Bardarbunga, tüm gücüyle patlarsa neler yapabilir? 2010’da BBC’den yaptığım çeviri…
BBC’nin nefis bilgilendirmesini, zaman zaman kendi yorumlarımı da katarak kabaca çeviriyorum…
“1991’de, Filipinler‘in başkenti Manila’nın 90 km kuzeybatısındaki Pinatubo yanardağı patladı.
Üst üste birkaç patlama sonucu yanardağ, 10 kilometreküplük devasa hacimdeki malzemeyi atmosfere püskürterek yirminci yüzyılın en büyük ikinci volkanik patlamasını gerçekleştirmiş oldu.
Volkanik toz, üst atmosferde bulunduğu sürece güneş ışınlarının bir kısmının yer yüzeyine ulaşmasını engelliyor, böylece küresel iklime kısa süren (birkaç yıl) ama çok büyük etkileri olabiliyor.
Pinatubo patlaması küresel ortalama sıcaklığın yaklaşık 0.5 santigrat derece düşmesine yol açtı.
Daha önceki patlamalar ise çok daha ölümcül olmuştu. Yakın zamanların en iyi bilinen patlaması, Endonezya’daki Krakatoa yanardağında 1883 yılında meydana geldi, çünkü bu patlama telgrafın icat edilmesinden hemen sonraya rastlıyor.
Binlerce kişinin ölümüne, adanın üçte ikisinin tuzla buz olmasına ve deniz tabanının fiziksel yapısında esaslı değişikliklere yol açan Krakatoa, yine Endonezya’da kendisinden 68 yıl önce patlayan Tambora yanardağına göre ise bir bebek sayılıyor.
1815’teki Tambora patlaması, tarihsel…
View original post 478 kelime daha
Hava Delisinin Not Defteri 
Dün akşam kafa dağıtmak için tam da bu konuyu düşünüyordum 🙂 Fransız Devrimi’ni bir yanardağın tetiklemiş olma ihtimalini.
http://www.theguardian.com/world/2010/apr/15/iceland-volcano-weather-french-revolution
Benzer bir şekilde, Küçük Buz Devri’nin de coğrafi keşifleri tetiklediğini iddia eden akademisyenler var. 14. ve 15. yüzyıllarda Avrupa’da veba salgınının zayıflamasıyla Avrupa’da o döneme göre ciddi bir nüfus artışı olmaya başladı, ama Kuzey Yarımküre’de bu dönemde başlayan soğuma yüzünden tarım da verimsizleşti ve kıtlıklar baş göstermeye başladı. Aynı döneme denk gelen nüfus artışı ve tarımda kayıplar (dolayısıyla kıtlık), Avrupalıların güneye ve batıya olan keşiflerini ve göçlerini tetikledi. Soğuğun ve kıtlığın en kuvvetli olduğu 1600’lerin ortasında hem Avrupa’da (Reform hareketleri ve Otuz Yıl Savaşları) hem de Çin’de (Ming Hanedanı’nın çöküşü) büyük çaplı köylü/çiftçi ayaklanmaları olmuştur mesela, ilginçtir. Ben de okumadım daha ama ilgilenenler için UCSB Antropoloji profesörü Brian Fagan’ın “The Little Ice Age: How Climate Made History” diye bir kitabı var bu konuda.
Bakın işte soğuğunuz neler etmiş dünyaya, ılıkçı diye bana laf edersiniz bir de 😀
Bu sene hatta kal bir yerlere gitme 🙂