ABD muhabirimiz ve editörümüz Onur Kapucu’nun yazısı.
—————
Yukarıdaki görüntüler, geçtiğimiz kışın en sert soğuk hava dalgasının yaşandığı Ocak ayının ilk haftasına ait (5 Ocak 2014). Güçlü rüzgarlarla gelen aşırı soğuk hava Kuzey Dakota’da hissedilen sıcaklığı -55 dereceye çekmiş, Chicago’da soğuk rekorları kırılmış, MidWest olarak adlandırılan bölgedeki bir çok üniversitenin tarihi bir şekilde tatiline sebep olmuştur.
Sezon öncesi tahminler
Uzun vade tahminlerinin tutarlılığının yüksek olmadığına inananlardanım. Sezon öncesi yapılan büyük meteoroloji sitelerinin tahminleri de beni haklı çıkarıyor:![650x366_10091454_hduep2[2]](https://havadelisi.files.wordpress.com/2014/03/650x366_10091454_hduep22.jpg)
Peki bu kış gerçekte ne yaşandı?
Sıradan bir başlangıç, sıradışı bir kapanış
Kasım ve Aralık aylarında, ülkenin batısına gelen 1-2 güçlü soğuk hava dalgası dışında dikkate değer bir durum yoktu aslında. Ülkenin büyük kısmına mevsim normallerinde ilerleyen sıcaklıklar ve yağış hakimdi.
Aralık’ın son haftasından itibaren ise işler değişmeye, Alaska-Kanada-Midwest arası açılan hat üzerinden arka arkaya soğuklar gelmeye başladı. Öyle ki bulunduğum East Lansing’de bir buçuk ay civarı bir süre boyunca sıcaklık sıfırın üzerine çıkamadı. Chicago’da soğuk rekorları görüldü, 5 büyük göldeki buz miktarı rekor seviyeye yaklaştı.
Polar Vorteks ve rekor değerler, ölçümler (soğuk, kar, göllerde buz)
Ocak ayından itibaren başlayan ve bitmek bilmeyen soğuk havanın sorumlusu Kuzey Kutbu merkezli alçak basınç merkezinin (polar vorteks) oldukça güçlü bir şekilde arka arkaya ABD üzerine sarkmasıydı. Bu yaşadığım soğuk benim Ankara’dan alışkın olduğun Yüksek Basınç soğuğundan (ayazdan) farklı olarak sert rüzgarlar ve bol yağışı da beraberide getirdi. Dolayısıyla hissedilen sıcaklıklar defalarca -30’lara hatta zaman zaman -40’lara indi.
Soğuk havanın izlediği rota dolayısıyla en çok etkilenen metropol Chicago oldu. Chicago Aralık başından Şubat sonuna kadar 67.4 inch (171 cm) kar alırken, 23 gece boyunca -18 derece (yaklaşık sıfır fahrenheit) altında kaldı. Bu değerlerle 2013-2014 kışı, 143 yıllık ölçümlerde, 3. en karlı yıl ve son 33 yılın en soğuk yılı oldu (tarihte sekizinci en soğuk).
Ayrıca yerde kalan kar miktarı ve derinliği, soğuk hava ve benzer etkenlerin değerlendirilmesiyle oluşturulan bir index’e göre Chicago için 143 yılın en sert üçüncü kışı denmekte:
Index: An Accumulated Winter Season Severity Index
Ocak başı gelen en güçlü sistemde birinci kattaki balkonumdan manzara:
Chicago kadar olmasa da Boston, New York City, Washington gibi metropoller de oldukça soğuk ve karlı bir kış geçirdi. New York tarihinin en karlı 9. senesini yaşamasına rağmen henüz çok yakında gerçekleşmiş olan efsane 2010-2011 kışının yanında sönük kaldı (2010-2011 en karlı 3. yıl olarak anılmakta)
Ayrıca ABD’nin büyük göller olarak ifade edilen Kanada sınırındaki göllerdeki donma oranı %91 ile ölçülen tarihteki ikinci en yüksek seviyesini yakaladı:
Türkiye ve gelecek kışlar:
Tüm bunlar olurken ülkemizde de “tersine rekor”lar yaşandı. Bence Türkiye’deki kış severler açısından bu kışın en güzel tarafı bitmiş olmasıdır. Yazının başında belirttiğim gibi uzun vade tahminleri çok anlamlı bulmayan biri olarak konuşmak istemesem de ben en kötüyü gördüğümüzü düşünüyorum. Zaten bunun biraz sıcağına bahar deniyor 🙂
Umarım, “2007’den kötüsü olmaz” derken bizi şaşırtan 2014 gibi bir kış daha yaşanmaz.
Hava Delisinin Not Defteri 
Arkası yarın 😀
Okurken çok keyif aldım, eline sağlık.
Nefis bir anlatım. Çok teşekkürler.
Çok güzel yazı, eline sağlık Onur.
Elinize sağlık, Onur kardeş. Bir an Santiago ve Ozan abinin yazısı sandım. 😀
Bir şey sormak istiyorum, polar vorteks güneye inmiş, peki yerine ne geldi bu sırada? yani bu soğuk Amerika’ya inerken onun yerini ne doldurdu ? sıcak hava mı ? kötü sordum ama soruma cevap verirseniz sevinirim.
Polar alçak basıncın güneye inmesi için yerine çok kuvvetli bir YB ile birlikte normalden ılık havanın geçmesi lazım. Olan da bu zaten.
Onur eline sağlık. Sevinç ve coşkuna mümkün olduğunca ortak olmaya çalıştık ancak buradaki siyasi gündem ve beklentileri boşa çıkaran kış buna biraz engel oldu. Sen ABD’nin 1929’unu yaşarken biz beterin de beteri varmış deyip 2007’yi andık. Yine de su son fotoğrafın ekran görüntüsünü alırken kameradan el sallayışını unutamam. Bu kıştan aklımda kalan nadir anlardan biri olacak.
Onur bey, her gun soguk ve karlı geçince sıradanlasiyor mu? Bu arada, karın ustune yazdığınız havadelisi.com harika….
Çok beğendim eline sağlık kardeşim.
Genel olarak küresel ısınmanın etkilerini mi yaşıyoruz ? Bir çok araştırma vb veriler bunun etkilerini yaşamaya başladığımızı söylüyor. Ben de ısrarla henüz bu etkileri yaşamaya biraz daha sonra başlayacağız diyor ve kendimi kandırıyorum.
Hayır, doğrudan bağlantı kurulamaz.
Reblogged this on Onur Kapucu.
Çok güzel bir yazı olmuş gerçekten. Bu kış hafızalara kazınmıştır her ne olursa olsun bundan 10-20 sene sonra da hatırlayacağımız kötü bir kış geçirdik, burası için 2007’den açık ara daha kötüydü umarım seneye ABD’nin yerinde biz oluruz 🙂
Eline sağlık Onur..
Çok güzel bir yazı olmuş teşekkürler. Takip ettiğim kadarıyla, Amerika’nın batısı da Türkiye gibi normallerin çok üzerinde sıcaklıklarda ve kurak bir kış yaşadı. East Lansing, Chicago’ya kıyasla daha az mı yoksa daha fazla mı kar aldı? Chicago’nun kuzeyindeki örneğin Green Bay, Chicago’ya oranla daha az mı yağış alıyor, bilgin var mı? Sanırım göller civarında en fazla kar yağışını , upstate New York denilen bölge alıyor, Buffalo , Syracuse gibi…