Mevsimlik Tahminlerle İlgili Bir Not


İlk önce, tarihi epey geçmiş de olsa şu habere bir bakalım. Haberde kısaca deniyor ki, bu kış İngiltere’de görülen uzun süreli ve şiddetli soğukları, ayrıca geçen üç yazın da yağmurlu geçeceğini tahmin etmekte çuvalladığı için MetOffice mevsimlik tahmin yapmayı bırakacak.

Bu haberi okuyarak edindiğimiz faydalı şüpheciliği muhafaza ederek, NOAA’nın mevsimlik tahminlerine bir göz atalım. Türkiye bu yazı normalden serin geçirecek gibi duruyor:

Yukarıdaki resim, ‘Anomaly‘ sütunundaki ‘E3‘e tıklayınca çıkıyor. Anomaly, ortalamadan, yani normalden sapma demektir. ‘E3’ de, en güncel başlangıç koşuluyla çalıştırılan modelin çıktıları:

Fakat o da ne? Bir sütun daha var: ‘Anomaly with skill mask‘. O ne demek? Şu demek: bu mevsimlik modellerin çıktıları, doğrulama (validation) diye bir aşamadan da geçirilir. İstatistiksel yöntemler kullanılarak, geçmiş yıllardaki benzer başlangıç koşullarının birkaç ay sonra geldiği noktayla, bugünkü modelin birkaç ay sonra için ürettiği çıktının karşılaştırması yapılır, başka deyişle tahminin ne kadar gerçekçi olduğuna bakılır. Ve bu gerçekçilik derecesi, sayısal bir değere dönüştürülür. Bu sayısal değere, skill (beceri) denir.

‘Anomaly with skill mask’ sütunundaki E3’e tıklarsanız, modelin büyük ölçüde beceriksiz olduğu yer ve zamanların maskelendiğini göreceksiniz. Aşağıya aldım:

Forecast skill in grey areas is less than 0.3“. Yani, gri bölgelerde ne olacağı en az %70 belirsiz. %50 belirsizlik griyle gösterilseydi bu haritalarda griden başka renk göremezdik, emin olun.

Onun için diyoruz, bu mevsimlik tahminlere, NOAA şöyle dedi yazın kavrulucaz, MetOffice böyle dedi kışın donucaz laflarına itibar etmeyin diye. Mevsimlik tahminler, bilim adamlarının yaptığı deneylerden ibarettir. Bir gün mutlaka daha iyi olacaklar, o ayrı.

Mevsimlik Tahminlerle İlgili Bir Not” üzerine 13 düşünce

  1. hasanoğulları

    merhabalar sayın deli
    ben tarım ile uğraştığımdan, siteniz dikkatimi çekti ve merak ettiğim bir konuyu danışmak istiyorum.
    uzmanlar kışın sert geçiceği ile ilgili yorumlar yapıyor, sizde aynı fikirdemisiniz eğer aynıysa hangi tarihten itibaren sıcaklıklar düşücek? sizinde fikrinizi öğrenmek isteriz. iyi çalışmalar

    Cevapla
  2. Serhat Sensoy

    Herkese merhaba. Havadelisi.com’dan bugün tesadüfen haberim oldu ve çok şey kaçırdığımı farkettim. Özellikle stalagmitler konusundaki çalışmaları ve AWOS gösterimleri beni büyüledi Ozan Bey’i kutluyorum.

    Mevsimlik tahminlere gelince Ozan Bey’e katılıyorum bunlar genellikle ENSO indeksini kullandıkları için orta enlemlerdeki kabiliyetleri çok da iyi değil. Yurttahava.com sitesini de bu vesileyle ogrendim. Burada da cok guzel hizmetler gordum Serkan Bey’e tesekkurler. Sitede 6 aylık sıcaklık tahminlerinde “mevsim normalleri değerlerinin” çok geniş tutulduğunu gördüm. Örneğin Ocak 3.6 ºC ila 9ºC, Subat 3.2ºC ila 9.2ºC. Burada sanırım 2 STD kullanılmış dolayısı ile 6ºC lik sıcaklık değişimini mevsim normalleri civarında kabul ediyor. 1 STD kullanılırsa “Tercile” sistemine daha uygun bir değerlendirme olacağını düşünüyorum. Saygılarımla.

    Hoşgeldiniz, her daim yorumlarınızı bekleriz. – Editör Santiago

    Cevapla
  3. çihiro

    bence mevsimsel tahmin işi askıya alınsın.önümüzdeki kışın nasıl geçeceğini bilmek sizcede heyecanını azaltmazmı 😀

    Cevapla
    1. havadelisi Yazıyı Yazan

      🙂 katılıyorum, zaten mevsimsel tahminler genelde başarısız olduğu için bilinmezlik çok fazla ve insanlar da bu işe çok ilgili… 2-3 ay sonrayı bilebilseydik kimse tahmin yapmazdı.. bilinmeyen her zaman daha eğlencelidir

      Cevapla
  4. serkan

    Sayın havadelisi ben meteorolojiyle hobi olarak ilgilenen bu alanda diplomam yok ama pekçok kaynağı siteyi inceleyen araştıran sizide ilgiyle takip eden biriyim. Tahmin olayında kesinlik olmadığını sizde biliyorsunuz. İTÜ ve pekçok tahminci şubatla ilgili tahminlerinde yanıldı haklısınız ama böyle olması onların kötü olduğu anlamına gelmiyor. Sadece şubat tahminlerinde çuvalladılar diye hesap sormamızda gerekmiyor bence. Hiçkimse tahminlerimiz tutma garantilidir demiyor ve diyemez. Öyle olsaydı yapılan işin adı tahmin olmazdı. uzun yıllar içinde yaptıkları tahminleri bir bütün olarak değerlendirmekte fayda var. Mevsimlik tahminlerde ırı.nın ulaştığı %70ler seviyesi bence önemli ve küçümsenmemesi gereken bir başarıdır. noaa ve met office mevsimlik tahminler konusunda bence yeterli değil. bu konuda başarılı olan kuruluş tekrar ediyorum ırı.dır. yurttahava.com sitesi şu anda akomun başında bulunan itüdede akademisyen olarak görev yapan ahmet köseye ait. bence yeterince güvenilir bir sitedir şüpheleriniz yersiz. onlarda ırı.yı baz almaktadır. kısaltmayı yanlış tercüme ettiklerini sanmıyorum. itünün meteoroloji kürsü başkanı olan prof. mikdat kadıoğluda mevsimlik tahminler yaparken ırı.yı dikkate almaktadır. hürriyet gazetesindeki eski yorumlarında var googledan mikdat kadıoğlu ırı şeklinde aratırsanız görürsünüz. hoca bu yazılarda mevsimlik tahminlerin önemi ve gerekliliğini kendi kişisel görüşlerinide anlatıyor ve ırı.nın çevirisini oda yurttahava sitesindeki gibi yapıyor. ve mevsimlik tahminlerde metoffice yada noaadan değil ırı verilerinden faydalanıyor. özetlemek gerekirse noaa ve metofficenin mevsimlik tahminlerine itibar etmeyin tavsiyenizde size hak verebilirim ama ırı.yı bunlardan ayrı tutuyorum. takdir edersinizki prof.lar düzeyinde kabul görmüş dünya çapındaki böyle bir kurumu kötülemek ne sizin nede başkasının haddinedir. saygılar.

    Cevapla
    1. havadelisi Yazıyı Yazan

      Peki tamam, IRI daha iyi mevsimlik tahmin yapıyor 🙂 İlginç olan, ben ne yazımda ne de sonrasında IRI hakkında kötü bir şey dedim; ama siz ısrarla “kötülemek kimsenin haddine değil” diyorsunuz… Neden böyle her konuda taraftar olma gereği duyuyoruz anlamıyorum… “%70 başarı” demişsiniz, bu neye göre ölçülüyor? Beni ilgili kaynağa yönlendirebilir misiniz?

      Cevapla
        1. havadelisi Yazıyı Yazan

          Evet gördüm: “Son beş yılda sıcaklık tahminleri % 70 – % 90 başarıyla gerçekleşmiştir” diyorlar. Keşke bir de bu hesaplamaları nasıl yaptıklarını kısaca anlatsalardı, ya da bunu bir yerde yayınlamışlarsa ilgili kaynağa bizi yönlendirselerdi… Böyle iddialı ifadelerin yeterli derecede kanıtla desteklenmemesi bende şüphe uyandırıyor. Bu tip şeyler söyleyen insanların profesör olması söylediklerini daha inandırıcı yapmamalı bana kalırsa… Söyleyene değil, söylenene bakmak gerekir, diye çok güzel bir sözümüz var. Yine de bilgilendirmeleriniz için teşekkürler.

          Son bir ricam var: bir yoruma cevap verirken o yorumun altındaki “cevapla”ya tıklarsanız diğer okurlar tartışmayı daha rahat takip ederler. Teşekkürler şimdiden.

          Cevapla
          1. serkan

            söyleyene değil söylenene bakmak lazım sözü çok doğru ama bunu söyleyenlerin mutlaka mantıklı bir açıklaması vardır herhalde. 2007 yılındaki başarısızlığı söylemekte çekinmediklerine göre objektif olduklarını düşünüyorum. ben ırı hayranı avukatı yada temsilcisi değilim ama mevsimlik tahminler konusunda gerçekten başarılı olduğuna inandığım için böyle bir yorumda bulundum. uyarınızada dikkat ederim bundan sonra

            Cevapla
  5. serkan

    Bence mevsimlik tahminlerde en isabetlisi IRI ancak sizin mevsimlik tahminlerle ilgili bir değerlendirme yaparken yazınızda IRI gibi bir kuruluşu dikkate almamanız eksiklik olmuş. http://www.yurttahava.com/6_aylik.html adresini incelemenizi tavsiye ederim. buradan okuyacağınız gibi IRInın mevsimlik tahminlerde oldukça başarılı olduğu anlaşılıyor. Metoffice ve NOAA mevsimlik tahminler konusunda IRInın çok gerisinde olan kuruluşlar. İTÜ ve pekçok ciddi kurum mevsimlik tahminlerde IRIyı dikkate alıyor. Haddimi aşmış gibi olmak istemem ama sizinde böyle yapmanız daha doğru olur gereksiz sitelerde daha doğrusu mevsimlik tahminler konusunda pek başarısı olmayan sitelerde zaman harcamamış olursunuz. yanlış anlaşılmasın metofficede noaada meteoroloji konusunda çok cidi siteler ama mevsimlik tahmin konusunda IRInın çok gerisinde olduğu çok bilinen bir gerçek.

    Cevapla
    1. havadelisi Yazıyı Yazan

      Serkan Bey, verdiğiniz bilgiler için teşekkürler. Öncelikle, IRI’nin de mevsimlik tahmin yaptığının farkındayım, fakat ben burada sadece ufak bir bilgi verdim, genel bir değerlendirme yapmadım mevsimlik tahmin yapan kuruluşlarla ilgili. “IRI’yi dikkate almamışsın” demeniz biraz haksızlık olmuş.

      Sizden ricam, yorumlarınızda “çok bilinen bir gerçek… çok gerisinde olan kuruluşlar” gibi iddialı sözlerinizi objektif dayanaklarla desteklemenizdir. Yurttahava.com sitesinin IRI’yi referans alması açıkçası beni pek tatmin etmedi. “The International Research Institute for Climate and Society” yi “Uluslararası İklim Tahminleri Enstitüsü” diye çevirmişler, bu bana ciddiyetleri konusunda pek iyi sinyaller vermiyor. Ayrıca “İTÜ ve pek çok ciddi kurum” Ocak ayında “Şubat’ta donacağız, elimizde müthiş veriler var” diyorlardı, onu da hatırlayın. O verilerin ne olduğunu asla öğrenemediğimiz gibi, berbat tahminlerinin hesabını da soramadık. Sağlıcakla.

      Cevapla

havadelisi için bir cevap yazın Cevabı iptal et