Sizi bilmem ama, uzaya uzaya bir hal olan bu yazdan bana artık bıkkınlık geldi. Bugün, ziyaretime gelen Macar bir arkadaşı Topkapı Sarayı’na götüreyim dedim. Öğleden az sonra dışarı çıktığımızda, yatılı misafirliğe gelip bir türlü gitmek bilmeyen o akrabayı sabah kalkıp da yine görmüşüm gibi keyfim kaçtı: hava yine çok sıcak ve bulutsuzdu. Muşmula gibi suratla vapura binip Eminönü’nde indik, tramvay ve Sultanahmet kalabalığından kurtulduktan sonra Saray’ın avlusunda bilet almak için sıraya girdik, girmez olaydık. Güneş artık gökyüzünde çok fazla yukarı tırmanamıyor, ama ne fayda, yandan yandan da olsa adamı mahvediyor. Beynimiz sulandı. Tabii bunda, ben dahil Müze Kart‘ı olmayan, hatta böyle bir şeyden haberi bile olmayan Türk vatandaşlarının da rolü var. Gişe görevlileri sırası gelen herkese Müze Kart’ın güzelliklerini anlatırken kuyruğun arka tarafındakiler Eylül güneşinde nar gibi kızarmaya devam ettiler. Garibim Yanoş (Macar arkadaş), bunca işkencenin üstüne bir de içeride vakt-i zamanında muhtemelen atalarına isabet etmiş olan beş yüz yıllık mızrakları ve okları görünce hayattan aldığı zevk ikiye katlanmıştır diye tahmin ediyorum.
Neyse, geyiği geçelim. Biliyorsunuz meteorolojik sonbahar 1 Eylül’de başladı, ama astronomik sonbahar 23 Eylül’de başlayacak, yani gecenin süresinin gündüzünkine eşitlendiği tarihte. Tam da o güne yaklaşırken, sıcak ve sıkıcı havaların nedeni olan yüksek basınç yavaşça Doğu Akdeniz çukurunu terk edecek, ve yerini kuzeyden sarkan serin havaya bırakacak. Bu serinlik Ege denizi üzerinde zayıf bir alçak basınç alanının oluşmasına ve Türkiye’nin batısında bu Eylül ayının ilk yağışlarına yol açacak.
Aşağıda GFS’nin İstanbul diyagramı var (bu grafikleri nasıl okuyacağınızı şurada anlattım).
Gördüğünüz gibi, bahsettiğim zayıf alçak basıncın önünde kalmamızla sıcaktan son bir darbe daha yiyeceğiz, ama hemen arkasından serinleme gelecek. Serinleme ne kadar olur, yağış nereyi ne kadar etkiler henüz belli değil. Bu başlıkta yorum olarak güncellenen model çıktılarını ve tahminlerimizi paylaşalım. Yeni yorumlarınızı buraya tıklayarak yapabilirsiniz, cevaplarınız için lütfen cevabı vermek istediğiniz yorumun altındaki ‘Cevapla’ düğmesine tıklayın. Teşekkürler. Günü gelince, eğer değecek gibiyse, Eylül ayının ilk yağışları ile ilgili bir şimdigörü (nowcasting) başlığı da açarız. Herkese iyi pazarlar ve iyi haftalar.
Hava Delisinin Not Defteri 
Başlıyoruz.
Radardan bakıldığında deniz üzerinde GFS tahmininden fazla yağış olsa da Türkiye üzerinde karaya çıktığında azalan bir yağış var. Şimdilik durum böyle.
GFS’nin şu aşağıdaki koşulları değişmesse, gündüz vakti Çanakkale’de akşam gibi olabilir.
Çanakkale çevresi yarın oldukça şiddetli orajlara da ev sahipliği yapacak gibi…bu yıl ilk kez Türkiye’de böyle -8 lifted indeks değeri görüyorum…. Hesaplamalarıma göre Sweat İndeks de 348 değerini buluyor, hortumluk bir potansiyel bu verilere göre yok….. ama yarın sabah verileri, şehrin kaderi için kritik derecede önemli…
Modele göre Çanakkale kadar olmasa da İzmir’de de ciddi bi kararsızlık görünüyor. Yarın İzmir’in 12 Z tempiyle, GFS in bu öngörüsünü karşılaştıralım. Bakalım GFS in skew t tahminleri ne kadar gerçekçi. Daha önceki tecrübelerime dayanarak söylüyorum, modellerin hesapladığı lifted değerleri genelde yüksek oluyor. Yarında İzmir’in -4 ü geçeceğini sanmıyorum.
Damarlarımdaki havadeliliği ile sabah 07:30’da heyecanla dün servis dışı kalan NOAA’nın sounding sayfasına Çanakkale koordinatlarına girince, bütün heyecanım yerini hayal kırıklığına bıraktı. Ya bu Weatheronline harbiden abartıyor, ya NOAA düşük gösteriyor. NOAA’nın en güncel sabah verisi bu, (halbuki hem Weatheronline, hem NOAA GFS çıktısı) niye bu kadar uç fark var anlamadım… NOAA’ya göre akşama kararsızlık iyice ortadan kalkıyor
Burda da etkili bir yağış olabilir, çünkü kırmızı ve mavi çizgiler yukarıda birçok seviyede birbirine değiyor, kararsızlık Weatheronline’daki gibi uç boyutlarda değil ama 268 Sweat değeri “potansiyel şiddetli konvektif hareketlilik” değerinde…300 üstü olsaydı, daha kesin konuşulabilirdi, bu potansiyel kelimesini kullanmaktan nefret ediyorum, emin konuşturamıyor beni 😀 yani hemen şiddetli bir durum uyarısını radardaki oluşumları dikkate almadan vermemek lazım.
Sistemle beraber ortaya çıkan ve şuan İtalya’nın güneyinde olan bir şey daha var.
Onun da etkisi ile gelişebilecek yağışları yabana atmamak lazım. 🙂
Şimdi de model dünyasının ağa babalarına bakalım 🙂
GFS 06Z çıktısı
ECMWF 00Z çıktısı – 21.09.2011 00Z’den itibaren 3 saatlik toplam yağış miktarları.. GFS ile benzer bölgeleri işaret ediyor..
UKMO 00Z çıktısı – 21.09.2011 00Z’den itibaren 6 saatlik toplam yağış miktarları
UKMO 00Z çıktısı – 22.09.2011 12Z’den itibaren 12 saatlik toplam yağış miktarları
UKMO ve ETA daha çok Ege bölgesine vermiş etkili yağışı. Diğerleri daha çok Marmara bölgesine vermiş. Doğru mu analizim 🙂 Bir de deniz etkisiyle yağış oluşturacak mı bu sistem Marmara bölgesinde? Ha bir de tahmin patlatayım 😀 Henüz çok soğumayan yer ve üzerine gelen soğuk hava ile 22 Eylül Perşembe günü Anadolu üzerinde bol miktarda oraj hadisesine rastlanacaktır. Oraj demek ne kadar yağmur yağar hiç belli olmaz demek 😀 Kısaca iç kesimler kıyılara göre çok daha fazla yağış alacak.
Deniz etkisiyle yağış gözükmüyor pek Marmara’da… Olsa da çok az.
İncelemelerime göre, 850mb sıcaklığının bu sistemde, deniz etkisi ile yağış yapabilmesi için 9 derece ve altında olması gerek, fakat NMM modeli de dahil, benim güvendiğim modeller bu koşullarda olmayacağı yönünde veriler sunuyor.
Bu GFS’den örnek;
Şu haliyle hiç olmaz bile….
Yani birkaç gün önce yaptığın analize göre GFS başarılı oldu 🙂
Alçak basıncın İtalya – Yunanistan civarında oluşup bize doğru kayması sistemdeki soğumayı zayıflattı.. Tek heyecanlı yanı kuvvetli yağışlar olabilir, ancak o da Güney Marmara ve Kıyı Ege dışında sıradan gözüküyor..
Bu da 22 Km çözünürlüklü ETA modeli.. Güncelleme 19.09.2011 00Z..
BOLAM Modeli 19.09.2011 06Z güncellemesi Güneybatı Marmara’yı kasıp kavurmuş, SKIRON Modeli ise evlere şenlik bir çıktı daha üretmiş.. İkisi de GFS verilerini kullanarak bu modelleri üretiyor, bu kadar fark nasıl oluyor hayret.. (Muhtemelen farklı güncellemeler ile çıktıları üretiyor ama ne olursa olsun bu kadar tezatlık olmaması lazım)
Benim yaptığım gözlemlere göre SKIRON, kara üzerinde oluşan yağışları yakalamada pek iyi değil. Bakalım bunda da çuvallayacak mı…
İtalya gümbür gümbür…
Uydu görüntüsüne göre cepheler de çok kolay atılabiliyor.
bütün modellerde sistemin merkezi bir yerinde olmasına rağmen izmir’in özlenilen yağışı alamayacağı gösterilmekte. modellerde ilk görüldüğü andan bu yana büyük bir heyecan içinde olan beklentimiz karamsarlık içinde modellerin şaşırması temennisine döndü.
bu da mı gol değil:(
Gol değil, topu biz kaptık 😀 Modeller iç bölgelerdeki yağışın miktarını geçtiğimiz günlere nazaran arttırmış durumda.
Bu da NMM modelinin 00 Z çıktısı, ayın 20’sinden itibaren 24’üne kadar olan 24 saatlik toplam yağış durumu… Bu modelde de Güney Marmara göze çarpıyor. Bir ULL alanı Güney Ege, Batı Akdeniz hattından geçicek gibi, bu yüzden bu bölgelerdeki yağış miktarlarını şahsen gerçekçi buluyorum.
Kaç gündür takip ediyorum hiçbir model istikrarlı bi çizgi takip etmiyor. Met office de onlara uyayım derken ilginç bi cephe atmış:)
Ben de bu haritayı ilk gördüğümde şaşırmıştım. Soğuk cephe ile sıcak cephe tam zıt yerlerde duruyorlar. Bu hale gelene kadar bir kavuşmuş cephe oluşması gerekmez miydi?
Ben de anlamadım. Yanlış çizdiler herhalde.
Ozan hocadan alıntı: bunca işkencenin üstüne bir de içeride vakt-i zamanında muhtemelen atalarına isabet etmiş olan beş yüz yıllık mızrakları ve okları görünce hayattan aldığı zevk ikiye katlanmıştır diye tahmin ediyorum 😀 inan ki bu cümlene sesli sesli güldüm 😀
Aynı şekilde ben de çok güldüm :)))
BOLAM Modeli 00Z çıktısı.. En çok yağışı Çanakkale çevreleri ile Güney Marmara’ya vermiş.. (Bu modelin giriş verileri GFS 00Z)
UKMO modeli 18.09.2011 00Z çıktısı.. Yoğun yağış alan kısımlar GFS 06Z ile benzer özelikte.. Ege Kıyıları ve Güney Marmara iyi yağış alıyor..
Bana pek inandırıcı gelmese de bugünkü SKIRON modeli huzurlarınızda..
3 aydır yağış almayan bir başka yer de Balıkesir. 3 aydır sabah kalk havaya bak hava hep aynı. Şehir içinde asfalta 3 ay önce dökülen bir şeyin lekesi duruyor yağışsızlıktan. İlk yağışın düştüğü an şehrin biraz dışına çıkıp o ilk toprak kokusunu duymak ve serinliği hissetmek için sanırım salı gecesini beklememiz gerekiyor.
Bir daha yatılı misafirliğe gelirsem…
😀
tam 3 aydır bir damla yağış almayan kuşadası buram buram kokmakta (izmir için de aynı şey geçerli) umarım bolca yağış alırız, hakikaten yağmura çok ihtiyacı var artık buraların ancak şu anda ne yorum yapmak ne de modellere itibar etmek doğru değil sanırım,ben lokal farklılıkların çok fazla olacağını düşünüyorum sizin deyiminizle kaotik bir atmosfer olacak gibi yine ege kıyılarında, sistemi heyecanla bekliyorum, bakalım piyango nerelere vuracak?