Acı ve pahalı da olsa, İstanbul’da yaşanan son iki olay şiddetli meteorolojik hadiselerin ciddiye alınması bakımından faydalı oldu. Bunu, korkuyla sorulan “gene öyle olacak mı?” sorularından anlıyoruz.
Dünkü, cidden çok nadir bir olaydı; fakat bir gökgürültülü fırtına (oraj) aslında her zaman -az veya çok- tehlikelidir. Gökgürültülerini işitebiliyorsanız üzerinize veya yanınızdaki ağaca yıldırım düşme riski var demektir. Şiddetli biçimde sadece 5-10 dakika yağacak bir yağmur sonucu betonla kaplı mahallenizi sel alabilir. Bir oraj hemen her zaman şiddetli rüzgara yol açma potansiyeline sahiptir, oradan buradan savrulan cisimler sizi yaralayabilir. Balkonda durmak da güvenli değildir, hatta gördük ki pencere kenarında durmak bile risklidir. Doluyu ve zararlarını anlatmaya sanırım artık gerek yok.
Onun için yine söylüyoruz: Radar sizin dostunuzdur, arkadaşınızdır. Bu bağlantıyı kaydediniz, kötü havalarda takip ediniz (anlaması çok kolay, aşağıda anlatıyorum):
Yukarıdaki görüntü, dün İstanbul’da kıyametin kopmaya başladığı dakikalara ait. Renkler, yeşil-sarı-turuncu-kırmızı şeklinde, giderek şiddetlenen yağış alanlarını gösteriyor. Belirtilen saate 3 saat eklediğinizde Türkiye saatini elde etmiş oluyorsunuz.
Radar görüntüsünün bir model çıktısı olMAdığını, dolayısıyla bir tahmin de olMAdığını, GERÇEKLEŞMEKTE OLAN olayları gösterdiğini biliniz. Yine yazalım: Avrupa’da herkes işten/okuldan çıkmadan önce radarı açıyor, “hareketli görüntü”yü seçerek sıkıntılı bulutların nereden gelip nereye gittiğine bakıyor ve ıslanıp ıslanmayacağını kendisi tahmin ediyor; sizin neyiniz eksik ayol?!
Hafta sonu İstanbul’da yağış yok, hava iyi, çok sıcak da değil… Güzel bir hafta sonu dileriz.
Hava Delisinin Not Defteri 
İstanbul’daki son afette devletin vatandaşını uyarması lazım değil miydi? dediğiniz gibi haritadan çok yoğun bir yağışın geldiği görünüyordu
Haklısınız. Millete, evden çıkmadan önce radara bakıp çıkın diyenlere, o zaman milletin vergileriyle kurulup işletilen MGM kurumunun asli görevini sormak lazım. Zira İstanbul’da son 3 ay içerisinde sıra dışı gerçekleşen, kimilerinin süper hücre miydi, değil miydi diye tartıştığı ve olayın AFET olarak ilanına kadar veren sel ve dolu hadiselerinin gerçekleştiği alanda 3 farklı noktada; radarlar, 24 saat (yaklaşık 10 dk’da bir aralıkla) gözlem yapmaktadır.
1 – İstanbul-Çatalca : C bant radar (Boğaza 65 km. yakınlıkta gözlem yapıyor)
2 – İstanbul-Bakırköy : X bant radar (Boğaza 95 km. yakınlıkta gözlem yapıyor)
3 – Bursa – C bant radar (Boğaza 190 km. yakınlıkta gözlem yapıyor-120 km. etkili mesafedeki ürünleri görmez, sadece PPI-0 derece taramada Boğazı gözlemler)
Alıntı 1: …. Radarların meteoroloji alanında kullanılmasıyla özellikle şiddetli yağışlar, dolu, tornado, taşkın ve selleri önceden belirleyebilmek mümkün olmuştur. ..(https://mgm.gov.tr/genel/meteorolojiradarlari.aspx?s=radar adlı sayfadan)
Alıntı 2: … Radarlar özellikle ANİ SEL ve TAŞKINA sebebiyet verebilen konvektif hadiselerin tespitinde oldukça faydalıdır.
Meteorolojik radarlar ile DOLU, ŞİDDETLİ YAĞMUR, kuvvetli fırtınalar, hortum ve özellikle havacılıkta önem arzeden microburst, macroburst, rüzgar değişimi (wind shear), türbülans ve hamle cephesi (gust front) gibi hadiseler TESPİT RDİLEBİLİR. (https://mgm.gov.tr/genel/meteorolojiradarlari.aspx?s=alanlar adlı sayfadan)
Ozan hocam, bu vesile ile bilmediğim ve epeydir soramadığım şu soruyu da yanıtlarsanız çok sevinirim. Radarda PPI, MAKS ve VIL arasındaki fark nedir? Ayrıca MAKS ürünündeki dikey ve yatay toplamlar ne işe yarıyor?
Bu konularda uzman değilim, sizi yanlış yönlendirmeyeyim.
METEOROLOJİDE SIKÇA KULLANILAN RADAR ÜRÜNLERİYLE İLGİLİ KAVRAMLAR
PPI-Plan Position Indicator ürünü: Bu ürünün elde edilmesi için; radar anteni belirli bir yükseklik açısında (vertical elevation) sabit tutulur. Yatayda (azimut) 0-360° tarama yaparak elektromanyetik dalga gönderir. Bu görüntüde hedefin gerçek koordinatı ve varsa yağışlı bölgeler belirlenir. Genellikle; radarın kurulu olduğu yükseklikten itibaren, ilk sıfır derece taramasından sonra, radar elevasyon açısı belirlenen radar tarama stratejisine göre, belirli yüksekliklerde, üst irtifalara doğru PPI taramalarına devam eder.
Örneğin; PPI radar gösteriminde; radardan 160 km. uzak mesafede ki bir piksel, 1.5 km. yukarıdaki veriyi göstermektedir. Bunun sebebi; radar ışınının; hem dünyanın küreselliği, hem de elektronik dalganın merkezden uzağa doğru gidildikçe yükselmesinden kaynaklanmaktadır. Bu nedenle, PPI görüntüsünün yorumlanmasında, içerdiği verilerin, farklı yüksekliklere ait olmasından kaynaklanan bir karmaşıklıktan kaynaklanan zorluklar bulunmaktadır.
CAPPI (Constant Altitude PPI) ürünü : PPI esaslı radar taramasında, bulut damlacıklarından yansıyan sinyallerin, görüntülemede her bir radar pikselinde; radarın merkezinden en dışa doğru, artan yüksekliklerde elde edilmesinin dezavantajlarını ortadan kaldırmak ya da uçuculukta standart bir yükseklikte (Flight Level 10.000 feet gibi, 5 km. gibi) elde edilmesiyle elde edilen sabit yükseklikte PPI görüntüler olup, radar ürünündeki her bir piksel, standart verilen CAPPI yüksekliğindedir.
VIL-Vertically Integrated Liquid ürünü : Bir atmosfer kolonu boyunca “sıvı su içeriği-VIL” verisi, bulut içerisindeki damlacık büyüklüğü (çapı) ile ilgili teorik ve ampirik çalışmaların bir sonucu olarak, radar reflektivite faktörü ve sıvı su içeriğiyle ilgili, Amburn ve Wolf’un 1997’deki çalışmalarına dayanmakta olup, radar reflektivite verisinin eşdeğer sıvı su içeriğiyle ilgili tahminine çevriminden elde edilmektedir.
VIL ürünü, sele sebep olabilecek konvektif tarzda gelişen kuvvetli yağışlar ile artan damlacık çaplarına sahip dolu büyüklüklerinin belirlenmesinde bir yaklaşımda bulunabilir.
MAKS-MAXimum Display ürünü: Ürün, bulut yüksekliği ve bulut içerisindeki çekirdeklerin yoğunluğu hakkında bilgi verir. Antenin tanımlanan iki yükseklik seviyesi arasında yaptığı kutupsal hacim taraması ile elde edilen görüntüdür. Belirlenen radar tarama stratejisine göre belirlenen radar elevasyon açılarına göre tanımlanan PPI tarama verileri içerisinde; herhangi bir piksel sütunu boyunca, en yüksek reflektivite değeri seçilerek, görüntüleme yapılır. Böylece tek bir MAX ürününe bakılarak, o sütunda en yüksek reflektivite verisi görülebilir.
Genellikle soldan bakıldığında, belirli bir yükseklik ıskalasında, bulut içerisindeki reflektivite dağılımı ürünün sağ tarafında, güneyden bakıldığında, aynı yükseklik ıskalasında, bulut içerisindeki reflektivite dağılımı ürünün üst tarafında görüntülenir. Böylece, iki farklı konumdan bakıldığında, bulut hücresinin varsa eğilimi (tilting) pozisyonu tespit edilir.
NOT: Meteoroloji servisleri; genellikle sadece 300 km. menzilli ilk PPI radar tarama ürünü ile bazan 100 ila 120 km. menzilli MAX ve VIL ürünlerini halka ücretsiz verirler.
Ailedeki tek havadelisi ben olduğun için, herkes havayı bana soruyor. Çoğu zaman ben kendim ne olacağını önceden söylüyorum sizlerin sayesinde ve modeller sayesinde çoğu zaman başarılı oluyorum.
Mesala medya abarttığında ben yağmur yağmayacak dışarı elbise asabilirsiniz diyorum. 🙂 Hemen diğeri diyor ama haberlerde yağmur yağacak diyorlar, bende yağmayacak diyorum.
Her zaman radara bakıyorum yağmur bu sayede çoğu zaman boş yere şemsiye taşımamış oluyorum veya şemsiye taşıyorum ıslanmıyorum. 🙂
Daha bügün kuzenime bana sordu yağmur yağacak mı diye, bende radara bakmasını öğrettim ama kız olduğu için sanırım pek sıcak bakmadı. 😦
https://polldaddy.com/js/rating/rating.js