Sel Sırası Marmara’da


Hava Delisinin Not Defteri‘nin Feysbuk üzerinden süren büyüme hamlesi blog sayfamızı ara ara boşlamamıza neden oluyor; bu yazıyla hem eski güzel günlere dönüşün bir adımını atmış olalım, hem de yaklaşan şiddetli yağmur dalgasının bazı teknik ayrıntılarını konuşalım…

GFS modeline göre önümüzdeki cuma akşamına kadar düşecek yağış miktarı (metrekareye kilogram cinsinden)... Ortadaki morluğa bakın, Marmara Bölgesi'ni hemen seçeceksiniz.

GFS (Pazar 12Z) modeline göre önümüzdeki cuma akşamına kadar düşecek yağış miktarı (metrekareye kilogram cinsinden)… Ortadaki morluğa bakın, Marmara Bölgesi’ni hemen seçeceksiniz.

Günümüzde, özellikle de denizlerin en sıcak halini aldığı (dolayısıyla atmosfere, yağmura dönüşebilecek su buharını gani gani saldığı) bu mevsimde; hemen her yağışlı sistemden önce “su baskını / sele dikkat” diye uyarı verildiğine dikkat etmişsinizdir. Bu ne yazık ki abartılı bir tahmin yaklaşımı değil. Abartılı olmamasının iki sebebi var. İlki, malum, bizim doğayla uyumlu yaşamayı beceremeyen, doğanın işleyişini anlamayı ısrarla reddeden bir millet olmamız… Bu konuda hep aynı şeyler söylendiği, kimse de tınmadığı için konuşmaya bile gerek yok ama yine de özet geçelim: Her yere ama her yere yol, beton zemin ve bina inşa ederek, yağan her çok yağmurun istisnasız olarak en azından su baskınına dönüşmesine yol açıyoruz: Çünkü suyun doğal yolunu izleyerek akıp gitmesini, toprağa ve daha büyük sulara kavuşmasını engelliyor; onu, üzerimize çıkmaya zorluyoruz.

 

toki-nin-dere-yatağına-yaptığı-evler_294459

Sık sık “sel geliyor!” demenin abartma olmamasının ikinci nedeni ise, iklimin çağımızdaki vaziyeti: Yaz sıcakları o kadar şiddetlendi ve süresi de o kadar uzadı ki (güncel örnek), yaz bitip de yağmur sezonu açıldığında Türkiye’nin etrafındaki denizler neredeyse hamam suyu kıvamına gelmiş oluyor. Hamamın içinde tüten buharlar gibi, bizim denizlerden tüten buharlar da yağışlı hava sistemlerinin içine karışıp ekstra yağmur olarak yeryüzüne dönüyor. Dolayısıyla bu mevsimdeki her yağmur (özellikle kıyı bölgelere yağanlar), daha baştan çok yağmur olma potansiyeline sahip oluyor.

Türkiye civarındaki denizlerin su sıcaklığının 'normal'den farkı (şu sıralar). Karadeniz normalden 1-3 derece ılık... Bu mevsimde hemen her yıl böyle artık...

Türkiye civarındaki denizlerin su sıcaklığının ‘normal’den farkı (şu sıralar). Karadeniz normalden 1-3 derece ılık… Bu mevsimde hemen her yıl böyle artık…

Bu iki etkenin de aynı anda rol oynamasıyla; daha geçtiğimiz gün ve haftalarda Bodrum, Adana, Hopa selleri meydana geldi.

Ve şimdi sıra, mega köyümüz İstanbul’un da bulunduğu Marmara Bölgesi’nde.

—————————

Şiddetli ve tehlikeli yağmur en çok nereleri etkileyecek? Bu sorunun cevabını vermek için hava tahmin modellerinin çıktılarından faydalanıyoruz. Gelgelelim, söz konusu şiddetli yağış olduğunda model çıktılarının birbirini tutması nadir görülen bir şey… Yine de hem modellere, hem de bu tip yağışlı sistemlerdeki genel eğilime (olağan şüphelilere) bakarak bir değerlendirme yapabiliriz.

Bu yazıyı yazdığımız saatlerde GFS modeli (Pazar 18Z çalıştırması) ECMWF’nin dediğine gelerek, şiddetli yağmuru pazartesi günü önce Güney Marmara’ya (Çanakkale ve Bandırma civarına), öğleden sonra ise Trakya ile İstanbul’un batı ilçelerine veriyor… Güney Marmara’dan ilerleyecek başka bir dalga da öğleden sonra Bursa-Kocaeli hattında etkili olabilir. Pazartesi en yüksek risk Bandırma ve Tekirdağ civarında, ayrıca İstanbul’un batı ilçelerinde denebilir. Bu en yüksek risk alanı Boğaz’a doğru ne kadar sokulur, onu bilmek mümkün değil.

24_4

Aşağıdaki haritada, belirttiğimiz bölge için yağışa dönüşebilir su (precipitable water) değerlerinin, kullanılan ölçeğin en tepesine dayandığını görüyorsunuz. GFS’nin bir önceki (Pazar 12Z) çıktısı da olsa, epey acayip olduğu bir gerçek.

gfs_pw_eur30Pazartesi gecesinden itibaren ise şiddetli yağış alanının, Karadeniz’in üzerinde oluşması muhtemel bir alçak basınç alanının etrafında organize olabileceğini ve bundan dolayı aşırı nemlenerek İstanbul-Sakarya hattında çılgın atabileceğini değerlendiriyoruz… Fakat bu konuda modeller arasında ciddi görüş ayrılığı var…

Güncelleme – 28 Eylül 2015 – 11:30 “Erdem Erdoğan (Santiago)”

Belli başlı birkaç sayısal modelin Salı sabah saatlerinden itibaren olacaklar hakkında hala mutabık olmamalarından dolayı şu aşamada Salı sabahına kadar bir değerlendirme yapmak daha sağlıklı sonuç verecektir. Akşam yeni güncellemeler ile gidişatı daha net görebileceğiz.

Sabah çıkan Euro4 ve ECMWF modellerini baz aldığımızda Pazartesi öğle saatlerine kadar Trakya civarında etkili olacak kuvvetli yağış, öğleden sonra ve akşam İstanbul’da sahneye çıkacak. Özellikle zamanla Marmara Denizi üzerinde derinleşecek olan siklonun gece saatlerinde Marmara Denizinden Karadeniz’e doğru ilerlemeye başlamasıyla beraber çok kuvvetli, sele ya da su baskınlarına yol açacak bir yağış dalgasının geleceği görülüyor. Kütlelerin çok ağır hareket etmesi ve yukarı seviyelerdeki yoğun nem işin ciddiyetini daha da artırıyor.

eurureure

Salı sabahına kadar Balıkesir ve Çanakkale’nin kuzey ilçeleri, Tekirdağ il merkezi, Saray, Çorlu, Çerkezköy ve İstanbul’un batı ve kuzey ilçelerinde durum çok ciddi.

Euro4-1

Yarın içinse, sabah saatlerinden itibaren yağışın büyük ihtimalle bir müddet ara vereceğini, öğle saatlerinden sonra ise fırtına ile beraber yeniden başlayacağını düşünüyoruz. Fakat modeller alçak basıncın çizeceği rotayı hala netleştiremediğinden dolayı, Salı günü beklenen fırtına ve aşırı yağışın Karadeniz üzerine mi yoksa İstanbul’da dahil olmak üzere Marmara’nın doğusuna mı patlayacağını henüz bilemiyoruz.

—————————
Güncelleme ve şimdigörüleri (nowcasting) bu başlığın yorumlarında yapacağız. Siz de fikirlerinizi yazın. Bağımsız yorumlarınızı buraya tıklayarak, cevaplarınızı, cevap vermek istediğiniz kişinin yorumunun altındaki “Cevapla” düğmesine basarak yazabilirsiniz. Diğer konuları Atış Serbest‘te paylaşabilirsiniz. Teşekkürler.

Reklam

Sel Sırası Marmara’da” üzerine 65 düşünce

      1. El NiNo (Çayeli/RİZE, 400m)

        Telefon değil maalesef 🙂
        makineyle uzun pozlama yaptım. Fotoğrafın çekim süresi 30 saniye olarak ayarladım. Biraz daha uğraşsam daha güzel olurdu da uğraşmadım. Bu tür çekimde mesela 2 yıldırımı da güzelce yakalayabilirsiniz..

        Cevapla
  1. Emre29(Sakarya/Sapanca/Kırkpınar-50 m)

    Sapancayı su basmış yeni öğrendim,geçen sene olsa yolumun üstü ama artık Kocaeli de okuduğum için oraları göremedim ama dün akşamki şiddetli yağıştan bir şeyler olacağını biliyordum.Dün akşamki yağışa şimşekler çok eşlik etmedi ama rüzgar ve yağmur acayip bir şekildeydi.Bu arada Kocaeli ye giderken Maşukiye de Kartepe yolundan delicesine akan su yolu kapatmıştı.( Kartepe yağışta yine rekor kırmış)Dün akşamki yağışın kısa süreli videosunu çektim,güzel olursa youtube ye yükleyeceğim,yoruma linkini atarım.Bu arada Sapanca da bazı evleri su basmış,fotoğraflara bakılırsa da durum kötü.

    Cevapla
  2. Havadelisi (Moda/İST, 28m) Yazıyı Yazan

    Marmara’nın doğusu ve Batı Karadeniz’in batısında sıkışan yağmur bulutları muazzam miktarlarda su bırakıyor.

    Saat 16.52 itibarıyla son 24 saatte düşen yağış Sakarya/Ferizli’de 250 mm’yi buldu… Bu değer İç Anadolu’daki bir şehrin aldığı yıllık ortalama yağışın yaklaşık yarısı…

    Bir otomatik meteoroloji istasyonunun yeni kurulduğu Kocaeli’deki Kartepe Kayak Merkezi ise yağmur (ve kışın da düşen kar) miktarı bakımından rakipsiz olduğunun sinyallerini şimdiden vermeye başladı… Son 24 saatte 354 mm… Vay anam vay.


    Cevapla
  3. baymineral - İzmit (35 m.s.l.m.) ve Kerpe (18 m.s.l.m.)

    Dün akşamüstü 17.15-18.01 saatleri arasında Kerpe’ de gerçekleşen fırtınanın gelişi.

    Ve en can alıcı fotoğrafı. 🙂 (Objektif kirliliği için üzgünüm) Yıldırımın bana uzaklığı yaklaşık 300 metre olmalı. Görüş mesafesinin azlığına dikkat edin.

    Bu sistemin en aksiyonlu kısmı geride kaldı. Ben bilim adına görevimi yaptım. Hava açınca hapşırık tutmazsa optik hadise avlarım olacak. 🙂

    Cevapla
  4. baymineral - İzmit (35 m.s.l.m.) ve Kerpe (18 m.s.l.m.)

    Dünden beri pek sesiniz çıkmıyor…. Merak ettim. Halbuki sistem pek güzel.

    Dün gündüz ortalık sakindi. Saat 17.00 sıralarında muhtemelen downburst olan bir fırtına ortalığı fena salladı. Bahçemizden sular aktı, yıldırımlar korku saçtı, görüş uzaklığı 500 metre civarına indi. Kerpe’ de yaşadığım en iyi fırtınalardandı. Çoğunuzun yaşamak istediği türden. Bu downburstla beraber deniz iyice azdı. Kerpe’ de gördüğüm en kabarık denizlerden biri oluştu. Çocukluk arkadaşım da fırtına seyretmek için buraya gelince hava karardıktan sonra Pembe Kayalıklara ve Sarısu tarafına gittik. Zifiri karanlıkta, dev dalgaların kayalıkları hırpalamasını izlemeye çalıştık. Fakat kuvvetli rüzgar oldukça zorladı.

    Gece doğu tarafta çakan şimşekler arada sırada ortalığı aydınlatsa da düşen bir yıldırım elektrikleri kesince 1 saat civarı karanlığın tadını çıkardık.

    Sabah gündüz gözüyle dalgaları izlemek için tekrar harekete geçtik. Rüzgar ölçerim Kerpe kayalıklarında 59 km/h’ yi gösterdi. Pembe Kayalıklarda ise 60 km/h’ yi gördü. Muhtemelen hamleler 65-70 km/h’ yi görmüştür. Genelde 30-40 km/h ile esiyor.

    Tabi böyle bir ortama tanık olunur da fotoğraf çekilinmez mi… 🙂 Yer: Pembe Kayalar
    Üzerimize gelen deniz suları oldukça ılık. Şu sıralarda deniz etkili yağmur devam ediyor.

    Benim için çok tatminkar bir sistem oluyor.

    Cevapla
    1. Burak - 18m Tuzla/İST

      Dalgalara çok meraklı biriyim. Skiron gece yarısı Tuzla’nın batıya bakan kısımlarına 2 m dalga vermişti. Sabah gittiğimde rüzgar hızını azalttığından görsel şöleni kaçırmış oldum. Ayrıca dünkü dev kütleyi de 10-20 km ile kaçırdık. Biraz hüsran var tabii 🙂

      Cevapla
  5. baymineral - İzmit (35 m.s.l.m.) ve Kerpe (18 m.s.l.m.)

    Kerpe fena karıştı. Rüzgar pek yok ama yıldırım fırtınası yaşanmaya değerdi. Şimşeklerin saniyede bir çaktığı bir zaman aralığı oldu. Sonra squall line veya benzeri bir bulut giriş yapınca ürküntü verici şimşeklerin dansı başladı. Bazıları çok yakın çaktıklarından ister istemez korktum. Korkmasam bu zevki vermez. Fazla yıldırım düşmedi. Genel olarak yatay ve uzun şimşekler şeklinde bir geçişti. Fotoğraf makinesi + video kamera ile combo bir kayıt gerçekleştirdim. Adeta disko gibi olan dakikalar da yaşandı. Yağış arada bayağı kuvvetlense de 30 kilodan fazla yağmamıştır. Gecenin en iyi elektrikli fotoğrafımı daha sonra ekleyeceğim.

    Cevapla
  6. bulut75 (Balmumcu/İST, 95m)

    1975 yilinda dogdugumdan beri İstanbul’dayim. Boyle bir sey ne gordum,ne duydum. Dolu yagdigini cok gordum. Genelde mercimek tanesi veya hadi az daha buyuk olsun. Bu buyuklukte gormusumdur hep. Aksam 16:45 gibi 152 nolu kisirkaya otobusune bindim. Yagmur yoktu. Tam kisirkayaya geldik otobusun kaportasi ve karadenize bakan sol camindan gum gum sesler gelmeye basladi. Sofor acaba cocuklar cama tas mi atiyor diye otobusu durdurdu. Diger yolcular da ayaga kalkti. Biz daha acaba tasi kim atti diye bakinirken saganak yagmur ile ayni anilikte ve yogunlukta cevizden buyuk dolu yagmaya basladi. Otobustekiler, otobusun icinde olmalarina ragmen iki elleriyle kafalarini korumaya calistilar. Benim inecegim durak iki durak sonra idi. Son duraktan bir once. Inecegim duraga geldik. Otobusu bekletmemek icin indim. Yaklasik 20 metre kostum. Sol kulagima vs dolu tanesi isabet etti ama en fenasi kafamin tepesinde tam kel’ime dolu tanesi oyle bir denk geldi ki yarildi sandim. Arkadaslar arabalari hizla kapali garaja goturuyorlardi. Sonra aniden dolu kesilerek yerini siddetli yagmura birakti. Fakat calistigim yerin onunde bekleyen sedan tipi arabalarin on camlari kirilmisti. Kirilmisti derken tanelerin vurdugu yerde yuvarlak ve genis catlak olusmustu. Dolu yagisi kisa surdu. 2-3 dakika kadar surdu. Diger semtlerdeki arkadaslarimi, Besiktas Balmumcu’daki ailemi aradim. Aradigim hicbir yerde dolu yagmamis.

    Cevapla
    1. mustafa okan (@mustaphaokan)

      Çok geçmiş olsun..keşke inmeseydin otobüsten..Hem otobüsü bekletmemek ne demek yahu!Gerekirse 1 saat yolcu emniyeti için bekleyecek!Yaralanmak daha mı iyi?Araba camını haşat eden dolu insana ne yapmaz?O civarda ağaçlar,dalları..yaprakları da çok zarar görmüştür!Fotoğraf varsa paylaşın!

      Cevapla
  7. Havadelisi (Moda/İST, 28m) Yazıyı Yazan

    Bu gece ve Salı için her model farklı telden çalmış. Tahmini cidden zor bir sistem.

    GFS’ye göre bu yekpare yağış alanı gece kuzeye çekilecek, yarın öğleden sonra parça parça tekrar İstanbul’a itilecek.

    Ben kısa vadede GFS’ciyimdir, ama bilemiyorum. Karadeniz üzerinde neler olacak, siklonik bir yapı oluşacak mı filan bunlar muamma… Oluşursa kütleleri çevresine toplayıp karadan uzak da tutabilir.

    Cevapla
  8. Commandouz (Bayrampaşa-148 m)

    İstanbul’da akşam saatlerinde ki mor kütle Çiftalan ve Kısırkaya köyleri civarında etkili oldu.

    Cevapla
  9. Orajhastası (Çukurova / Adana - 82m)

    Radar görüntüsü muhteşem. İstanbul’daki arkadaşları çok renkli bir gece beliyor. 🙂
    Keşke MGM’nin ana sayfasındaki radar görüntüleri de bu formatta olsa. Görüntüler şeffaf. Kütlelerin bulunduğu yerlerin isimlerini net bir şekilde görebiliyoruz. Mevcut MGM sayfasındaki görüntülerde ise renkler şeffaf değil. Kütleleri gösteren renkler, kütlenin bulunduğu konumun üzeri kapatıyor. Bu yüzden yer isimlerini göremiyoruz :(. Aslında eskiden UZAL sayfasındaki görüntüler böyleydi. Ama o sayfaya artık ulaşamıyoruz. MGM keşke ana sayfadaki görüntüleri de bu şekilde şeffaf hale getirse.

    Cevapla
  10. çihiro (Karatay/KONYA, 1016 m)

    Saat 18:24 itibariyle son durum; Terkos Barajı 91 kg ile açık ara önde. Radara göre yağış tüm hızıyla devam ediyor. Malkara 66’da kaldı 😀 Şu an için yağış kesildi orada. Gece yarısı yeni bir dalga gelebilir. Boğazın ağzındaki Kadıköy-Rıhtım istasyonu 72 kg diyor ama yanlış gibi geldi o değer bana. Bayrampaşa’ya en yakın istasyonda ise 0.2 kg yağış ölçülmüş. İlerleme var 😀

    Cevapla
  11. timur fırtına(Çekmeköy/İST,150 m)

    Skiron yarın sabah Anadolu yakasını sele boğmuş. 181 mm yağış ulaşımı felç edecektir.

    Poseidon da sabaha karşı Anadolu yakasına 80+ mm yağış verdi.

    Üstelik rüzgar fırtına kuvvetinde esecek. Yarın çok heyecanlı bir gün olacak. Ekstrem hava koşulları önümüzdeki 2 gün boyunca İstanbul ve civarındaki illeri etkileyecek.

    Cevapla
  12. baymineral - İzmit (35 m.s.l.m.) ve Kerpe (18 m.s.l.m.)

    Kerpe’ de hava kapalı. Arada çiseliyor sanırım. Demin ormana gittiğimde bir şeyler damlar gibi oldu. Görkemli bir sağanak yaşamaya gerek yok, yavaş yavaş nazikçe yağıp, sonbahar romantizmi yaratsın yeter.

    Son GFS güncellemesi yarından sonrası için karayel fırtınası vermiş. En yüksek sıcaklık İzmit için 14 derece civarı olacak şekilde göstermiş. Yağış oldukça kısılmış, ama karayel fırtınası bile tek başına nefis olur. Fırtına bu şekilde gelirse Kerpe çok eğlenceli bir yer olur.

    Yağmurun halen ulaşmamış olması beni üzüyor, ama son güncelleme fırtına beklentisiyle içime umut ışığı yaktı. Hayali bile güzel.

    Cevapla
  13. Ersin Ertural

    Ne kadar uzun olmuş yorum yazmayalı ki kullanıcı adımı bile unutmuşum. Facebook ile giriş yaptım.
    Hayırlı olsun yeni sezonumuz, can kayıpsız, mal kayıpsız bol atraksiyonlu bir sistem olması dileğiyle saygılar efendim.

    Cevapla
  14. Santiago (Florya - IST / 47m)

    Açılışı yapıyoruz, can kayıpsız bir sistem olur umarım. Hayırlı olsun.

    Sabahki ECMWF Salı günü için siklonu Batı Karadeniz’e çıkartıp bir quasi tropikal siklon senaryosu veriyor. Euro4 ise Sakarya-Kocaeli arasında konumlandırıp Marmara’nın Doğusunu yağışa boğmuş.

    ECMWF 00Z – Farklı Katmanlardaki Rüzgar Dağılımı (Çarşamba Sabahı)

    Cevapla
  15. Berk (İstanbul/Ümraniye/Tatlısu 140m)

    Dönüş için ‘İstanbul’a giden gitsin, ben öyle gideyim’ mantığında olduğumdan, bayramın geçmesini ve okulların açılmasını bekledim. Tam da isabet ki yarın(Pazartesi) akşamüstü Bandırma’dan yola çıkmayı kararlaştırdım. İstanbul’dan önce, feribotla geçmektense Kocaeli Maşukiye’ye anneanneme uğramayı, orada da bir gece kalmayı planladım. (Tabii, günlerdir Salı günü modellerin Kocaeli civarlarında ‘ver coşkuyu’ mesajlarını takip ediyor olmam da bu ‘gece’ kalma planımda net bir etken) Bir Adanalı olarak kaçırdığım geçen günkü Adana yağmuru sonrası Bandırma’dan karşılamayı beklediğim yeni sezon sistemimizi Kocaeli dolaylarında takip ederek İstanbul’a döneceğim.

    Keyifli yağışlar. : )

    Cevapla

Yorum yazın...

Please log in using one of these methods to post your comment:

WordPress.com Logosu

WordPress.com hesabınızı kullanarak yorum yapıyorsunuz. Çıkış  Yap /  Değiştir )

Facebook fotoğrafı

Facebook hesabınızı kullanarak yorum yapıyorsunuz. Çıkış  Yap /  Değiştir )

Connecting to %s