* Amatör meteoroloji camiasında efsanevi kelimesinin zıt anlamlısı.
Yaklaşık iki aydan beri, Orta Avrupa’ya çöken imansız bir yüksek basıncın etkisi altında soğuk, kurak ve çok hareketsiz bir kış başlangıcı yaşıyoruz. Yurdun Doğu kesimlerindeki birkaç günlük aksiyonun dışında tüm yurtta havalar tamtakır kuru bakır.
İstanbul Atatürk Havalimanı Meteoroloji İstasyonu verilerine göre içinde bulunduğumuz Aralık ayı, hayatımız boyunca pek fazla yaşayamayacağımız kadar yüksek basınçlı bir ay sunuyor bizlere. Öyle ki, ay sonu basınç ortalaması %95 ihtimalle son 43 senenin en yükseği, %50 ihtimalle de son 150-200 yılın en yükseği olarak arşivlerdeki yerini alacak.
Vallahi suçumuz günahımız neydi bilemiyorum, bizim nesil bu durumu çok da uzun olmayan bir süre önce yine yaşamıştı. Evet evet, tam da o düşündüğünüz kış öncesi, efsanevi kışlar yaşadığımız 2000’li yılların başındaki döngüyü kıran 2007 kışı öncesindeki 2006 Aralık ayında.
2011 yılı Kasım ayında yaptığımız bir analizde Yüksek Basınç ve Soğuk Kasım’ı takip eden kışların çok sert geçmeye meyilli olduğunu ortaya çıkarmıştık. Yukarıdaki grafikte göreceğiniz üzere, geçmiş Aralık ayları içerinde en yüksek basınç değerine sahip 5 kışın içinde gözümüze hemen 1953 ve 1948 çarpıyor. Yani, Yüksek Basınç ve Soğuk Aralık da, aynı Kasım gibi sert kışların habercisi olabiliyormuş.
Fakat yukarıdaki kışları detaylı olarak incelediğimizde içinde bulunduğumuz 2015 yılı Aralık ayının (hatta Kasım da dahil) çok sert geçen kışlardan ziyade yine El Nino kışları olan 1972 ve 2006 yılına benzediğini söyleyebiliriz. Bu iki yılın dışında mevsimlik tahminimizde vurguladığımız 1983 kışı benzerliği de halen geçerlidir. Elbette hiçbir kış birbiriyle tamamen aynı olmaz, kışın devamı da 1973, 1983 ve 2007 ile birebir aynı gitmeyecektir, bu tür benzerliklerle yola çıkarken detaylara değil ana fikre odaklanmak gereklidir.
Böyle bir Aralık ayından sonra, bizi nasıl bir Ocak ayı bekliyor, biraz ona bakalım. Üst atmosfer verilerini incelediğimizde stratosferik kutbi girdabın ay sonuna kadar bozulmadan güçlü bir şekilde pozisyonunu koruyacağını gözlemliyoruz. Bu da etkili soğukların bir müddet daha kuzey kutup dairesinde sıkışmaya devam edeceğini ve güney enlemlere çok etkili soğuk akışına müsaade etmeyeceğini gösteriyor.
Uzun vadede şu andaki en güvenilir kaynaklardan biri olan Avrupa Modeli’nin (ECMWF), son aylık çalıştırmasındaki AO ve NAO endekslerine baktığımızda, Ocak ayı ortalarına kadar endekslerin ortalama olarak pozitifte seyredeceğini görüyoruz. Bunun da orta enlemlerde yüksek basınç hakimiyeti anlamına geldiğini biliyoruz.
Yukarıdaki verileri kendi tecrübemle harmanladığımda Ocak ayı genel gidişatının aşağıdaki şekilde olacağını düşünüyorum.
- Azor Yüksek Basıncı egemenliğinde mevsim normallerine göre durgun ve daha az yağışlı bir ay bekliyorum.
- Azor Yüksek Basıncı’nın biraz batılayarak Orta Avrupa’dan Batı Avrupa’ya doğru çekileceğini düşünüyorum, bu sayede yağışlı Atlantik sistemlerinin kıtanın güneydoğusuna yani bize doğru daha fazla çalışabileceğini ve içinde bulunduğumuz Aralık ayından daha yağışlı bir ay olabileceğini söyleyebilirim.
- Atlantik sistemleri ile beraber atmosferdeki sirkülasyonun artacağını, bu sayede lodosun da zaman zaman sahneye çıkarak Ocak ayının içinde bulunduğumuz Aralık ayından daha ılık, mevsim normallerine yakın bir ay yaşatabileceğini bekliyorum.
- Azor’un daha batıda ve hatta biraz daha kuzeyde konumlanabilme ihtimainden dolayı da Ukrayna üzerinden kar yağışlı sistem gelme ihtimalinin Ocak ayıyla beraber biraz daha artabileceğini de vurgulayalım.
Bu mevcut gidişat Şubat ayı ile beraber değişebilir, önümüzdeki ay içerinde bununla ilgili düşüncelerimizi sizinle paylaşırız.
Çooook uzun vadeye de bakalım isterseniz 🙂 QBO verilerinde herhangi sıradışı bir değişim olmazsa, 2017 kışı son birkaç yılın en sert kışı olmaya adaydır. 2008 ve 2012 karışımı tadında bir kış olabilir, onu da takipteyiz efendim 🙂
Hava Delisinin Not Defteri 
Nihayet bitiyor galiba ama önce poyraz ve sağlam bi soğukla. Bursa’daki kardeşimi göresim geldi:) Yılbaşında İzmir’de daha güzel bi hava olayı da zor zaten.
Ellerine, emegine saglik ustad. Ayrica “muhtemel” yilbasi sistemi, gelse de gelmese de, takibiyle efsane olmustur. Sanirim bu sistemin takibi yillar gecse de hatirlanacaktir.
Şahane bir yazı yazmışsınız. Elinize emeğinize sağlık. Bu kış için ümitlerimizi en aşağı çekmeli miyiz batı için ve özellikle İstanbul adına? Yakın zamanda 2007 ve 2014’ten sonraki gidişatı en kötü kışlardan birisini yaşıyoruz, burada hemfikiriz diye düşünüyorum.
Aralık çöpe gitti, Ocak ve Şubat’tan ümitliyiz bakalım.
2006 kışına benziyorsa basınç dağılımı Ocak’ta sağlam bir kış olabilir. Zira hatırladığım kadarıyla 30 cm’den fazla kar vardı Sarıgazi’de.
2006 Aralık, yani 2007 kışından bahsediyoruz maalesef.
2006 aralık ayını hiç unutamam, küçük oğlum o sene 12 aralıkta doğmuştu. hatta kasım ayında erken doğmaya kalktı, tam tarihini hatırlamıyorum ama o gece kokudan kasım ayında yağan sulu kar ve karın tadını çıkaramamıştım ve doğum sabahı haberlerde, Bünyamin “yurdumuz bugünden itibaren yüksek basıncın etkisine girecek” demiş ve bütün kış bir daha çıkamamıştık
Umarım bu sene de bize çalışır geçen sene gibi…muhabbetimiz böyle olacaksa olsun gari. Doğu bu sene 1- 0 önde başladı , ama atmosfer bu ne olacağı belli olmaz. Belki de Şubatta da Batı kesimler daha şanslı olur. Geçen sene son anda Doğu Karadenize çektiği naniği belki bu sene de çeker havalar , kim bilir. Yağarsa da bizim için de oynasınlar için de ne diyeyim.
ECMWF, GFS ve GEM son güncellemelere bakıldığında sanki yüksek biraz daha doğuya meyletmiş gibi. ECMWF ortalamaları da malesef bunu destekliyor. Bu da birçoğumuz için iyiye işaret değil. İlginç olan başka birşey de Akdeniz halen sıcakken bir tepki siklonunun modellerde henüz görülmemesi. Koskoca Akdeniz 1025-1030 mb’ların hakim olduğu bir sıcak denize dönüşmüş. Ay (yıl) sonunda neler olacağı önümüzdeki birkaç gün içinde az çok netleşir. İnşallah o yüksek basıncın Kestane olmasını izleyip sessiz sedasız yerimize oturmayız.
Geçip giden günlerimiz…Ama elbet bir gün bulaşacağız bu böyle yarım kalmayacak….
Ocak 2016 hakkındaki genel “görselim”.. :))))
Gelse bile bize yaramıyor. Uzun bir süre daha “esmer günler”
GFS gece güncellemesi Doğu bölgeleri kara gömdü efsane resmen ne uzun soluklu yağıştır… :O
Aynen gümbür gümbür geliyor. -15 ler kafkaslara girmiş modeli yanlış görmediysem. 😀
Erdem abi, Çok güzel yazmışsınız teşekkür ederim.
Bu arada ay sonu kar gelebilir. Modeller ısrarlılar. 🙂 Ay sonu gözüken sistem için bir tahmininiz var mı ?
Enteresan bir sistem. Çok iyi de olabilir çok doğuya da gidebilir. Bence bu patternle kıyılar için çok ciddi bir sistem beklemek pek doğru olmaz. Yüksek basınç biraz batıdan çıkıp sistemi doğudan çekerse çok iyi olabilir yalnız. 10 gün daha var, vade çok uzun.. Takipteyiz..
Valla hiç istemem öyle batıdan çıkıp doğudan çekmesini inşallah öyle bir durum yaşanmaz.
Ay sonu sistemi için, Ecmwf diyagramı.
Bu grafiğe ulaşabileceğim adresi verebilir misiniz? Teşekkürler.
Buyrun 🙂
http://www.meteoguru.com/en/pro/ecmwf/?latlon=41.02,28.96
Eh yine batıya göre iyi koumda sayılabiliriz.
Güzel çalışma teşekkürler
Sezonun başından beri mesajlarınızla epey antipati topladığınızı düşünüyorum.
Dilerim tüm sistemler bulunduğunuz konumu merkezler; siz de rahatlarsınız İstanbul ahalisi de. Kusura bakmayın söylemesem içimde kalırdı, eksilemek tatmin etmedi zira 🙂
Herkes kendi balkonuna yağsın ister İstanbul ahalisi de İstanbul’a yağsın istiyor hatta içlerinde öyleleri varki ya bize gelsin yada hiç gelmesin diyor 🙂
İyi örneklere uyunuz o halde. Fesatla fesat olmayın 🙂
Şahsen sevinçlerin paylaştıkça arttığını düşündüğümden, Anamur’dan Sinop’a kadar tüm dostların sistemlerden nasiplenmesini istiyorum.
Şaka bir yana gerçekten çok rahatsız edici görünüyordu o yazdıklarınız. Açın tekrar okuyun bakın, siz de bana hak vereceksiniz. Hayırlı geceler El Nino 🙂
Onu ben şakasına söylemiştim, seninle aynı taraftayız bende doğulu gelsin istiyorum, Malum doğuya gideeğim ay sonu. 😀
Bunu derken sizce ne kadar ciddi olabilir bu arkadaşlarımız ? . Sanırım o arkadaş bir gülücük işareti koymuşdu o yorumu yazarken , ama sizin bu bağlamda ki mesajlarınız ( çoğunlukla sistem illa ki bize gelsin , başka yere gitmesin tarzında ki yaklaşımınız ) sanırım bu kış başlangıcından beri var.
Ben de İstanbula yağsın isterim elbet…Ama yağmassa da , hiç bir yere yağmasın demem şahsen. Diyen arkadaşların da bu bağlam da pek ciddi olduklarını da düşünmem…Geçen sene mesela Kadıköy her zaman ki gibi görece en az kar yağışı alan yerlerden oldu ( 15- 20 cm. arası ) , ama bu bile beni tatmin etti mesela. Bu sene yağmasa da çok sıkıntım yok. Ama bunu bu kadar takım tutar gibi fanatiklik derecesine getirmenin bir alemi varmı bilemiyorum . Her mesaj da siz ve gelme potansiyeli olan Doğu Karadeniz sisteminiz var.
Gerçekten sizin oralara umarım iyi bir kar yağar , ve bu keskin yaklaşımızın da biraz törpülenir…Ben de yazmayayım diyordum , ama arkadaşı görünce zamanıdır diye düşündüm…Hayırlı akşamlar.
Dilerim ki her iki tarafı da tatmin edecek kuvvette bir sistem gelir. Ama yine de İstan bul’a gelmeyecek size de gelmesin 😀
Belliki zamanında batıya kaçan sistemler El Nino’nun içine oturmuş acısını çıkartma çabaları içinde 😀
Valla batıya 1 sistem kaçmışssa doğuya 5 sistem kaçmıştır 🙂
2012 kışından sonra Rize’de iken adam gibi kar yağışı göremedim. Bu sene daha şanslı sayılıyoruz hiçbir sistemi kaçırmayı istemem. 🙂