Soğuktur Ufukta Gözüken


rnaa3602

Hava tahmin modelleri matematiksel modellerdir. Modelin 15 gün sonrası için ne tahmin edeceği, modele verilen ilk durum verilerine (yani, başlangıç koşullarına) hassas biçimde bağlıdır: İstanbul’un şu anki sıcaklığını modele 7 derece olarak verirseniz model 15 gün sonrası için bir senaryo üretir, 7 buçuk derece olarak verirseniz 15 gün sonrası için bambaşka bir senaryo üretebilir.

Başlangıç durumundaki bu küçük farkların ileriki gün ve haftalar için ne derece farklı sonuçlar doğuracağını test etmenin yolu, modeli, başlangıç değerleriyle hafifçe ama farklı şekillerde oynayarak birçok kez çalıştırmaktır. Buna “ensemble forecasting” denir. Model bu yolla, mesela 15 gün sonrası için, genelde, birbirine hiç benzemeyen senaryolar üretecektir. Onun için de belirli bir lokasyon için 15 gün sonrasının senaryolarının ortalaması, oranın uzun yıllar iklim ortalamalarına yaklaşacaktır.

Fakat bazen atmosferin geçireceği evrimin önceden verdiği sinyaller çok güçlüdür. Öyle olduğu zaman, modeli, başlangıç koşullarını değiştirerek de çalıştırsanız belirli bir zaman sonrası için birbirine benzeyen senaryolar elde edersiniz. Resimdeki örnekte olduğu gibi: Sibirya’dan Batı Rusya’ya, oradan Doğu Avrupa’ya ve bize doğru uzanan bir “soğuk anormallik”, GFS ve GEM modellerinin toplam 40 senaryosunun ortalamasında bile kabak gibi gözüküyor. Gelecek hafta başlayacak ve Aralık ayının önemli bir bölümünü kaplayacak normalden soğuk bir dönemin sinyalini alıyoruz.

Bu güçlü uzun vade sinyalinin her zaman gözükmediğini, ama bu görüntü için de “mutlaka gerçekleşir” gibi bir şeyin söylenemeyeceğini biliniz.

Konuyla ilgili bir yazı daha okumak isterseniz: https://havadelisi.com/2010/01/13/modeller-ve-falcilik/

Reklam

“Soğuktur Ufukta Gözüken” üzerine 292 düşünce

  4. ihsan (Bostancı,İST. 15m.)

    Hocam, ülkenin belki de en önemli sorunu bu. Hiç kimse, “hoşuna giden, hobisi olan, merak ettiği, üzerine odaklandığı” hiç bir konuda istediği eğitime ulaşamıyor. Hepimiz, “sizin gibi istisnalar dışında”, “hasbel kader” puanımızın yettiği, gitmek zorunda kaldığımız, bölümlerde okuduk. Bu geçmişte de böyleydi, bugün de böyle. Neyse ki, son 10-15 yıl içinde gelişen internet teknolojileri sayesinde diploma alamasak da, en azından hobimiz olan konularla ilgili kendimizi geliştirme şansını yakaladık. Bugün İnternet en büyük ve en güzel okul. Ticaret Lisesi, ardından İktisat Fakültesi bitirmiş birisi ne anlar modelden, haritadan, hava durumundan, hava tahmininden. Ama biliyor. Neden? Çünkü İnternet var, çünkü sizler varsınız. Çok yaşayın emi.

  7. Kolay ekonomim

    MGM’yi bu sistemde Ankara ve İç Anadolu Bölgesi için yine eleştireceğim. Diğer bölgelerdeki tahminleri konusunda çok yorum yapamayacağım. Ama Ankara tahminleri yine çok kötüydü. Gece boyunca kar verdiler tüm İç Anadolu ve Ankara için. Yer sıcaklığı, 850 hPa sıcaklığı, nem oranı, thickness değerleri, bunların hiçbiri uygun değildi gece kar yağışı için. MGM’nin kısa vadede GFS’i de göz önünde bulundurması gerekiyor. Bu kesinlikle GFS-ECM karşılaştırması değil. MGM gibi bir kurumun, “bu tahmin modeli benim de dahil olduğum model, sadece buna bakarım” gibi bir taassubun içine düşmemesi gerekiyor. Orada çalışan arkadaşlar GFS dahil birkaç modeli göz önünde bulundurmalı.
    Kar şartları önümüzdeki saatlerde, Ankara’nın özellikle çukur yerleri için öğleden sonra belki akşama doğru hakim olacak. Akşam saatlerine kadar çoğu yer beyazlamış olur.
    Bu tarz Karadeniz üzerinden soğukların geldiği sistemlerde Ankara’nın kaderi bu, en az yağış alan yerlerden biri olmak.

    2. Dark Jedi (Bursa/Nilüfer 150m)

      Katılıyorum söylediklerinize ancak eklemek istediğim bazı şeyler var.
      MGM tahmin yayınlarken tek başına ECMWF kullanmıyor. Kendi WRF çalıştırmaları var. Ondan da faydalanıyorlar. Faydalanıyorlar ama nasıl faydalandıkları tam bir muamma.
      http://www.mgm.gov.tr/kurumici/wrfg.aspx
      Buradan çıktılarına ulaşabilirsiniz. Kendi çıktıları sizin söylediklerinizi doğruluyor.
      Mutlaka tahminleri yapan kişilerin kattıkları yorumları oluyordur ama katkılarının artı yönde olduğunu ben de henüz görmedim.

      1. Kolay ekonomim

        WRF’yi kullandıklarını biliyorum. Ama asıl olarak ECM’i kullanıyorlar. WRF’yi yayınladıkları tahminlerde çok göz önünde bulundurmuyorlar.
        Açıkçası; MGM’nin sadece merkez birimlerinde meteorologlar yok. Bölgeleri var. Her hava alanında MGM çalışanları var. Yerel hava tahminlerini bu kişilerin çok iyi biliyor olması gerekiyor. Bir de tüm işleri bu. O kadar mı zor bir konuda kendini geliştirmek. Farklı modellere bakıp geçmiş deneyimlerle harmanlayıp daha doğru tahminler yapmak.
        Adanalı’yım. Tufanbeyli ilçesi var. Kayseri’ye daha yakın, rakımı yüksek ve soğuk bir ilçe. Adana’ya girilen yağış türü tahminini çoğu zaman Tufanbeyli’ye aynen giriyorlar. Sıcaklık tahmini tüm gün ekside ama yağmur gösteriyor tahminlerde.
        Neyse fazla da eleştirip orada doğru düzgün çalışanların morallerini de bozmayayım.

        1. Dark Jedi (Bursa/Nilüfer 150m)

          Hava tahmini yapmanın devletin tekelinde olması başlı başına saçmalık. Ne kadar doğru bilmiyorum, bildiğim kadarıyla, hava tahmini yapmak ve yayınlamak da suç.
          MGM veri için yatırımı yapıp, serbest piyasaya veri sağlamalı, tahminleri de bağımsız kuruluşlar yapmalıdır ki kalite artsın.
          Ben satışçıyım, hedeflerim tutmazsa ilk sene prim alamam, ikinci sene hop derler, üçüncüsünde paketlerler şirketten. MGM tahmincilerinde prim veya ceza sistemi var mıdır bilmiyorum ama özel bir kuruluş olsa mutlaka olurdu.

      2. Havadelisi (Atakuma-Pelitköy, Samsun, 185m) Yazıyı Yazan

        “Kolay ekonomim”, biraz iyimsersiniz. “Her hava alanında MGM çalışanları var. Yerel hava tahminlerini bu kişilerin çok iyi biliyor olması gerekiyor. Bir de tüm işleri bu. O kadar mı zor bir konuda kendini geliştirmek.” demişsiniz. Size şöyle söyleyeyim, benim meteoroloji mühendisliği sınıflarımda şu an bulunan toplam yaklaşık 65 öğrenciden 1 tanesi dahi hava tahmin modellerini incelemiyor. Bu yazdıklarımızı okumuyor. Okuyorsa cevap versin, ben de mahçup olayım.

        Meslek bilincinin olmadığı toplumlardan hiçbir halt olmaz. Bu blogda veya diğer forumlarda tamamen amatör arkadaşlar tarafından Türkiye’nin açık ara en iyi hava tahminleri yapıldı, yapılıyor. Ama yapan insanların hemen hiçbiri meteorolog değil, o mesleği icra etmiyor. O mesleği icra edenlerin %95’i hasbel kader, puanı üni. sınavında ona yettiği, babası tavsiye ettiği vb için o mesleği icra etmektedir.

        1. Burak Pir (Üsküdar/İST, 48 m)

          Gerçekten dediğiniz gibi öğrenciler bu tahminlere hiç ilgili değilse durum çok vahim. Biz amatör bilgilerimizle birşeyler çıkartmaya çalışıyoruz, onların elinin altında cevher var ve sizin gibi değerli hocalar var bilmiyorlar. Bir zamanlar psikoloji bölümleri de çok ilgi görmezdi sonrasın da ihtiyaç vasıl oldu şimdi balon gibi şişti, önüne gelen psikolog olmak istiyor. Hava ve iklim bilimi topluma sevdirilmeli teşvik edilmeli, yoksa zor.

Yorumlar kapalı.