Yazlıktayım, Bodrum’un Yalıkavak beldesinde.
Balkonda püfür püfür bir esintinin içinde otururken, DMİ’den son durumları kontrol ettim. Şu an Bodrum 39, Marmaris ve Datça 37 derece.
Sonra kalktım, duvarda asılı olan kendi termometreme baktım, o da ne?! Sıcaklık sadece 29 derece, nem oranı da %60.
Yalıkavak iklim bakımından çok enteresan bir konumda. Buranın kuzey ve batısı denizle çevrili ve yazın buraların hakimi olan kuzeybatı rüzgarları beldenin üzerine sürekli deniz havası getiriyor, buna ek olarak yerel meltem mekanizmaları da (bilgi için burayı ve burayı okuyun) aynı işlevi görüyor. Sonuç olarak Yalıkavak gerçekten nadiren sıcak oluyor, 2000 senesinde Kuzey Afrika’dan gelip İstanbul-Şile’yi bile 45 derece yapan canavar sıcak dalgaları görülmedikçe burası hep rahat. Tabii bizim peder beyin kooperatife girerken bundan haberi yoktu, ama yine de sağolsun.
Hava deliliğimi son günlerde ayyuka çıkartan bir başka şey de, DMİ’nin gözlem yapmadığı Yalıkavak’ta bir İngiliz’in otomatik istasyon kurduğunu ve verileri internetten yayımladığını öğrenmiş olmam. İstasyonun web kamerasına buradan ulaşılabiliyor, ne yazık ki gözlem verilerine ve grafiklere ulaşmak için para isteniyor. Ben sizin için ödemeyi yaptım.
Pembe çizgi Yalıkavak’ta dün ölçülen sıcaklıklar, gördüğünüz gibi otomatik istasyon çok sık ölçüm yapıyor. Dikkatinizi çekerim: Günün en yüksek sıcaklıklarından birinin (yaklaşık 33 derece) ölçüldüğü saat sabah 8.30 ! Güneş Yalıkavak’ı ısıtmaya başlamış ve o saatte meltem mekanizması henüz devreye girmemiş. 8.30’dan itibaren batı yönlü (denizden doğru) rüzgarlar başlıyor ve sıcaklık saat 10’da 29 dereceye geriliyor. Gün içinde aynı şey birkaç defa tekrarlanmış. Rüzgar grafiği aşağıda:
Bütün bunlar, karayoluyla Yalıkavak’a 18 km uzakta bulunan Bodrum’un gündüz sıcaklıklarıyla ciddi farkların oluşmasına yol açıyor. Yukarıda yazdıklarımdan da hesaplayabileceğiniz gibi, ikisi de deniz kıyısında olan bu iki yerleşim yeri arasında 10 derece gibi bir fark olabiliyor. Bunun yerel koşullarla ilgili kısa süren farklar olabileceğini düşünebilirsiniz, ama son 8 günde Bodrum’un en yüksek sıcaklıkları birkaç kez 40 dereceye vururken Yalıkavak 35’i bile bulamamış:
(Grafiğe Gökçeada ve Bozcaada’yı da ekledim, Bozcaada da etrafından çok daha serin bir yer. Buraya gelmeden iki gün de oradaydım, denizi de havası da çivi gibi.)
Peki Bodrum’un sıcağı şehir ısı adasından kaynaklanıyor olamaz mı, belki istasyon binaların arasında kalmıştır? Bunu, günün en düşük sıcaklıklarına bakarak anlayabiliriz, çünkü binalar gündüz emdikleri ısıyı gece kusarlar.
Gördüğünüz gibi Bodrum ve Yalıkavak minimum sıcaklıklarda farklı davranmıyor. Demek ki olay şehir ısı adası da değil.
Ek: Yukarıda göstermiştim, Datça bugün saat 15’te (rüzgar karadan eserken) 37 derece iken onun bir saat öncesinde (yerel meltem mekanizması sonucu rüzgar denizden, yani Datça’nın güneydoğusunda eserken) 30 dereceymiş.
Hava Delisinin Not Defteri 
Su anda Datça 29 Marmaris 35 derece. Biraz daha uzaklara gidersek Zonguldak/Devrek 39 derece, ki burası genelde Batı Karadeniz’in en soğuk yerlerinden biridir.
Yalıkavak da şu an 29 derece, bugün meltem yüzümüzü kara çıkarmadı, yaşasın “doğal klima” 🙂
Yalıkavak koyu çevresinin ilginç havasını hem kendi balkonumdaki sıcaklık ve nemölçerden hem de David Good abimizin kurduğu meteoroloji istasyonunun ölçümleri sayesinde yakından takip etmeye devam ediyorum… Şu saat itibariyle (11:45) sıcaklık bizim balkonda 29.5 (nem %64), karşı kıyıdaki otomatik meteoroloji istasyonunun ölçümlerine göre 32.5 derece (nem %52)… (Bir sürpriz: Meltem bugün Bodrum Merkez’de de var, sıcaklık 28.3, nem de %67 saat itibariyle.)
Rüzgar Yalıkavak’ta güney ve batı yönlerden esiyor. Yani yerel meltem mekanizmalarına uygun gözlemler yapılıyor. Güney tarafı kara olan meteoroloji istasyonu çevresi daha sıcak. (Bizim ev ile meteoroloji istasyonu arasındaki kuş uçumu mesafe 3 km)
Dün ise çok sıcak bir gündü, deniz havasını sadece denizin çok yakınındayken, iskeleye gittiğimizde hissedebildik. Sıcaklığın balkonda 35 dereceye çıktığını gördüm, istasyonda ise 36.2 derece ölçülmüş. Bodrum Merkez yine 40 derecenin üzerine çıkmış (40.7 derece).
Takip eden gece saatlerinde (rüzgarın da kesilmesiyle) bunaltıcı bir hava vardı.
Yukarıdaki grafikler otomatik meteoroloji istasyonuna ait. Gördüğünüz gibi geceleyin 28 derece giden sıcaklık saat 3’ten sonra birdenbire tırmanarak 30.5 dereceye çıkmış! Bunun sebebinin de doğu ağırlıklı esen rüzgarın hızının (nedense) artmasından ve ortaya çıkan hafif fön etkisinden olduğu anlaşılıyor (meteoroloji istasyonunun arka ve solundaki (güney ve doğu) tepelere (370 metreye kadar çıkıyor) dikkat!). Belki de bizim evin orada olmadı bu olay, uyuyordum, takip edemedim.
(Yükseltiler resimde abartılmıştır)
Benzer bir örnek de Amerika’dan vereyim. Pasifik Okyanusu kıyısında San Diego şehri. 32′ kuzey enleminde, aşağı yukarı Filistin ve Libya ile aynı enlemde.
850 hPa sıcaklıklarına bakalım, 20°C-25°C arasında.
Normal şartlarda 30°C-35°C arasında olması gereken yer sıcaklıkları ise maksimum 25°C-26°C civarında geziniyor. Neredeyse 1500 metre yukarıdaki hava ile deniz seviyesindeki hava aynı sıcaklıkta.
İşte nedeni, Pasifik Okyanusunun serin sularından (19°C) esen batılı rüzgarlar şehirde doğal klima etkisi yaratıyor. (Bence İstanbul’da Nisan ayının serin geçmesinde sürekli kuzeyli rüzgarlara maruz kalmamız ve bu rüzgarların Karadeniz’in serin suları üzerinden geçerken doğal klima etkisi yaratması da olabilir)
Daha kuzeydeki sisler şehri San Francisco’ya baktığımızda ise diyagramda İstanbul’a benzer bir görüntü var, ancak oranın yer sıcaklıkları çok daha düşük. Nedeni ise Okyanus suyunun orada 14°C olması. Yazın rahatça yaşanılabileceği yegane yerlerden biri olsa gerek..
Biraz içerde kalan Tucson (Arizona) ise 850 hPa sıcaklıkları yukarıdaki şehirlerle yakın olmasına rağmen çok daha sıcak..
Gözlem yeteneğin evrensel boyutlara ulaştı artık. Yakında ay yüzeyinden örnekler verirsen şaşırmayacağım. 🙂
Geçtiğimiz yıl Atış Serbest’te gündeme getirmiştim Bozcaada’nın bu özelliğini. Ozan hocam da bir kez daha yer vermiş arada. Ezine ile Bozcaada’nın arasındaki mesafe kuş uçuşu 15 km’yi geçmez, benzer şekilde Gökçeada ile de. Ancak bugün (19.07.2011) gerçekleşen dmi kaynaklı sıcaklık farkına bakın: 7.5 derece. Sebebi de yukarıda anlatılmış zaten. Önümüzdeki hafta tatildeyim ve bu 4 merkez arasında mekik dokuyacağım. Rekor haberleri verebilirim size.
Canakkale Merkez 35,5
Canakkale Gokceada 35,1
Canakkale Bozcaada 29,2
Canakkale Ezine 36,7
An itibariyle Bodrum Merkez 40, Milas 42 derece! Yalıkavak bile bunaltıcı, 33 derece ve %57 nem…
Aynı konuda daha önce Tuzla için bir yorumda bulunmuştum. Kimi zaman Tuzla, çevrelere göre oldukça serin kalıyor (Çoğunlukla sabah). Ama öğle vakti oldu mu ani bir artış görülüyor ve çevrelere göre sıcak oluyor. Hatta buna şu anda bir örnek. Saat 15.20 ve Tuzla 33.4, Kartal 30.1 derece.
Demek ki Tuzla denizin etkisine daha az açık.
Muğla’da aynı durum Dalaman ve çevresindeki deniz kıyısı köylerde de mevcut. Dalaman aslında deniz kıyısında değil ama yükseltisi olmaması ve sanırım koridor halinde deniz tarafından rüzgar alması nedeniyle orda da yüksek nemli ama termometre sıcaklığı biraz daha düşük hava şartları mevcut. Memleketim Dalaman yakınında deniz kıyısı bir köy. Her daim o denizden insanı rahatlatan rüzgar esmekte. Sabahları ise rüzgar şiddeti azken hava çok basık oluyor. Mesela Dalaman’dan Köyceğiz’e hareket edince aradaki sıcaklık farkını çok net biçimde anlıyorsunuz. Bu fark hep dikkatimi çekmişti. Güzel ve ayrıntılı gözleminiz için tebrik ederim Sayın Hava Delisi.
Unutmadan bir not daha ekliyim. İstanbul-Sarıyer istasyonunda da genelde benzer şartlar oluşuyor. Öğleden önce poyraz zayıfken sıcaklık en yüksek değerine ulaşıyor, öğleden sonra rüzgar kuvvetlendiğinde ise şehrin büyük kısmında sıcaklık zirve yaparken bu istasyonda düşüş gösteriyor. Çalışma mekanizması aynı sanırım. İyi tatiller:)
Çok güzel bir değerlendirme , aynı şey İzmir-Çeşme için de geçerli. İzmir şu an 32 dereceyi geçiyorken Çeşme 27 derece Nem %60.
Çok güzel bir değerlendirme elinize sağlık. Turgutreis, Yalıkavak’tan da serin olabilir diye tahmin ediyorum, direkt batıdan esen meltemi alıyor.
Turgutreis’ten herhangi bir ölçüm yok, ama her gittiğimizde Yalıkavak’tan daha sıcak bir esintiyle karşılaştığımızı biliyorum. Anneme sordum şimdi, oranın pazarına gider sık sık, o da daha sıcak diyor Turgutreis için.
Çalışma için teşekkürler çok güzel olmuş. Acaba kışları nasıl olur ? Herhalde insanı fazlaca üşütmekten başka işe yaramaz.
Bunun yaza ve gündüzlere özgü bir durum olduğunu düşünüyorum, kışın bu kadar fark olsa Yalıkavak’ta kar fırtınaları olurdu 🙂
Teşekkür ederiz Ozan Hoca. Bahsettiğin durumu SKIRON 2m Sıcaklık haritalarında da görebiliyoruz, Ege Denizinde kimi yerler 23C-27C arasında geziniyor. Çok şanslı adamsın vesselam 🙂 Buralar yanıyor, püfür püfür rüzgar ve Bodrum’un buz gibi denizi bırakılıp buralara geri gelinmez benden söylemesi..
Not: İngiliz üstadın meteoroloji istasyonun grafikleri de gayet güzelmiş, beğendim. Lakin rüzgar saat 09.00’dan sonra lodos esmiş gibi geldi bana.. İyi tatiller..
(Tinypic iyi çalışıyor, bunu kullanabilirsin hocam)
Süper, SKIRON’un yüksek çözünürlüğü ve belli ki deniz suyu sıcaklıklarını modelde iyi kullanması daha gerçekçi bir sıcaklık dağılımı görmemizi sağlıyor.
Körfezin konumundan ötürü rüzgar batı ağırlıklı sanırım istasyonun olduğu yerde, ama bazen güneybatıya da dönüyor, ilginç. Neden acaba? Bu arada benim bulunduğum yer istasyonun bulunduğu yere göre bir parça daha da serin.
Rüzgar 09:00-14:00 arasında taralı bölgede etkin olmuş. Dediğin gibi körfezin konumuyla alakası bence de yüksek ihtimal.
Çok teşekkürler, yazıda küçük bir düzeltme yaptım bu grafiğinden sonra.
Meteoblue’nun my map server’dan sunduğu model verileri de çok güzel, öneririm. Boyutunu, alanını java programı sayesinde kendiniz manuel ayarlayabiliyorsunuz.
Tam link atabilir misiniz acaba?
http://my.meteoblue.com/my/
Yalnız önce bir hesabınız olmalı… hesabınızı oluşturduktan sonra bu sayfadan, mail ve şifreyi girerek login olmanız lazım.
” As myMap Server will be taken out of service, no new users can sign-up for myMap Server and should use the more advanced services available on meteoblue.com ”
Kapatmışlar yeni kullanıcı kayıtlarını, bende önceden vardı bir hesap.
Üzüldüm şimdi…
Gerçekten çok büyük bir fark bence ilginç. Bu sıcakta da bayağı emek vermişsiniz yazı için emeğinize sağlık. Türkiye’nin kuzeyinde de en kurak bölge sanırım Tekirdağ-Düzce arası kaç gündür hiç bir faaliyet yok. Sıkıldım artık ((
Bir insanın sevdiği işi yapması ne kadar önemli ve güzel. Çok güzel bir değerlendirme olmuş, aklınıza sağlık, zevkle okudum.