Uzun vadeli tahminler departman müdürümüz Erdem Erdoğan‘ın analizi…
————————————-

2016 Aralık ve 2017 Şubat arasında ülkemiz son 9 yılın en soğuk birinci, son 24 yılın en soğuk ikinci kışını geçirdi. Bu soğuk kışı takip eden ilkbaharı da mevsim normallerinin altında bitireceğiz gibi görünüyor. Bu uzun süreli serin periyodun ardından önümüzdeki Ramazan ayı ve yaz mevsimi nasıl geçecek, buna değinelim.

Zulüm 1998’de Başladı

1981-2010 yılları arasındaki ortalama sıcaklıkları baz aldığımızda, ülkemizde yaz mevsiminin son yıllarda ciddi şekilde sıcak geçtiğini aşağıdaki grafikte görebiliyoruz. 1971’den 1997’ye kadar olan süreçte, hiç son yıllardaki kadar sıcak yazlar yaşamamışız. Ancak 1998’de dünyayı etkileyen güçlü El Nino ile beraber ülkemizin yaz mevsimine de bir haller olmuş. 1998’den 2016’ya kadar geçen 18 yıl boyunca Türkiye sadece 1 kere, 2004 yılında, normalden serin bir yaz geçirmiş. O da burun farkıyla.

Bu grafikten çıkaracağımız sonuç; şartlar serin bir yaz için ne kadar elverişli olursa olsun, artık yaz mevsimleri eski gibi değil ve uzun süreli sıcak hava atakları kaçınılmaz. Yani yaz gelmedi, yaz gecikti sözleri bizleri en fazla birkaç hafta daha idare eder, sonrasında atmosfer coşkuyu verir 🙂

Basınç Yerleşimleri Olumlu

1 Mart – 23 Mayıs arasındaki basınç yerleşimlerine baktığımızda, Batı ve Orta Avrupa’da konumlanıp kışın bizi soğuk tarafta bırakan Azor Yüksek Basıncı’nın faaliyetlerinin aynı şekilde devam ettiğini görebiliyoruz. Hatta aşağıdaki haritada da görebileceğiniz üzere Azor Adaları civarındaki negatif sapmalar, bize geçmiş yazlarda olduğu gibi bu yaz da negatif NAO’nun devreye girebileceğini işaret ediyor.

Bu yukarıda görülen harita benzer şekilde yaza da sarkabilirse, Orta ve Batı Avrupa yine daha sıcak tarafta, Türkiye ise bol kuzeyli rüzgarlarla nispeten serin tarafta kalacaktır.

Deniz Suyu Sıcaklıkları

Yukarıdaki basınç haritasına paralel olarak ülkemizi çevreleyen denizlerin sıcaklıkları şu anda iyi durumda. Karadeniz’in normalden 1-2 derece serin, Ege ve Akdeniz’in ise genel olarak normallere yakın olduğunu görebiliyoruz. Unutmayın, özellikle İstanbullular için, ne kadar sıcak Karadeniz, o kadar nem!

ECMWF ve CFS tahminleri

Günümüzde mevsimlik tahmin alanında en başarılı olan model bizim tecrübelerimize göre ECMWF yani Avrupa Modeli’dir, ancak o da kusursuz değildir. Onların tahmininden bazı ipuçlarını alıp kendi yolumuza devam edeceğiz.

Yukarıdaki ECMWF haritalarından göreceğimiz gibi kendileri bizim de içinde bulunduğumuz Akdeniz Çanağı ve orta enlemler için normalden sıcak ve kurak bir yaz öngörmüş. Ancak burada bizim dikkatimizi en çok, son yıllardaki tahminlerinin aksine Batı Avrupa’ya verdiği normallerin bayağı üzerindeki sıcaklıklar çekiyor.

Geçtiğimiz birkaç yaz boyunca serin Atlantik siklonları İngiltere ve Fransa civarına çok yaklaşmış, oraları fırtınalar ve yağışlarla serinletirken bizi güneyden çektiği sıcak hava ataklarına maruz bırakmıştı. Ancak bu haritadan bu sene Avrupa’da Azor Yüksek Basıncı’nın daha etkin olacağı ve Batı Avrupa’ya da yerleşeceği fikrini elde edebiliriz.

Normalde pek dikkate almadığımız ancak geçtiğimiz kış iyi iş çıkaran CFS modeli de yaz tahmininde ECMWF’ye benzer bir senaryo sunmuş, hatta bizim için daha da güzeli diyebiliriz. 2017 Kışı ve İlkbaharı gibi sıcak Batı Avrupa -> Soğuk Doğu Avrupa tahmin etmiş.

Yaz Ne Zaman Gelecek?

Mevsim normallerini biraz altında seyreden sıcaklıklar bazı takipçilerimiz tarafından endişeyle (!) karşılanıyor 🙂 Ancak merak etmeyin, biraz gecikse de sıcaklar yakında sahneye çıkacaktır. Aşağıda İstanbul Atatürk Havalimanı verileriyle hazırladığımız yaz mevsimi ortalama sıcaklık grafiği görülmekte. Son 40 yılın ortalama verilerine göre 1 Haziran’da 19 derece civarlarında olan ortalama sıcaklıklar, 15 Haziran civarlarında bir anda 22 dereceye fırlıyor ve istatiksel olarak gerçek yaz başlıyor. Yine aynı grafikte İstanbul’da yaz mevsiminin en etkili olduğu, sıcakların ve nemin en çok bunalttığı dönemin 13 Temmuz – 24 Ağustos arasındaki 40 günlük periyot olduğunu da görebiliriz.

Sonuç

Yukarıda değindiğimiz tüm konuları harmanlayıp sonuca gelirsek… Bu yaz;

• Sıcaklıkların ülke genelinde mevsim normallerinin “biraz” üzerinde olacağını, ancak geçen sene gibi uzun süreli ve bunaltıcı sıcakların fazla görülmeyeceğini ve nispeten rahat bir yaz geçireceğimizi,
• Batı ve Orta Avrupa’da daha fazla görülecek olan Azor Yüksek Basıncı sayesinde bu yaz poyrazın çok sık ve sert şekilde eseceğini, lodosun daha seyrek olacağını,
• Normalden serin olan Karadeniz’in bir müddet daha bu şekilde seyredeceğini, bu yüzden yaz ortalarına kadar İstanbul da dahil olmak üzere kuzey şehirlerde özellikle gece sıcaklıklarının rahat olacağını,
• Yurt genelinde yağışların normallerin biraz altında olacağını, ancak Azor Yüksek Basıncı’yla beraber gelecek olan kısa süreli Afrika sıcak ataklarını takiben birkaç gökgürültülü yağış sisteminin bizi ziyaret edeceğini düşünüyoruz.
• Ramazan ayının ise tüm yurtta mevsim normalleri civarında ve rahat bir şekilde geçeceğini söyleyebiliriz.

Hepinize mutlu, bunaltmayan bol güneşli ve denizli bir yaz, ve hayırlı Ramazanlar dileriz.