş değişen 18 Şubat sistemiyle görmüştük.

    Bu yüzden ben bütün soğukçulara çağrı yapıyorum, bu paralel ılıkçılar tarafından yapılan foslatma girişimini hep beraber el ele bertaraf edelim. Akşam modellerinde gelin sisteminize sahip çıkın.

    1

    1. Santiago (Florya - IST / 47m) adlı kullanıcının avatarıSantiago (Florya - IST / 47m)

      GFS meydanını SpanK tutacak, GEM havalimanında Burak Pir İzlanda alçaklarının önüne yatsın, UKMO’ya girmeye çalışan ılıkçılara ilk müdahaleyi kapıda timur fırtına halledecek. ECM’nin inine de bizzat ben gireceğim 😀

    1. Timur(Çekmeköy/İstanbul,150 m) adlı kullanıcının avatarıtimur fırtına(Çekmeköy/İST,150 m)

      Vallahi ben ufakken sadece TV’den hava durumu takip ediyordum. TV’de gelmesi neredeyse kesinleşen kar yağışları haber yapıldığı için hiç hayal kırıklığı olmuyordu. Şimdi sistem gelene kadar 40 kere mutlu olup 40 kere üzülüyorum.

      1. ALKIM (Kadıköy/İST, 25m) adlı kullanıcının avatarıALKIM (Kadıköy/İST, 25m)

        Ümidini koru elbette. Henüz ilk 120’ye bile girmedi. Aceleci davranmış olabilirim. Pozitif yönde düzelme mümkündür ancak gerek GFS, ECMWF ortalamaları , gerek ana çıktılar, gerekse de kontrol çıktıları soğuk ısrarından vazgeçti. Sistem ilk göründüğünde 3 yıl önceki başlığı hatırlatmıştım. O dönemde de orta-uzun vade için çok güçlü sinyaller vardı ama 3-4 gün içinde bu sinyaller kayboldu. Bu yıl da aynı durum tekerrür etti. Halen ECMWF’de sayısı azımsanmayacak çoğunlukta soğuk senaryolar var. Bakalım çıkmadık candan ümit kesilmez elbet.

  6. OfluHavaDelisi (Trabzon/Of/Çaltılı, 161m) adlı kullanıcının avatarıÜmit Altay Akyıldız (Of/TRABZON)

    Cümleten hayırlı günler… Sistem paylaşımınız sonrası, meteoroloji salı günü karadeniz üzerinden gelen soğuk ve yağışlı havanın olacağını sitesinde paylaştı… Geçen yıl trabzonun of ilçesinde 120 cm kar örtüsü oluştu, bu sistemin etkisi ne kadar olacaktır ? saygı değer hava delisi sakinleri 🙂

      1. kiamme (Suadiye/İST, 8m) adlı kullanıcının avatarıkiamme (Suadiye/İST, 8m)

        ECM 120. saatte Azor’u doğuya doğru uzattı ve soğuk akışını keserek çalıştırmanın devamında inanılmaz bir şamar indirdi sisteme. Zaten GFS diyagramlarından da şüphelenmiştim. Hala belirsizlik çok ama ECM’nin bu hareketi moralleri çok bozdu.

      1. SpanK (Raleigh/North Carolina) - (Fındıkzade/İST, 21m) adlı kullanıcının avatarıSpanK ( Fındıkzade/İST, 21m )

        Ecmwf de siklon düne göre daha derin ve daha iyi bir konumda ama soğukları bize indirmedi, akşam değişir diye dua ediyorum. Gfs kaç gündür sistemi bozuyordu, bu sabah efsane vermiş. Biri bozuyor diğeri düzeltiyor enterasan.

    1. Havadelisi (Sandsli / Norveç, 50m) adlı kullanıcının avatarıHavadelisi (Atakuma-Pelitköy, Samsun, 185m) Yazıyı Yazan

      Arkadaşlar modeller henüz kendi ensemble ortamaları ile filan bile uyumlu değiller, hepsinin her senaryosu ayrı telden çalıyor, GEM ve UKMO’ya göre halen batılama ihtimali var sistemin. Enseyi karartacak bir durum yok. 1-2 gün daha beklememiz lazım.

      Bu arada biliyorum olan var olmayan var ama, Samsun 185 metre rakımdan yine kar yağışı bildiriyorum. Araba üstleri beyazladı bile… Önceki akşam yağanın sabahki görüntüsü de aşağıda. Karadeniz bu sene yine iyi başladı.

  7. Norther (Ataşehir/İstanbul-160 m) adlı kullanıcının avatarıNorther (Ataşehir/İstanbul-160 m)

    Bu yaklaştığına iyice inandığımız sisteme özel bir tahmin tablosu yapsak Nasıl olur acaba , hem ortalık biraz şenlenir , yarışma yada puanlama modunda değil de herkes kar bekliyor mu kendi semti için bekliyorsa ne kadar bekliyor tahminini yazar , son 48 yada 72 saat veri girişleri kapatılır, birde gerçekleşeni yazar , böylece yarışma konusuna da ufaktan bir başlangıç yapılmış olur.
    Maksat heyecan katmak , çokta şart değil tabiki , geçenki anket pek yarışma taraftarı sonuçlanmadı galiba ama yine de teklif.
    iyi insan ,iyi sistem, mutlu yaşam 😊

  8. MehmetEren (Osmangazi/BURSA, 107m) adlı kullanıcının avatarıMehmetEren (Kemerburgaz/İST, 138m)

    Modellerdeki son güncellemeler Aralık ayına göre gayet iyi. Lakin benim beklediğim son 72 saat. Biz burada ne sistemler gördük son 72 saatte hayalet olup yok olan ya da ne sistemler geldi son 72 saate kadar gözükmeyip ya da hafif gözüküp efsane olan (şubat 2015). Heyecanla 72 saati bekliyorum. He ama her modelin son çalıştırması gibi tüm güncel verileri gece de olsa takip ediyorum tabii hava delisiyiz hepimiz burada 🙂

  9. Fatih (Beyşehir/KONYA,1196m) adlı kullanıcının avatarıFatih (Beyşehir/KONYA,1120m)

    GFS ve ECMWF son güncellemelerde siklonu doğu kaydırıyor hızlı bir şekilde. Lakin GEM ise Salı günü, Sicilya Yunanistan arasına konumlandırıyor siklonun merkezini.
    GFS ve ECMWF nin ortalamalarına bakarsak da, sistem o kadar Doğuya kaymıyor ve yağış kaçırmıyor Batı bölgelerden. Bakalım gönlüm GEM den yana. Aklımsa, siklonun merkezi Antalya-Hatay-Kıbrıs arasında konumlanır diyor. Bakalım görereceğiz neler olucak.

    1. tengizman Sefaköy/Küçükçekmece 70 m adlı kullanıcının avatarıtengizman Sefaköy/Küçükçekmece 70 m

      Olası senaryoları ve sabah güncellenen verileri incelediğimiz zaman sistemin batılama+ortalama ihtimali %70 iken, doğulama ihtimali %30 larda. Umarım %30 luk ihtimal gerçekleşir ve Ayder yaylasının metrelerce kara gömüldüğünün resimlerini bizlere paylaşırsın.

      1. yaylalıdeli(Çameli-DENİZLİ /1290m) adlı kullanıcının avatarıyaylalıdeli(Çameli-DENİZLİ /1290m)

        Umarım ve dilerim ki olabildiğince batılasın hatta mümkünse yunanistan’ı bile batılasın ve sonra adriyatikten orta akdenizden kıvrılıp siklonuyla birlikte batı-güneybatıdan ülkemize dalsın , akdenizin nemi ve havanın soğuğuyla heryer suya doyar . Aksi halde sadece soğuk ve kuraklık gelir , bu haliyle derdimize derman olmaktan çok uzak .

    1. Dark Jedi (Bursa/Nilüfer 150m) adlı kullanıcının avatarıDark Jedi (Bursa/Nilüfer 150m)

      Tesellilik birşey yok ortada hala, bir hafta sonrasından bahsediyoruz.
      Modeller istediğimiz gibi çıkınca zil takıp oynayacak durum da yok, kötü çıkınca enseyi karartacak da.
      Kuzeybatımızda YB oluşup soğuğu aşağıya gönderecek, bu az çok belli, şiddeti için haftasonuna kadar dansözlük yapacak fallar.

  10. carcass (Eskişehir,804m) adlı kullanıcının avatarıcarcass (Eskişehir,804m)

    Yoo!!! Ozan hocam kuru kuruya başlık açmazdı. Şimdi “Ensemble ne demek onu anlatmış oldum” limanına sığınıp bu heyecana kayıtsız kalmamak olmazdı zaten. Aldık biz subliminal mesajı hocam 😉

Yorumlar kapalı.